Ηταν άνοιξη του 2014. Αφορμή για την επικοινωνία μας ήταν η κυκλοφορία της ταινίας «Yves Saint Laurent» του Ζαλίλ Λεσπέρ. Το πρώτο μας τηλεφωνικό ραντεβού, στα μέσα Μαΐου, είχε αναβληθεί «για λόγους υγείας», όπως με είχε ενημερώσει η γραμματέας του. Ο Πιερ Μπερζέ ουδέποτε έκρυψε ότι έπασχε από σοβαρής μορφής μυοπάθεια. Την επόμενη φορά, όμως, απάντησε ο ίδιος στο τηλεφώνημά μου, από το Μαρόκο όπου βρισκόταν για διακοπές.
«Kalispera», μου είπε. «Χαίρομαι που μιλώ με μια Ελληνίδα. Εχω περάσει υπέροχα καλοκαίρια στη χώρα σας. Θυμάμαι την Αθήνα και τις κρουαζιέρες μας στο Αιγαίο: στη Σαντορίνη, στην Πάτμο. Συγχωρήστε με που καθυστέρησα τη συνομιλία μας, αλλά υπάρχουν μέρες που είμαι πολύ άσχημα. Δεν με κρατούν τα πόδια μου…».
Πιερ Μπερζέ, ετών 86. Εφυγε από τη ζωή χθες. Για το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινής γνώμης και των μίντια –στην πατρίδα του, Γαλλία, και στον υπόλοιπο κόσμο– ήταν γνωστός ως ο συνοδοιπόρος του Ιβ Σεν Λοράν, στη ζωή και στον ιστορικό οίκο μόδας, επί πενήντα χρόνια. Οσοι είχαν την ευκαιρία να τον γνωρίσουν, όμως, ξέρουν πόσο άδικο είναι να τον προσδιορίζει κανείς με μοναδικό κριτήριο αυτήν την ιδιότητα.
Τα πολλά πρόσωπα
Ο Μπερζέ είχε πολλά πρόσωπα: μαικήνας των τεχνών, ιδιοκτήτης θεάτρου (L’Athenee), συνιδιοκτήτης της εφημερίδας Le Monde, διοικητής (στο παρελθόν) της Εθνικής Οπερας του Παρισιού, συνιδρυτής του Γαλλικού Ινστιτούτου Μόδας, χορηγός ιατρικών ερευνών (κυρίως για το AIDS). Και πάνω απ’ όλα ήταν ένας άνθρωπος πολύ μορφωμένος και έντονα πολιτικοποιημένος. Υπήρξε στενός φίλος τόσο του Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν όσο και του Φρανσουά Μιτεράν.
Γνώρισε τον θρυλικό μόδιστρο το 1958. Σε λίγους μήνες έγιναν ζευγάρι. Στην κουβέντα μας, εκείνο το απόγευμα, για το περιοδικό «Κ» της «Καθημερινής», μου αφηγήθηκε πώς το 1961 αποφάσισαν να δημιουργήσουν τον δικό τους οίκο μόδας. «Ο Ιβ είχε ενδοιασμούς. “Μη φοβάσαι, το ταλέντο σου είναι αρκετό. Ολα τα υπόλοιπα άφησέ τα σ’ εμένα”, τον καθησύχασα…».
Πράγματι, ο Πιερ Μπερζέ ρίχτηκε με όλες του τις δυνάμεις στο στήσιμο της επιχείρησης. Ανέλαβε την οικονομική διαχείριση, τις πωλήσεις, το μάρκετινγκ. «Μας ένωνε μια δυνατή αγάπη. Εγινα μπίζνεσμαν γιατί αυτός ήταν ο ρόλος που ο Ιβ ήθελε να παίξω. Ποτέ δεν αναμείχθηκα στις καλλιτεχνικές επιλογές του, ποτέ δεν ρώτησε για χρήματα… Χωρίς την εμπιστοσύνη που είχαμε ο ένας στον άλλον, δεν θα είχαμε κατακτήσει τον κόσμο», μου είχε πει. Το 1976 χώρισαν. Στην επαγγελματική τους ζωή, όμως, τίποτα δεν άλλαξε. Μέχρι τον θάνατο του Ιβ Σεν Λοράν, από καρκίνο του εγκεφάλου, το 2008.
Σ’ εκείνη τη συνέντευξη, ο Πιερ Μπερζέ είχε μοιραστεί και ένα όνειρό του: να φτιάξει ένα μουσείο για τον Ιβ Σεν Λοράν στο Μαρακές, την πόλη που τόσο αγαπούσε. «Τι σας δίνει δύναμη να συνεχίζετε τις τόσες δραστηριότητές σας, παρά την ασθένειά σας;» τον είχα ρωτήσει. Από την άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής άκουσα το βροντερό γέλιο του. «Πρέπει να το κάνω. Αν παραδοθώ στη μυοπάθεια, θα πεθάνω. Δεν φοβάμαι τον θάνατο, αλλά δεν θα ήθελα και να τον επισπεύσω!».