Η ελληνική τέχνη «άνθισε» στο Κάσελ

Η ελληνική τέχνη «άνθισε» στο Κάσελ

3' 31" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΚΑΣΕΛ – ΑΠΟΣΤΟΛΗ. Από τα κοντομάνικα στα τρία layers. Από την πανηγυρική παρουσία στην Αθήνα στο μαγκωμένο κλείσιμο στο Κάσελ και από την πανταχού παρούσα έκθεση στην ελληνική πρωτεύουσα στη συμμαζεμένη παρουσίαση στη μικρή πόλη της Εσης. Η documenta 14 είχε δύο πρόσωπα. Μόνο που στο ελληνικό της σκέλος είχε περί τις 330.000 επισκέψεις και στο γερμανικό κοντά στις 900.000, ενώ 2.200 δημοσιογράφοι, από 40 χώρες, ήρθαν στην Αθήνα και οι διπλάσιοι στο Κάσελ. Νούμερα…

Η documenta ήταν παντού κι ας μην είναι αυτό το «παντού» τόσο μεγάλο. Σε καλωσόριζε στον σταθμό των τρένων, στο ξενοδοχείο, στον δρόμο, στα κτίρια, στην πλατεία Φρίντρικ, τον πυρήνα της διοργάνωσης. Το Μουσείο Fridericianum, ο Παρθενώνας των Βιβλίων (χωρίς τα βιβλία πια), η documenta-Halle, το Leder Meid Apartment, με τα υπέροχα έργα του Απόστολου Γεωργίου σε ένα αφημένο διαμέρισμα (à propos, με πολύ ωραίο μπάνιο), το κατάστημα και το κέντρο Τύπου της documenta, όλα γύρω τριγύρω. Είναι η πλατεία με τις ουρές των επισκεπτών, με τη ζωή που παίρνει αυτή η πόλη για τρεις μήνες και με τη ζωή που χάνει και περιμένει να ξανάρθει.

Στο Fridericianum είναι σαν να εισέρχεσαι σε twilight zone, ειδικά εάν έχεις επισκεφθεί το Φιξ στην Αθήνα. Προσπαθώ να φανταστώ τα έργα από τη σπουδαία συλλογή του Μουσείου, που κατέλαβαν (ήταν η σειρά μας) το εμβληματικό ίδρυμα του Κάσελ, στους τοίχους και στις αίθουσες της λ. Συγγρού. Τα έργα της συλλογής του ΕΜΣΤ, για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση, προσκάλεσαν, για περισσότερες από 100 ημέρες, τους επισκέπτες σε ένα ταξίδι στη σύγχρονη ελληνική τέχνη – κι εμάς μαζί τους.

Το ΕΜΣΤ στο Fridericianum ήταν μια μεγάλη αποκάλυψη. Ακριθάκης, Μπότσογλου, Κανιάρης, Chryssa, Φαϊτάκης, Χατζημιχάλης, Κεσσανλής, Κοκκινίδης, Κουνέλλης, Λάππας, Λαζόγκας, Λοϊζίδου, Παύλος, Μαρία Παπαδημητρίου, Ψυχοπαίδης, Τάκις, γλύπτης Θεόδωρος, Τότσικας, Τσόκλης, Βαρώτσος, Παντελής Ξαγοράρης και τόσοι άλλοι, σε ένα χώρο – τι άλλο να ζητήσει κανείς (εκτός από το κατά το δυνατόν ταχύτερο άνοιγμα του Μουσείου στο Φιξ);

Οι δεκάδες επισκέπτες την προηγούμενη Κυριακή το πρωί, πάντως, δεν φάνηκαν να θέλουν τίποτε άλλο· διέβλεπες, κρυφακούγοντας τις συνομιλίες τους, ότι το μουσείο του Κάσελ φιλοξενεί μια οικουμενική γλώσσα, ίσως με μια λοξή ελληνικότητα. Τα έργα που διάλεξε η –συγκινημένη όπως δήλωσε– Κατερίνα Κοσκινά, διευθύντρια του ΕΜΣΤ, που επιμελήθηκε την έκθεση και μας συνόδευσε σε αυτήν, είναι ένα καθαρό παραμύθι για τη δημιουργία στον 20ό και στον 21ο αιώνα. Το «Αντίδωρον», όπως ονομάστηκε η έκθεση στο Fridericianum, προσφέρθηκε στην documenta για όσα αυτή έφερε στην Αθήνα, αλλά προσφέρθηκε και στους κατοίκους της Αθήνας σαν το ποτό που πίνεις στο μπαρ, περιμένοντας να αδειάσει κάποιο τραπέζι. «Αγαπηθήκαμε στο Κάσελ. Ημασταν στον κεντρικότερο χώρο της documenta και τα καταφέραμε», μας είπε η Κατερίνα Κοσκινά.

Ησυχο σεμινάριο

Ο ήλιος, που εναλλασσόταν ή συνυπήρχε με το ψιλόβροχο, και το τραμ μάς οδήγησαν στη Neue Neue Gallerie (στη Νέα Νέα Γκαλερί, δηλαδή). Μπαίνοντας, σε κατέκλυζε ένα déjà-vu – μήπως είμαι στην ΑΣΚΤ; Ακούω τη διπλανή μου να λέει πως η «κλασική» documenta βρίσκεται εδώ – και στην documenta-Halle, συμπλήρωσα. Το σύγχρονο και το μοντέρνο, το πρωτοποριακό και το εννοιολογικό, το θυμωμένο και το φιλήσυχο της τέχνης τού εδώ-και-τώρα, είναι σαν ένας σίφουνας στα δύο ψηλοτάβανα και λιγάκι σκοτεινά κτίρια του Κάσελ. Η ησυχία, παρ’ όλη την πολυκοσμία, συνεχίζεται· η Γερμανία είναι μια χώρα στο mute, δεν ενοχλεί και, κυρίως, δεν ενοχλείται. Η τέχνη δεν προκαλεί φωνές, όσο εκκωφαντική κι αν είναι· η τέχνη, στους χώρους του Κάσελ, είναι ένα ήσυχο σεμινάριο για τις κρυφές λειτουργίες της καθημερινότητας, απλώς συμβαίνει και το κοινό την ακολουθεί.

Το βράδυ της Κυριακής, στην τελετή λήξης της μεγάλης διοργάνωσης, η ησυχία διαταράχθηκε. Το βάρος του ελλείμματος των επτά εκατ. ευρώ διέρρηξε την ευτυχή ηρεμία της documenta και των στελεχών της. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της 14ης φουάρ, Ανταμ Σίμτσικ, κάπνιζε ασταμάτητα, συνοφρυωμένος, προσπαθώντας να αμυνθεί στις φωνές, εντός και εκτός Γερμανίας, που εκτοξεύουν κατηγορίες για κακοδιαχείριση και μεγαλοϊδεατισμό και ζητούν έως και κατάργηση του θεσμού – το αυτοσχέδιο πανό των διοργανωτών μάς ενημέρωσε ότι η documenta δεν ανήκει σε κανέναν.

Το φως έπεσε, η έκθεση τα μαζεύει κι εγώ πήρα το τρένο για το αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης. Προσπαθούσα να κρατήσω μια σημείωση, έναν τίτλο από την αποστολή στο Κάσελ. Κοιτάζοντας ξανά τις σημειώσεις μου, πέφτω πάνω σε αυτήν: «Το ΕΜΣΤ πρέπει να ανοίξει τώρα. Η Αθήνα το έχει ανάγκη. Κι εμείς».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή