Την ηρεμία των δύο τελευταίων μηνών που επικράτησε στο δικαστικό σώμα, κλείνοντας μια μεγάλη περίοδο τριβών με την κυβέρνηση, διαταράσσουν εκ νέου οι δραματικές περικοπές στις συντάξεις των δικαστικών λειτουργών, που είχαν ως αποτέλεσμα με βάση τον τελευταίο νόμο (γνωστό ως νόμο Κατρούγκαλου) την περαιτέρω μείωση της σύνταξης του επίτιμου προέδρου του Αρείου Πάγου περί τα 900 ευρώ!
Οι δραματικές μειώσεις των συντάξεων των δικαστικών, οι οποίοι τυγχάνουν ειδικής μισθολογικής μεταχείρισης με συνταγματική κατοχύρωση και ανήκουν στους λειτουργούς που συγκροτούν τον σκληρό πυρήνα του κράτους, σήμαναν συναγερμό στο δικαστικό σώμα, με τους εν ενεργεία δικαστικούς να αντιδρούν έντονα στις περικοπές των συντάξεων και να συντάσσονται με τις κινητοποιήσεις των συνταξιούχων.
Τα επιχειρήματα
Αποτέλεσμα των αντιδράσεων που έχουν προκληθεί στο δικαστικό σώμα από τις πρόσφατες περικοπές των συντάξεων είναι πως για πρώτη φορά ύστερα από πολύ καιρό επτά δικαστικές ενώσεις ενώθηκαν σε πανδικαστική συγκέντρωση για το θέμα, η οποία θα πραγματοποιηθεί το προσεχές Σάββατο στο Εφετείο της Αθήνας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι για το θέμα των συντάξεων κινητοποιούνται –και δίνουν τον τόνο– πρωτίστως οι ανώτατοι δικαστικοί, καθώς ευρίσκονται εγγύτερα προς τη συνταξιοδότηση, ενώ τα επιχειρήματα για το θέμα ξεπερνούν κατά πολύ τη δραματική επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης και αγγίζουν, όπως προβάλλονται, τη συνταγματική τάξη, τη διασφάλιση του σκληρού πυρήνα του κράτους και των θέσεων ευθύνης εκείνων που αναλαμβάνουν κρίσιμα πόστα στο πλαίσιο της λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι για τις περικοπές των συντάξεων οι δικαστικοί έχουν ζητήσει συνάντηση όχι μόνον με τον πρωθυπουργό αλλά και με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τονίζοντας τις ουσιαστικές πτυχές μιας ισοπεδωτικής, όπως λένε, οικονομικής αντιμετώπισης των δικαστικών λειτουργών.
Σε κάθε περίπτωση, το θέμα των περικοπών αναμένεται σύντομα, πέραν των τριβών που ήδη προκαλεί στις σχέσεις Δικαιοσύνης και κυβέρνησης, να απασχολήσει τα δικαστήρια, καθώς η ένωση των συνταξιούχων δικαστικών πρόκειται να καταθέσει περί τις 2.500 αγωγές, σχεδόν όσα και τα μέλη της, ζητώντας την ακύρωση των διατάξεων του νόμου που επέφεραν τις περαιτέρω δραματικές μειώσεις στις συντάξεις τους.
Σημειωτέον ότι από την έναρξη της οικονομικής κρίσης, όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση της ενώσεώς τους, η συνολική μείωση (σωρευτικά από την εφαρμογή των μνημονίων) των συντάξεων δικαστικών λειτουργών και λειτουργών του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους ανέρχεται σε ποσοστό 74% περίπου, αφού μόνον ο πρόσφατος νόμος προβλέπει περικοπές της τάξης του 40%.
Το ακριβές παράδειγμα για τις επιπτώσεις της εφαρμογής του λεγομένου νόμου Κατρούγκαλου, για τις συντάξιμες αποδοχές του επίτιμου προέδρου του Αρείου Πάγου, αποτυπώνει την κατάσταση των περικοπών. Πριν από τον νόμο (4387 του 2016) η σύνταξη του επίτιμου προέδρου του Αρείου Πάγου ήταν «καθαρά» 2.384 ευρώ και μετά την εφαρμογή του νόμου διαμορφώθηκαν στα 1.460 ευρώ.
Αντίστοιχα, για τον πρόεδρο εφετών, πριν από τον νόμο η σύνταξη ήταν 2.176 ευρώ και μετά την εφαρμογή του νόμου, 1.435 ευρώ, μείωση δηλαδή 741 ευρώ.
Οι επικείμενες δικαστικές προσφυγές για τις πρόσφατες περικοπές των συντάξεων που θα γίνουν θα επιλυθούν από το Ελεγκτικό Συνέδριο, ένα από τα τρία ανώτατα δικαστήρια της χώρας μας, με αρμοδιότητα σε θέματα συνταξιοδοτικά, το οποίο έχει δώσει δείγματα γραφής με την κήρυξη πολλών συνταξιοδοτικών νόμων ως αντισυνταγματικών.
Σημαντικό στοιχείο που πυροδοτεί τις αντιδράσεις, πέραν όλων των άλλων, είναι ότι οι δικαστικοί επικαλούνται ότι συνταξιοδοτούνται μετά 35 έως 44 έτη πραγματικής υπηρεσίας στο δικαστικό σώμα, καθώς φεύγουν υποχρεωτικά –κατά το Σύνταγμα– είτε στα 65, αν έχουν τον βαθμό του εφέτη ή του προέδρου εφετών, είτε στα 67, αν είναι ανώτατοι δικαστικοί, δηλαδή υπηρετούν στον Αρειο Πάγο και λοιπά.
Η αντίδραση των δικαστικών και οι τριβές που προκαλούνται στις σχέσεις τους με την κυβέρνηση πυροδοτούν, πάντως, νέο κύκλο αναταραχής στη Δικαιοσύνη, στην οποία το τελευταίο χρονικό διάστημα είχε επικρατήσει κλίμα ηρεμίας και εκτόνωσης των όποιων εντάσεων υπήρχαν για καιρό.
Πρόσωπο αποδοχής
Η επιλογή άλλωστε του νέου προέδρου του Αρείου Πάγου Βασίλειου Πέππα, ενός δικαστικού με καλές σχέσεις μέσα στο σώμα, είχε σηματοδοτήσει περίοδο ηρεμίας στην πολιτική και ποινική Δικαιοσύνη, στοιχείο απαραίτητο για την ομαλή λειτουργία της και την απόδοση των δικαστικών. Η επιλογή Πέππα, λόγω της προσωπικότητας του νέου προέδρου, δεν είναι τυχαίο ότι δεν προκάλεσε αντιδράσεις ούτε από τις δικαστικές ενώσεις για το γεγονός ότι η επιλογή του έγινε από τον βαθμό του αρεοπαγίτη, με την παράλειψη έμπειρων και ικανότατων αντιπροέδρων του Αρείου Πάγου.
Πάντως, και από την πλευρά της κυβέρνησης, είναι εμφανής η προσπάθεια να επικεντρωθεί πλέον η πολιτική της στα ουσιώδη –και δυστυχώς πολλά– προβλήματα που ταλανίζουν την απονομή της δικαιοσύνης, κάτι που ετέθη και κατά την πρόσφατη συνάντηση του πρωθυπουργού με τη νεοεπιλεγείσα ηγεσία του Αρείου Πάγου, καθώς και στη συνάντησή της με τον υπουργό Δικαιοσύνης που ακολούθησε.