Ο λοχαγός των σοβιετικών ενόπλων δυνάμεων είχε «μυριστεί» το λάθος

Ο λοχαγός των σοβιετικών ενόπλων δυνάμεων είχε «μυριστεί» το λάθος

2' 36" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το πρωί της 26ης Σεπτεμβρίου 1983, ο Στάνισλαβ Πετρόφ κατάφερε να αποτρέψει την κήρυξη πυρηνικού πολέμου. Ο 44χρονος λοχαγός των Δυνάμεων Αεράμυνας της Σοβιετικής Ενωσης εκτελούσε τη βάρδιά του στο Σερπούκοφ-15, ένα απόρρητο αρχηγείο έξω από τη Μόσχα, όπου οι ένοπλες δυνάμεις της ΕΣΣΔ ήλεγχαν τους δορυφόρους τους πάνω από τις ΗΠΑ, όταν ξαφνικά σήμανε ο συναγερμός. Οι υπολογιστές προειδοποιούσαν ότι πέντε βαλλιστικοί πύραυλοι minuteman είχαν εκτοξευθεί από τις ΗΠΑ. «Για 15 λεπτά ήμασταν σε κατάσταση σοκ. Eπρεπε να κατανοήσουμε τι θα συνέβαινε αργότερα», θυμόταν αργότερα ο Πετρόφ. Ο συναγερμός ήχησε σε μία από τις πιο κομβικές στιγμές του Ψυχρού Πολέμου. Τρεις εβδομάδες νωρίτερα, οι Σοβιετικοί είχαν καταρρίψει ένα επιβατικό αεροσκάφος της Korean Air Lines, σκοτώνοντας τους 269 επιβαίνοντες, μεταξύ των οποίων ένας γερουσιαστής από την Τζόρτζια. Ο πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν είχε απορρίψει τις εκκλήσεις για πάγωμα του αγώνα εξοπλισμών, δηλώνοντας ότι η Σοβιετική Ενωση ήταν «αυτοκρατορία του Κακού». Ο Σοβιετικός ηγέτης Γιούρι Αντρόποφ είχε εμμονή με ενδεχόμενη επίθεση από τις ΗΠΑ.

Ο Πετρόφ διαδραμάτισε κομβικό ρόλο στην αλυσίδα της λήψης αποφάσεων. Οι ανώτεροί του στο αρχηγείο του συστήματος προειδοποιήσεων αναφέρονταν στο γενικό στρατηγείο των σοβιετικών ενόπλων δυνάμεων, που θα συμβούλευε τον Αντρόποφ για πιθανά αντίποινα. Επειτα από πέντε λεπτά για πολύ δυνατά νεύρα και ενώ οι ηλεκτρονικοί χάρτες και οι οθόνες άλλαζαν χρώματα, ο λοχαγός Πετρόφ αποφάσισε ότι τελικά τα πλήγματα που φέρονταν να έρχονται από τις ΗΠΑ ήταν λανθασμένος συναγερμός.

Οπως εξήγησε αργότερα, η απόφασή του αυτή ήταν ενστικτώδης και ήταν μία απόφαση «50-50» στην καλύτερη περίπτωση, η οποία βασίστηκε στην καχυποψία με την οποία έβλεπε τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και τη σχετική ανεπάρκεια των βλημάτων που είχαν εκτοξευθεί.

Οι αναλυτές πιστεύουν ότι η ήρεμη αντίδραση του Πετρόφ ήταν αυτή που απέτρεψε τον πυρηνικό όλεθρο. Καθώς οι οθόνες των κομπιούτερ μπροστά του άλλαζαν την προειδοποίηση από «εκτόξευση» σε «πυραυλικό πλήγμα» και επέμεναν στην ορθότητα του πληροφοριακού υλικού, ο λοχαγός Πετρόφ έπρεπε να σκεφθεί με ψυχραιμία τι επρόκειτο να πράξει. Το περιθώριο του χρόνου που είχε από την εκτόξευση μέχρι την πυροδότηση ήταν μόλις 25 λεπτά. «Δεν υπήρχε κανόνας πόσο μας επιτρεπόταν να σκεφθούμε προτού αναφέρουμε ένα πλήγμα», είχε δηλώσει ο Πετρόφ στο BBC. Καθώς η ένταση στο αρχηγείο αυξανόταν και διακόσια μάτια τον παρακολουθούσαν, αποφάσισε να αναφέρει τον συναγερμό ως «δυσλειτουργία του συστήματος».

Ο λοχαγός Πετρόφ απεβίωσε στις 19 Μαΐου 2017 στο Φριζιάνο, ένα προάστιο της Μόσχας όπου ζούσε μόνος του με τη σύνταξή του. Ο θάνατός του δεν έγινε ευρύτερα γνωστός τότε. Ωστόσο, επιβεβαιώθηκε από τον γιο του Ντιμίτρι, σύμφωνα με τον Καρλ Σουμάχερ, πολιτικό ακτιβιστή, ο οποίος αφού έμαθε για τον ρόλο που διαδραμάτισε ο Πετρόφ ταξίδεψε στη Ρωσία για να τον συναντήσει και παρέμεινε φίλος του μέχρι το τέλος. Αιτία θανάτου, η υποστατική πνευμονία.

Ο Στάνισλαβ Γεβγκράφοβιτς Πετρόφ γεννήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 1939 κοντά στο Βλαδιβοστόκ της Ρωσίας. Ο πατέρας του ήταν πιλότος πολεμικών αεροσκαφών κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και η μητέρα του νοσοκόμα. Φοίτησε στο Κολέγιο Ανώτερης Μηχανικής της Πολεμικής Αεροπορίας της ΕΣΣΔ στο Κίεβο. Αφού στρατολογήθηκε στις δυνάμεις αεράμυνας της ΕΣΣΔ, ο Πετρόφ αναρριχήθηκε γρήγορα στις τάξεις του στρατού. Τέθηκε επικεφαλής του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης από τη δημιουργία του, στις αρχές του 1970.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή