Κύριε διευθυντά
Προλογίζοντας στην Πνύκα τον Γάλλο πρόεδρο, ο πρωθυπουργός τού θύμισε ότι τον πολίτη που δεν συμμετείχε στις δημοκρατικές διαδικασίες οι αρχαίοι Ελληνες «τον αποκαλούσαν υποτιμητικά ιδιώτη». Αθελά του ή θεληματικά, ο συγγραφέας του λόγου έκανε λάθος. Στον Επιτάφιο που κατά τον Θουκυδίδη εκφώνησε ο Περικλής το 430 π.Χ., κείμενο που πριν από τρία χρόνια διδασκόταν στην Γ΄ Λυκείου, διαβάζουμε: μόνοι γαρ τον μηδέν τώνδε (των πολιτικών πραγμάτων) μετέχοντα ουκ απράγμονα, αλλ’ αχρείον νομίζομεν· και σε μετάφραση: γιατί είμαστε οι μόνοι που όποιον δεν παίρνει καθόλου μέρος σ’ αυτά (τα πολιτικά πράγματα), τον θεωρούμε όχι ήσυχο, αλλά άχρηστο! (Ιστ. 2, 40). Η αρχαία λέξη «ιδιώτης» είχε πολλές σημασίες. Βασικά χαρακτήριζε τους πολίτες ως άτομα σε αντίθεση με την πόλη και τους αξιωματούχους της ως σύνολο. Διαφωτιστική είναι σχετικά η διαπίστωση του Σωκράτη, όταν στην απολογία του είπε: αναγκαίον εστι τον τω όντι μαχούμενον υπέρ του δικαίου, και ει μέλλει ολίγον χρόνον σωθήσεσθαι, ιδιωτεύειν αλλά μη δημοσιεύειν· και σε μετάφραση: είναι ανάγκη αυτός που πραγματικά θ’ αγωνιστεί για το δίκιο, αν είναι και για λίγο να σωθεί, να ιδιωτεύει, όχι ν’ ασχολείται με τα δημόσια. (Πλάτων, Απολογία 32a).
Φάνης Κακριδής – Φιλόλογος