Ο 24χρονος Μόχαν Μπίσγουας εργαζόταν ως διανομέας στην Deliveroo, εταιρεία παράδοσης γευμάτων από επιχειρήσεις εστίασης, όταν έπεσε από τη μηχανή και έσπασε το πόδι του. Επειδή η Deliveroo κατατάσσει τους οδηγούς της στην κατηγορία των «αυτοαπασχολουμένων», δεν είχε ιατρική κάλυψη και δεν πήρε αναρρωτική άδεια. Επίσης, δεν πληρώθηκε τον μήνα που ανάρρωνε. «Σε μια κανονική δουλειά μπορεί κανείς να διαπραγματευτεί με το αφεντικό του – εμείς δεν έχουμε το δικαίωμα να το κάνουμε», σχολιάζει ο κ. Μπίσγουας. Υπό ανάλογες συνθήκες εργάζονται χιλιάδες άτομα στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, καθώς συνεργάζονται με εταιρείες, όπως η Uber, χωρίς έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ή το δικαίωμα να πάρουν αναρρωτική άδεια.
Σήμερα, οι αρμόδιοι στην Ευρώπη εξετάζουν την εφαρμογή αυστηρότερων κανόνων για την προστασία αυτής της κατηγορίας εργαζομένων. Τον περασμένο μήνα απαγορεύτηκε η λειτουργία της Uber (εταιρεία που επωφελείται από το καθεστώς των αυτοαπασχολουμένων) στο Λονδίνο, μετά την απόφαση της Υπηρεσίας Μεταφορών να μην ανανεώσει την άδειά της. Η Uber θα εφεσιβάλει την απόφαση, αλλά ο διευθύνων σύμβουλός της Ντάρα Κοσροσάχι ζήτησε δημόσια συγγνώμη για τα «λάθη» της.
Την ίδια ώρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει την αντιμετώπιση του φαινομένου αύξησης του αριθμού των εργαζομένων που δουλεύουν με ευέλικτο ωράριο και χωρίς σταθερό μισθό. Αυτή η κατηγορία των εργαζομένων εκπροσωπεί το ένα τρίτο του συνόλου των εργαζομένων στην Ευρώπη. Η κίνηση της Κομισιόν εντάσσεται σε μια γενικότερη πρωτοβουλία των Βρυξελλών για τη βελτίωση της πρόσβασης αυτών των εργαζομένων σε παροχές κοινωνικής ασφάλισης. Σε αυτές τις παροχές περιλαμβάνονται οι συμβάσεις απασχόλησης, το δικαίωμα είσπραξης επιδομάτων ανεργίας από αυτοαπασχολουμένους και εργαζομένους προσωρινής απασχόλησης, και η επιβολή κατώτατου μισθού για εκατοντάδες χιλιάδες άτομα.
Δεν έχει ληφθεί ακόμα καμία οριστική απόφαση, πλην όμως σοβεί διαμάχη μεταξύ επιχειρηματιών και πολιτικών. Βασικό επιχείρημα για τις εταιρείες που προσφέρουν θέσεις εργασίας μέσα από πλατφόρμες παροχής υπηρεσιών, όπως η Uber και η Deliveroo, είναι ότι η υιοθέτηση πολλών κανόνων στην εργασία θα αποθαρρύνει το επιχειρείν και την καινοτομία. Στο τέλος, επισημαίνουν, η Ευρώπη θα μείνει πίσω από τον υπόλοιπο ανεπτυγμένο κόσμο. Ενα αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο θα οδηγήσει, επίσης, στην αύξηση των δαπανών σε εταιρείες όπως είναι οι αλυσίδες φάστφουντ που προσφέρουν εργασία χωρίς καθορισμένο ωράριο εργασίας και κολοσσούς όπως η Rynnair που ενοικιάζουν πιλότους από εταιρείες εργολαβίας.
«Αυτές οι εταιρείες παίζουν με το σύστημα, εκμεταλλεύονται διάφορα νομικά παράθυρα και υποστηρίζουν ότι αυτό είναι το νέο μοντέλο που εγγυάται την κερδοφορία», σχολιάζει ο Εστερ Λιντς, γραμματέας της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων, και καταλήγει: «Ο κόσμος αρχίζει να συνειδητοποιεί πόσο σκληρές είναι αυτές οι συνθήκες εργασίας».
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος προτίθεται να προχωρήσει σε ριζική μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, σχεδιάζει την παροχή επιδομάτων ανεργίας στους αυτοαπασχολουμένους.
Μέτρα λαμβάνονται, επίσης, και από τους φορείς της Δικαιοσύνης. Εως τα τέλη του τρέχοντος έτους αναμένεται να ληφθεί απόφαση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για την καθιέρωση της Uber ως εταιρεία ταξί. Πράγμα που σημαίνει ότι θα υπάγεται στους εργασιακούς κανόνες που ισχύουν για όλον τον κλάδο. Η Uber και η Deliveroo έχουν, επίσης, μπει στο στόχαστρο της βρετανικής Δικαιοσύνης. Το ότι η Uber συνεργάζεται με 30.000 μικρές ατομικές επιχειρήσεις που συνδέονται με μια κοινή πλατφόρμα αποτελεί καθαρό παραλογισμό, αναφέρεται σε δικαστική απόφαση που εκδόθηκε πέρυσι, μετά την προσφυγή δύο οδηγών της Uber.