Υστέρηση δαπανών κατά 519 εκατ. ευρώ εμφανίζει στα τέλη Αυγούστου το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), υπονομεύοντας τον στόχο για απορρόφηση των πόρων που έχουν υπολογιστεί για δημόσιες επενδύσεις το 2017, αλλά και την όποια αναπτυξιακή προοπτική μέσα από τις λιγοστές, έστω, δημόσιες δαπάνες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού για την εκτέλεση του ΠΔΕ του τρέχοντος έτους, η εκτίμηση για τις δαπάνες του προγράμματος μέχρι τα τέλη Αυγούστου ήταν 2,1 δισ. ευρώ, αλλά αυτές που τελικώς πραγματοποιήθηκαν δεν ξεπερνούν το 1,6 δισ. ευρώ. Η πορεία εκτέλεσης του φετινού ΠΔΕ υστερεί ακόμη και σε σχέση με το περυσινό πρόγραμμα, που κατά το ίδιο διάστημα εμφάνιζε απορρόφηση 2,2 δισ. ευρώ.
Με σημαντική υστέρηση απειλείται άλλωστε συνολικά το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του 2017, που με βάση την πρόβλεψη θα πρέπει έως τα τέλη του έτους να πραγματοποιήσει δαπάνες ύψους 6,7 δισ. ευρώ. Μέχρι τα τέλη Αυγούστου οι δαπάνες του ΠΔΕ περιορίζονται μόλις στο 1,6 δισ. ευρώ και, παρά το γεγονός ότι μεγάλο μέρος από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος κλείνει στα τέλη του χρόνου με τη μαζική αποστολή αιτημάτων πληρωμών προς την Ευρωπαϊκή Ενωση, η μέχρι σήμερα πορεία του προγράμματος παραπέμπει σε ένα σημαντικό ανεκτέλεστο μέρος. Βασική αιτία της υστέρησης οφείλεται στις καθυστερήσεις που υπάρχουν στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Προσπελασιμότητα», που εκτελείται από το υπουργείο Υποδομών.
Αρμόδιες πηγές αποδίδουν την υστέρηση των 519 εκατ. ευρώ που παρατηρείται στα στοιχεία του Αυγούστου στο γεγονός ότι τα στοιχεία του προϋπολογισμού δεν περιλαμβάνουν ένα κονδύλι της τάξης των 450 εκατ. ευρώ που είχε δεσμευθεί ως ειδικός λογαριασμός για την εκτέλεση των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων. Πρόκειται για χρήματα που έχουν καταβληθεί στους παραχωρησιούχους, αλλά για τεχνικο-λογιστικούς λόγους δεν περιλαμβάνονται στα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, καθώς αποτελούν λογαριασμό «ειδικού σκοπού».
Ανεξάρτητα πάντως από τη διαφορά των 519 εκατ. ευρώ που εμφανίζεται στα στοιχεία του Αυγούστου, οι εκτιμήσεις για το συνολικό κλείσιμο του προγράμματος στα τέλη του χρόνου υπολείπονται κατά περίπου 1 δισ. ευρώ του στόχου που έχει προϋπολογιστεί, δηλαδή των 6,7 δισ. ευρώ. Οι καθυστερήσεις σε μεγάλα έργα του υπουργείου Υποδομών, όπως το τμήμα Πάτρα – Πύργος, το Πρέβεζα – Ακτιο και το νότιο τμήμα του αυτοκινητοδρόμου Ε65, αναμένεται να ρίξουν έξω το πρόγραμμα στα τέλη του χρόνου, ενώ καθυστερήσεις υπάρχουν και σε μικρότερα έργα ή δράσεις, όπως αυτές του προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα» για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Πρόκειται για έργα που συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ενωση μέσω του ΕΣΠΑ και τα οποία αποτελούν τον κύριο κορμό του ΠΔΕ, αντιπροσωπεύοντας τα 5,7 δισ. ευρώ στο σύνολο των 6,7 δισ. ευρώ που είναι το ΠΔΕ. Το πρόβλημα επικεντρώνεται στην αδυναμία της δημόσιας διοίκησης να παραγάγει νέα έργα, αλλά και στο μεγάλο ανεκτέλεστο των έργων που υπάρχει ήδη από το προηγούμενο ΕΣΠΑ. Ετσι μέσω του νέου ΕΣΠΑ υλοποιούνται τα λεγόμενα έργα fashing, δηλαδή αυτά που έμειναν ανολοκλήρωτα την προηγούμενη προγραμματική περίοδο (2007-2013) και μεταφέρθηκαν ως «ουρές» στη νέα περίοδο (2014-2020).