Δεν υφίσταται διάσταση απόψεων ανάμεσα στο Μέγαρο Μαξίμου και στο υπουργείο Οικονομικών, δηλώνει στην «Κ» ο υπουργός Επικρατείας και κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος. Προσθέτει, ωστόσο, ότι οι εκτιμήσεις της κυβέρνησης διατυπώνονται δημόσια, αποδοκιμάζοντας, εμμέσως, την πρακτική στελεχών του ΥΠΟΙΚ να προβαίνουν σε άτυπες εκτιμήσεις για την πορεία της διαπραγμάτευσης και της οικονομίας. «Το υπουργείο Οικονομικών έχει πλήρη εικόνα των δημόσιων οικονομικών», τονίζει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, αφήνοντας να εννοηθεί ότι από μόνη της η εικόνα αυτή δεν δικαιολογεί και δεν δικαιώνει διαφορετικές αναγνώσεις.
Ο κ. Τζανακόπουλος εκφράζει την πεποίθηση ότι η Ευρώπη έχει κατανοήσει πως η διαδικασία της ενοποίησης περνάει μέσα από την οριστική επίλυση του ελληνικού ζητήματος, κάτι που θα επηρεάσει καθοριστικά τις διαπραγματεύσεις. Επιτίθεται, τέλος, στη Ν.Δ., στην οποία αποδίδει έναν αφελή και πρωτοφιλελεύθερο λόγο.
– Πόσο ρεαλιστικός είναι ο στόχος για κλείσιμο της τρίτης αξιολόγησης μέχρι το τέλος του χρόνου, δεδομένης της πολύμηνης καθυστέρησης στις προηγούμενες αξιολογήσεις; Ποιο είναι το ανώτερο χρονικό περιθώριο που θέτει η κυβέρνηση προκειμένου να μην ανατραπεί το χρονοδιάγραμμα εξόδου από τα μνημόνια τον Αύγουστο του 2018;
– Ο στόχος της κυβέρνησης είναι η ολοκλήρωση της τρίτης αξιολόγησης στο συντομότερο δυνατό χρονικό διάστημα. Η βασική μας επιδίωξη σήμερα είναι να έχουμε ολοκληρώσει τη μεγάλη πλειονότητα των προαπαιτουμένων μέχρι τις αρχές Νοέμβρη και να προχωρήσουμε ομαλά στις διαδικασίες ολοκλήρωσης. Πρόκειται για στόχο εφικτό, με δεδομένο ότι οι προηγούμενες αξιολογήσεις καθυστέρησαν όχι με ευθύνη της ελληνικής κυβέρνησης, αλλά κυρίως εξαιτίας των δημοσιονομικών απαιτήσεων του ΔΝΤ. Αντίθετα, τώρα η πορεία της ελληνικής οικονομίας αλλά και η δημοσιονομική κατάσταση δεν φαίνεται να δημιουργεί περιθώρια για νέες απαιτήσεις. Οι στόχοι όχι μόνο επιτυγχάνονται αλλά σημειώνεται και διαρκής υπεραπόδοση. Επομένως, το σενάριο με τις συντριπτικά ισχυρότερες πιθανότητες είναι ότι από τις αρχές του επόμενου χρόνου θα περάσουμε στην τελική ευθεία των διαπραγματεύσεων για την έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα προσαρμογής.
– Ποια θα ήταν για την κυβέρνηση η επιθυμητή εξέλιξη σε σχέση με τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα;
– Το ελληνικό πρόγραμμα ολοκληρώνεται σε ένα χρόνο. Σε αυτό το διάστημα η κυβέρνηση θα εργαστεί σκληρά ώστε αυτή η έξοδος από το μνημόνιο να γίνει με τρόπο ομαλό, ασφαλή αλλά και αμετάκλητο. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχει εγκρίνει επί της αρχής ένα πρόγραμμα και θα πρέπει να τηρήσει τα συμφωνηθέντα, ενώ την ίδια υποχρέωση έχουν και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί. Αυτή είναι η υποχρέωσή τους αλλά και η προσδοκία της ελληνικής κυβέρνησης. Σε κάθε περίπτωση πάντως, δεν εκτιμώ ότι υπάρχει η διάθεση από τον οποιονδήποτε για διακινδύνευση της ολοκλήρωσης του προγράμματος. Η Ευρώπη έχει κατανοήσει ότι η διαδικασία της ενοποίησης περνάει μέσα από την οριστική επίλυση του ελληνικού ζητήματος και αυτή η κατανόηση θα βαρύνει καθοριστικά κατά τη διάρκεια των τελικών διαπραγματεύσεων.
– Το τελευταίο διάστημα αποτυπώθηκε διάσταση απόψεων ανάμεσα στο Μέγαρο Μαξίμου και σε στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, όσον αφορά την επίτευξη των στόχων, την ύπαρξη πλεονάσματος, την πιθανότητα νέων μέτρων το 2018. Πώς δικαιολογείται η διαφορά στις εκτιμήσεις;
– Δεν υπήρξε καμία διαφορά στις εκτιμήσεις, πόσο μάλλον διάσταση απόψεων. Το υπουργείο Οικονομικών έχει πλήρη και εξαιρετικά αναλυτική εικόνα –ως οφείλει άλλωστε– για την πορεία των δημοσίων οικονομικών αλλά και συνολικά της ελληνικής οικονομίας. Με βάση αυτή την εικόνα, διατυπώνονται δημόσια οι εκτιμήσεις της ελληνικής κυβέρνησης και ο σχεδιασμός για τα επόμενα βήματα ενόψει της αξιολόγησης. Είναι άρα άτοπο να γίνεται προσπάθεια για ακόμη μία φορά να δημιουργηθούν εντυπώσεις, ειδικά σε ένα θέμα που θα ήταν και πρακτικά αδύνατο να συμβεί.
– Ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, έθεσε εαυτόν επικεφαλής task force για την προσέλκυση επενδύσεων. Την ίδια στιγμή, η επένδυση της Eldorado Gold, η επένδυση στο Ελληνικό, επενδύσεις σε Ρόδο και Κέρκυρα έχουν εγκλωβιστεί σε μακροχρόνιες καθυστερήσεις. Τελικά πόσο ειλικρινές είναι το προσκλητήριο της κυβέρνησης στους επενδυτές;
– Το επενδυτικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα είναι τόσο αυξημένο, σε βαθμό που το 2016 καταγράφηκε ρεκόρ δεκαετίας στην προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων και το 2017 αναμένεται να κλείσει με ακόμα καλύτερα αποτελέσματα, με 2,1 δισ. άμεσες ξένες επενδύσεις στο πρώτο εξάμηνο μόνο. Για να αναφέρουμε κάποια παραδείγματα, μόνο να σας πω ότι αυτή η κυβέρνηση κατάφερε να ξεμπλοκάρει επενδύσεις ύψους 668 εκατ. ευρώ του αναπτυξιακού νόμου, οι οποίες θα ναυαγούσαν εξαιτίας των χειρισμών της προηγούμενης κυβέρνησης.
Να αναφέρω ακόμη τη μεγάλη στρατηγική επένδυση στην Κρήτη ύψους 408 εκατ. ευρώ, που προχωρά με ταχύτατους ρυθμούς, την πρώτη ξένη βιομηχανική επένδυση στη χώρα ύστερα από μία δεκαετία ύψους 300 εκατ. ευρώ, την επένδυση ύψους 400 εκατ. ευρώ σε μονάδα παραγωγής αλουμινίου που βρίσκεται σε εξέλιξη, επενδύσεις στα ευρυζωνικά δίκτυα ύψους 200 εκατ. ευρώ και άλλα πολλά. Επομένως, εδώ δεν μιλάμε για προθέσεις ή εκτιμήσεις αλλά για γεγονότα.
Δεν συμφωνώ εξάλλου και με την ομαδοποίηση που κάνατε στο ερώτημά σας. Η κάθε επένδυση και τα βήματα υλοποίησής της εξετάζονται ξεχωριστά. Το Ελληνικό, για παράδειγμα, και παρά τον θόρυβο που έχει προκληθεί, πιθανότατα σκοπίμως, είναι εντός χρονοδιαγράμματος παρά τις δυσκολίες που δημιούργησε η αρχική σύμβαση.
Η Eldorado Gold όμως αποτελεί ειδική περίπτωση, αν και φαίνεται ότι η εταιρεία κατανόησε, καθυστερημένα βέβαια, ότι δεν μπορεί να θέτει τελεσίγραφα στην ελληνική κυβέρνηση όταν υπάρχουν βάσιμες αμφιβολίες για το αν είναι σε θέση να τηρήσει τις συμβατικές της υποχρεώσεις. Γι’ αυτό εξάλλου και αναδιπλώθηκε. Πάντως μην ξεχνάτε ότι η φιλοεπενδυτική στρατηγική καθορίζεται κυρίως από τον εκσυγχρονισμό και την απλοποίηση του θεσμικού πλαισίου, την ταχεία λειτουργία της διοίκησης αλλά και τη λήψη μέτρων για την επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης. Εκτός αν στις μέρες μας θεωρείται φιλοεπενδυτική στρατηγική να υπογράφει ο υπουργός λευκά χαρτιά στα οποία στη συνέχεια οι επενδυτές να προσθέτουν τους όρους των συμβάσεων.
– Εάν, όπως λέτε, η συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ έχει ως ατζέντα την ομαλή ολοκλήρωση της πορείας μέχρι την έξοδο από τα μνημόνια, και δεδομένων των διαφοροποιήσεων σε μια σειρά από άλλα ζητήματα, είναι βιώσιμο ένα τέτοιο κυβερνητικό σχήμα στη μετά μνημονιακή εποχή, που, σύμφωνα με τον κυβερνητικό οδικό χάρτη, αρχίζει σε λιγότερο από ένα χρόνο;
– Η συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ έχει στόχο όχι μόνο την ολοκλήρωση του προγράμματος προσαρμογής, αλλά και τη μάχη κατά της διαπλοκής και της διαφθοράς, που σε μεγάλο βαθμό καθόρισαν τους όρους αναπαραγωγής του συστήματος εξουσίας στη χώρα μέχρι τον Ιανουάριο του 2015.
Εξάλλου, τα σχέδια που αυτή τη στιγμή συγκρούονται είναι απολύτως ευκρινή. Το σχέδιο που παρουσίασε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ αφορά την τόνωση της ανάπτυξης στη βάση συγκεκριμένων οικονομικών, δικαιοκρατικών και εξισωτικών αρχών: την προστασία της εργασίας και των εργαζομένων, τους αξιοπρεπείς μισθούς, τον σεβασμό των νόμων αλλά και τη θεμελίωση του παραγωγικού μοντέλου της χώρας στην καινοτομία, την υψηλή προστιθέμενη αξία και την ποιότητα. Από την άλλη μεριά η Ν.Δ. προτείνει –με έναν αφελή αλλά ταυτόχρονα επικίνδυνο πρωτοφιλελεύθερο λόγο– ένα παραγωγικό μοντέλο όξυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων και συντριβής της εργασίας. Αυτή είναι η κάθετη διαχωριστική γραμμή του πολιτικού συστήματος σήμερα.
– Είστε ικανοποιημένος από τους πολιτικούς – επικοινωνιακούς χειρισμούς στην υπόθεση περιβαλλοντικής καταστροφής από τη βύθιση του «Αγία Ζώνη ΙΙ»; Η διερεύνηση ευθυνών που έχει προαναγγείλει η κυβέρνηση, αφού ολοκληρωθεί η αντιμετώπιση των άμεσων επιπτώσεων του ατυχήματος, θα αφορά και αυτή την παράμετρο;
– Η επικοινωνιακή όψη του ζητήματος είναι εν προκειμένω η λιγότερο σημαντική. Το ίδιο ισχύει σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις περιβαλλοντικών κρίσεων. Το κρίσιμο αυτές τις ώρες είναι η αποτελεσματική δράση και η επιτυχημένη ολοκλήρωση της επιχείρησης απορρύπανσης. Ταυτόχρονα όμως πρέπει να γίνουν και ενέργειες για την εξυγίανση των μηχανισμών ελέγχου των θαλάσσιων μεταφορών αλλά και για την αυστηροποίηση του νομοθετικού πλαισίου των αδειοδοτήσεων. Δίνεται λοιπόν η ευκαιρία τώρα στην κυβέρνηση να πάρει ριζοσπαστικά μέτρα για την καταπολέμηση εστιών διαφθοράς τόσο εντός του διοικητικού μηχανισμού όσο και στο πεδίο της ιδιωτικής οικονομίας. Σε αυτή την κατεύθυνση εξάλλου κινήθηκαν και οι εντολές του πρωθυπουργού λίγες μέρες πριν.
Ο συντονισμός
– Υπάρχει θέμα ελλιπούς συντονισμού της κυβέρνησης; Υπάρχουν κυβερνητικά στελέχη που λειτουργούν με βάση προσωπική ατζέντα ή την ατζέντα εκείνου του ΣΥΡΙΖΑ «που δεν υπάρχει πια», κατά την πρόσφατη αναφορά του πρωθυπουργού, και, ενδεχομένως, παρεμποδίζουν την προσπάθεια για έγκαιρη υλοποίηση των συμφωνηθέντων;
– Η κυβέρνηση εργάζεται με ενιαίο και συντονισμένο τρόπο διότι ο σκοπός για τον οποίο εκλέχθηκε πριν από δύο χρόνια δεν επιτρέπει οτιδήποτε πέραν αυτού. Και τούτο, παρά τις πραγματικές δυσκολίες που δημιουργεί η χαοτική διοικητική δομή που έστησαν οι φιλελεύθεροι θιασώτες του μικρού και ευέλικτου κράτους. Η συλλογική έγνοια λοιπόν όλων όσοι απαρτίζουν αυτή την κυβέρνηση δεν είναι άλλη από την καθημερινή βελτίωση της αποτελεσματικότητας των κυβερνητικών δράσεων και του βέλτιστου δυνατού συντονισμού ανάμεσα στα υπουργεία, με τρόπο επωφελή για τον ελληνικό λαό.