Είναι κάτι που η Αθήνα θα έπρεπε να έχει θεσμοθετήσει εδώ και πολλά χρόνια. Το Βραβείο Δημοκρατίας της Πόλεως των Αθηνών απονεμήθηκε για πρώτη φορά το 2016, από τον δήμαρχο Γιώργο Καμίνη, στον Κένεθ Ροθ, στον εκτελεστικό διευθυντή του Παρατηρητηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Human Rights Watch). Με το βραβείο αυτό ο Δήμος Αθηναίων επιλέγει να τιμήσει προσωπικότητες διεθνούς ακτινοβολίας, ενεργούς πολίτες και φορείς, οι οποίοι συμβάλλουν με τη στάση τους στην υπεράσπιση των αρχών της δημοκρατίας. Η βράβευση γίνεται κάθε χρόνο περί τη 15η Σεπτεμβρίου, ημέρα που έχει καθιερωθεί ως Διεθνής Ημέρα Δημοκρατίας, από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Εντάσσεται στο πλαίσιο του Athens Democracy Forum, του ετήσιου συνεδρίου που διοργανώνουν οι New York Times σε συνεργασία με την «Καθημερινή», τον Δήμο Αθηναίων και το Ταμείο Δημοκρατίας του ΟΗΕ. Πρόκειται για μια πρωτοβουλία που δείχνει πώς η ελληνική πρωτεύουσα μπορεί να κοιτάζει την ιστορία της, όχι με τρόπο στάσιμο αλλά ως σύζευξη με τη σύγχρονη εποχή.
Προχθές το βράδυ, σε ειδική τελετή που πραγματοποιήθηκε στο Θέατρο Ηρώδου του Αττικού, ο δήμαρχος έκανε την απονομή του βραβείου για το 2017 στον Φελίπε Γκονζάλες. Ο πρώην Ισπανός πρωθυπουργός είναι εμβληματική πολιτική φυσιογνωμία, η οποία συνέβαλε στην ομαλή μετάβαση της χώρας του προς τον εκδημοκρατισμό, μετά την περίοδο του Φράνκο και αντελήφθη από πολύ νωρίς το όραμα της ενωμένης, δημοκρατικής Ευρώπης. Την εισαγωγή στον θεσμό του βραβείου έκανε ο Αχιλλέας Τσάλτας, ο δραστήριος και δυναμικός Ελληνας της Αυστραλίας, που είναι αντιπρόεδρος των International New York Times στον τομέα των συνεδρίων και της καινοτομίας. Αναφέρθηκε, με υπερηφάνεια, στα δύο κληροδοτήματα της Αθήνας: τη δημοκρατία και τον πολιτισμό.
Σε μια σύντομη ομιλία του ο Γιώργος Καμίνης υπογράμμισε: «Με μεγάλη συγκίνηση τιμήσαμε σήμερα τον μακροβιότερο πρωθυπουργό της Ισπανίας, που σφράγισε με το έργο και την πολιτική του την εδραίωση της δημοκρατίας στην Ισπανία. Το Βραβείο Δημοκρατίας της Πόλεως των Αθηνών αποτελεί μια γέφυρα που συνδέει την αθηναϊκή δημοκρατία με τη σύγχρονη, δημοκρατική διακυβέρνηση, αναγνωρίζοντας το έργο και την ηθική ακεραιότητα διεθνών προσωπικοτήτων, ταγμένων στην προάσπιση του δημοκρατικού πολιτεύματος».
Στον δικό του λόγο, ο Φελίπε Γκονζάλες αναφέρθηκε στη σημασία της προστασίας της δημοκρατίας στην εποχή μας, η οποία δέχεται απειλές από τους ακραίους, είτε αυτοί εντάσσονται στη Δεξιά είτε και στην Αριστερά. Υπεραμύνθηκε της επιλογής του να καταδικάσει τα τεκταινόμενα στη Βενεζουέλα, ενώ υπογράμμισε ότι ίδιον ενός δημοκρατικού ηγέτη είναι η μετριοπάθεια και ο διάλογος.
Το Βραβείο Δημοκρατίας της Πόλεως των Αθηνών φιλοτεχνήθηκε και κατασκευάστηκε από την πολυβραβευμένη σχεδιάστρια Ελενα Βότση. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο μετάλλιο δύο όψεων, το οποίο στη μία πλευρά αποτυπώνει τη δύναμη του «Δήμου», δηλαδή των πολιτών, ενώ στη δεύτερη όψη παρουσιάζεται ο χάρτης της πόλης με έμφαση στην Αρχαία Αγορά.
Μετά τη βράβευση ακολούθησε γκαλά όπερας με αφορμή τα 40 χρόνια από τον θάνατο της Μαρίας Κάλλας, με τη συμμετοχή της ορχήστρας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Οι σπουδαίες υψίφωνοι Τσέλια Κοστέα, Μυρτώ Παπαθανασίου και Χριστίνα Πουλίτση, σε μουσική διεύθυνση Ηλία Βουδούρη, ερμήνευσαν αποσπάσματα και άριες από δημοφιλείς όπερες του ρεπερτορίου των Βέρντι, Γκουνό, Πουτσίνι, Τζιορντάνο, Ντονιτσέτι, Μπελίνι, τις οποίες η Κάλλας σημάδεψε με την ερμηνεία της.