Με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενώσεως και των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ανατολική Ευρώπη, προέκυψε η ανάγκη δημιουργίας θεωρητικού οικοδομήματος προς ταξινόμηση των δεδομένων μιας νέας πραγματικότητος. Ο Αμερικανός θεωρητικός Φράνσις Φουκουγιάμα εκήρυξε το «Τέλος της Ιστορίας» το 1992. Και διεψεύσθη, διότι οι χώρες που απηλλάγησαν από την κομμουνιστική κυριαρχία ενέκυψαν με πάθος στην ιστορία τους και σήμερα εμφορούνται από ισχυρότατα «εθνικιστικά» αισθήματα.
Στερούμενη μιας φαντασμαγορίας ανάλογης με την κατάρρευση του κομμουνιστικού συστήματος, η οικονομική κρίση οδήγησε σε αναβίωση του εθνικισμού και στην εμφάνιση των υπερσυντηρητικών σχημάτων στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αλλά και σε ανορθόδοξες συμπλεύσεις κομμάτων, που κατά το παρελθόν εχώριζε χάσμα αγεφύρωτο.
Στην Ελλάδα η πρώτη μείζων ώσμωση επήλθε όταν πιστοποιήθηκε η κατάρρευση των δύο κομμάτων εξουσίας στις εκλογές του Μαΐου 2012, με το ΠΑΣΟΚ να εξασφαλίζει μόλις 13,18%, και τη Ν.Δ. με ποσοστό 18,85% να καταγράφει ιστορικό χαμηλό όλων των εποχών.
Το δέος της ακυβερνησίας και του χάους εκτίναξε τη Ν.Δ. δέκα μονάδες υψηλότερα στις επαναληπτικές εκλογές του Ιουνίου 2012 και τελικώς κατέστη εφικτός ο σχηματισμός τρικομματικής κυβερνήσεως.
Αντιπαράθεση οξύτατη και άκρως αντιπαραγωγική επί δεκαετίες μεταξύ του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ., που είχε κυριολεκτικώς διχάσει τη χώρα σε κάθε επίπεδο, παραμερίσθηκε εν μια νυκτί διά την σωτηρίαν της Ελλάδος και την παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη και στην Ενωση.
Κατεβλήθη τεράστια προσπάθεια για να ανακοπεί η διείσδυση της ριζοσπαστικής Αριστεράς στην ελληνική κοινωνία. Διετυπώθη από τη Ν.Δ. η θεωρία των «δύο άκρων», ταυτίζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ με τη Χρυσή Αυγή. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κ. Ευάγγελος Βενιζέλος, πιο ευρηματικός, επινόησε τη θεωρία περί «συνταγματικού» και «ευρωπαϊκού τόξου».
Ολα αυτά εις μάτην, και με τις εκλογές του Ιουνίου 2015 προέκυψε νέο κυβερνητικό σχήμα του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ. Αγεφύρωτες θεωρητικώς οι διαφορές των δύο κομμάτων, αλλά με πολύ ολιγότερο ιστορικό βάθος από εκείνες που εχώριζαν τα δύο παραδοσιακά κόμματα εξουσίας. Η αντίληψη της ιδεολογικής «καθαρότητος» έχει ανεπανόρθωτα πια αμβλυνθεί.
Διατυπώνεται η άποψη –ορθότατη είναι αλήθεια– ότι το πάθος για την εξουσία είναι η συνεκτική ύλη του κυβερνητικού συνασπισμού. Αλλά η πολιτική είναι αγώνας για την κατάκτηση και διατήρηση της εξουσίας. Εξ ου και η «ευρωπαϊκή στροφή» του ΣΥΡΙΖΑ μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015.
Αυτή είναι η νέα πραγματικότης. Είναι από μία άποψη εξέλιξη απεχθής, όπως ακριβώς και η αποδόμηση του εθνικού κράτους, η υπονόμευση της εθνικής ομοιογένειας, η απόλυτη κυριαρχία του Βερολίνου στη Zώνη του Eυρώ. Αλλά απορρίπτοντας το πλαίσιο αυτό οδηγούμεθα στον χώρο της άκρας Δεξιάς, και εκτός του ευρωπαϊκού συστήματος. Δεν απομένουν, τελικώς, παρά μικροκομματικά τεχνάσματα και ανούσιες διαφοροποιήσεις και με αυτά ασχολούμεθα.