Αν το επόμενο Γκράμι καλύτερου τραγουδιού απονεμόταν στην 30χρονη Αμερικανίδα τραγουδίστρια Ταρίν Σάουθερν για το νέο της σινγκλ «Brake Free» θα ανέβαινε στη σκηνή μαζί με όλη την ομάδα παραγωγής εκτός από τη συνθέτιδα της μουσικής, την Αμπερ. Ο λόγος είναι απλός, η Αμπερ δεν είναι άνθρωπος.
Πριν από περίπου δύο χρόνια, τρεις νέοι συνθέτες του Χόλιγουντ ένωσαν τις δυνάμεις τους και δημιούργησαν την Αμπερ, ένα πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης που συνθέτει πρωτότυπη μουσική. «Αυτό που κάνει η Αμπερ δεν είναι νεωτερισμός. Η ηλεκτρονική σύνθεση μουσικής δεν είναι καινούργια εφεύρεση αλλά εμφανίστηκε σχεδόν μαζί με τους πρώτους υπολογιστές. Εμείς θεωρούμε ότι είχαμε μια νέα φιλοσοφική και τεχνολογική προσέγγιση, να δημιουργήσουμε μια μηχανή που όχι μόνο αντιλαμβάνεται την έννοια του συναισθήματος αλλά μπορεί να το εκφράσει μουσικά, με τρόπο που της επιτρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο “ανθρώπινη” συνεργάτιδα», μας λέει ο CEO της Amper Music Ντρου Σίλβερσταϊν.
Στην ιστοσελίδα της Αμπερ ο χρήστης καλείται να επιλέξει το στυλ της μουσικής που θέλει μέσα από τέσσερις διαφορετικές επιλογές (κινηματογραφική μουσική, ροκ, ιντι, ποπ) και έπειτα το «συναίσθημα» που θα εκφράζει, όπως χαρούμενο, λυπημένο, ρομαντικό κ.ά. Με το πάτημα ενός κουμπιού η Αμπερ συνθέτει ένα ολοκαίνουργιο κομμάτι μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα. «Κάθε μουσικό κομμάτι που δημιουργεί η Αμπερ είναι μοναδικό. Δεν χρησιμοποιούμε λούπες, αντιγραφές ή προαγορασμένη μουσική, το υλικό γράφεται, δημιουργείται από το μηδέν όπως θα το έκανε ένας κανονικός συνθέτης και γι’ αυτό δίνουμε σε κάθε χρήστη την άδεια να χρησιμοποιήσει αυτή τη μουσική όπου θέλει χωρίς να εμπλέκεται σε διαδικασίες αδειοδότησης και δικαιωμάτων», σημειώνει ο κ. Σίλβερσταϊν.
Εργαλείο συνεργασίας
Η απλή διαδικασία της μουσικής δημιουργίας φανερώνει εν μέρει και το κοινό στο οποίο απευθύνεται το πρόγραμμα. Μια ομάδα καταναλωτών που θα χρησιμοποιήσει την τεχνητή νοημοσύνη της Αμπερ είναι όσοι έχουν ανάγκη από τη λεγόμενη «λειτουργική» μουσική (functional music) που συνήθως δεν έχει μεγάλη καλλιτεχνική αξία αλλά είναι απαραίτητη για εταιρείες και οργανισμούς που παράγουν επαγγελματικό περιεχόμενο και πρέπει να είναι καλής ποιότητας. «Αυτοί οι παραγωγοί περιεχομένου δεν είναι πάντα μουσικοί αλλά χρειάζονται τη μουσική για οτιδήποτε, από ένα διαδικτυακό βίντεο μέχρι διαφημίσεις, οτιδήποτε περιλαμβάνει δυναμικό περιεχόμενο και μουσική. Εκεί η Αμπερ μπορεί να βοηθήσει ως μια ολοκληρωμένη λύση. Οι χρήστες εξοικονομούν χρόνο, πόρους και έχουν ένα επαγγελματικό προϊόν», τονίζει ο διευθυντής της εταιρείας.
Στη συζήτησή μας ο Ντρου Σίλβερσταϊν επαναλαμβάνει αρκετές φορές ότι η Αμπερ είναι «εργαλείο συνεργασίας» μεταξύ μηχανών και ανθρώπων και ότι δεν δημιουργήθηκε για να εξαφανίσει τους επαγγελματίες μουσικούς. Αντιθέτως, επισημαίνει, οι επαγγελματίες μουσικοί μπορούν να χρησιμοποιήσουν το πρόγραμμα για να βελτιώσουν τις συνθέσεις τους, να πάρουν ιδέες ή να επεξεργαστούν μια αρχική σύνθεση στην «Pro» εκδοχή της. «Αυτό που μας κάνει ανθρώπους είναι η ικανότητα και η επιθυμία να δημιουργήσουμε τέχνη, αυτό που έχει αξία είναι περισσότερο η διαδικασία παρά το ίδιο το αποτέλεσμα. Αν δεις έναν πίνακα και μια ψηφιακή φωτογραφία του από μακριά μπορεί να είναι το ίδιο αλλά δίνουμε αξία στον πρώτο για τον τρόπο με τον οποίο έγινε. Αυτό μας καθορίζει ως ανθρωπότητα. Οπότε πιστεύουμε ότι η επιθυμία του ανθρώπου να δημιουργεί και να εκτιμά την τέχνη θα συνεχίσει όσο υπάρχει ο ανθρώπινος πολιτισμός», τονίζει.
Η Αμπερ δεν είναι το μοναδικό πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης στο Διαδίκτυο αλλά είχε την πρωτιά να συνθέσει τη μουσική για το τραγούδι της Ταρίν Σάουθερν. Ο κ. Σίλβερσταϊν αποφεύγει να μας αποκαλύψει πολλά από την τεχνολογία που κρύβεται πίσω από την αόρατη συνθέτιδα και αρκείται να μας πει ότι με τους συνεργάτες του (Μάικλ Χομπ, Σαμ Εστες) δίδαξαν στην Αμπερ σύνθεση και ότι έδωσαν την ίδια βαρύτητα στο τρίπτυχο «σύνθεση, εκτέλεση, παραγωγή» κάτι που τους διαφοροποιεί από τους ανταγωνιστές τους.
Οπως με τη μετάβαση από την αναλογική στην ψηφιακή μουσική, η τεχνολογία της Αμπερ φαίνεται πως είναι ο επόμενος κρίκος στην αλυσίδα της τεχνολογικής εξέλιξης στον χώρο της μουσικής βιομηχανίας. «Θα έρθει μια εποχή που η μουσική από προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης δεν θα ξεχωρίζει από την ανθρώπινη, στην απλή μορφή της. Το ερώτημα είναι πώς εμείς ως μουσικοί και συνθέτες θα διασφαλίσουμε τη δεοντολογία και την ηθική ώστε αυτή η τεχνολογική επανάσταση να είναι παραγωγική για την ανθρωπότητα και όχι καταστροφική». Αυτό είναι πράγματι το πιο δύσκολο ερώτημα για όλους, όχι μόνο για την Αμπερ.