Ο ΣΕΒ είναι το πιο κλειστό κλαμπ της ελληνικής επιχειρηματικής τάξης. Εχει ιστορία, παράδοση και ισχύ. Και εμβληματικές προσωπικότητες που εκπροσωπούν την καρδιά της ελληνικής βιομηχανίας. Τον τελευταίο καιρό μια σκληρή παρασκηνιακή διελκυστίνδα εκτυλίσσεται πίσω από τις βαριές ξύλινες πόρτες των γραφείων της οδού Ξενοφώντος στο Σύνταγμα. Αντικείμενό της: ποιος θα είναι ο νέος πρόεδρος του συνδέσμου τον επόμενο Μάιο. Διακύβευμα, κατά τη γνώμη πολλών, το αν ο ΣΕΒ θα παραμείνει ενωμένος και ο βασικός εκφραστής της ελληνικής επιχειρηματικής τάξης.
Παραδοσιακά, ο πρόεδρος επιλεγόταν από τα παλαιότερα μέλη του ΣΕΒ μέσα από μια κλειστή συναινετική διαδικασία. Οι «γέροντες», όπως αποκαλούνται, είχαν πάντοτε δικαίωμα «βέτο» κι έπρεπε να συμφωνήσουν ομόφωνα για να εκλεγεί κάποιος. Η παράδοση φαίνεται για πρώτη φορά να κλυδωνίζεται. Ο λόγος; Οι φιλοδοξίες του Βαγγέλη Μυτιληναίου, ο οποίος θέλει να διεκδικήσει την προεδρία αλλά βρίσκει απέναντί του μια σειρά από παραδοσιακούς επιχειρηματίες. Ο κ. Μυτιληναίος δεν κρύβει την απέχθειά του στο σύστημα εκλογής, το οποίο σε πρόσφατη συνεδρίαση της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΣΕΒ αποκάλεσε «σοβιετικό». Οταν, μάλιστα, οι αντιδράσεις κλιμακώθηκαν, απείλησε ότι θα ζητήσει να αναδειχθεί πρόεδρος από τις κάλπες με συμμετοχή των μελών, όχι από την παρασκηνιακή πάγια διαδικασία των «γερόντων».
Στον ΣΕΒ έχουν δικαίωμα ψήφου περίπου 500 επιχειρήσεις οι οποίες πληρώνουν την ετήσια συνδρομή των 20.000 ευρώ, με τα οποία χρηματοδοτείται ο σύνδεσμος.
Ο νυν πρόεδρος του ΣΕΒ Θόδωρος Φέσσας ενδιαφερόταν αρχικώς να επανεκλεγεί, αλλά τελευταία δείχνει αποφασισμένος να μην κατέβει ξανά υποψήφιος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο εκάστοτε πρόεδρος επωμίζεται ένα μεγάλο προσωπικό οικονομικό κόστος που αφορά την ασφάλεια του ιδίου και του κτιρίου, καθώς και μια σειρά άλλες δραστηριότητες του συνδέσμου.
«Ελληνική Παραγωγή»
Απέναντι στον Βαγγέλη Μυτιληναίο έχουν συνταχθεί παραδοσιακοί βιομήχανοι, όπως η ιστορική οικογένεια Στασινόπουλου, η οικογένεια Παπαλεξόπουλου κ.ά. Θεωρούν ότι επιχειρηματίες όπως ο κ. Μυτιληναίος ναι μεν είναι πολύ δυναμικοί, αλλά στηρίζουν την επιτυχία τους και σε προνομιακές σχέσεις με την πολιτική τάξη και το κράτος.
Μάλιστα η οικογένεια Στασινόπουλου, σε μια προσπάθεια να κάνει σαφές το μήνυμά της, προχώρησε στην ίδρυση ενός νέου ανταγωνιστικού προς τον ΣΕΒ συλλόγου με τον τίτλο «Ελληνική Παραγωγή», θεωρώντας ότι ο ΣΕΒ δεν εκπροσωπεί πλέον τη βιομηχανία. Παρά τις πολλές παρασκηνιακές επαφές με τον «πατριάρχη» της οικογένειας Νίκο Στασινόπουλο, δεν υπήρξε κάποιος συμβιβασμός. Ορισμένοι επιχειρηματίες θεωρούν άλλωστε ότι η κυβέρνηση «παίζει» με την υπόθεση του ΣΕΒ, σε μια προσπάθεια να τον αποδυναμώσει. Είναι χαρακτηριστικό ότι ξεκίνησε επαφές με την «Ελληνική Παραγωγή» ή πως ακόμη μόλις προχθές ο κ. Τσίπρας ανακήρυξε τον ΣΒΒΕ (Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος) σε κοινωνικό εταίρο. Ολα αυτά θεωρούνται κινήσεις στο πλαίσιο μιας κυβερνητικής τακτικής «διαίρει και βασίλευε» στον επιχειρηματικό κόσμο.
«Ενα καράβι μπορεί κάποιες φορές να κοστίζει όσο ένα εργοστάσιο, αλλά το εργοστάσιο απασχολεί 200 εργαζομένους και παράγει στην Ελλάδα, ενώ το καράβι απασχολεί 20 και παράγει σε όλο τον κόσμο. Γι’ αυτό η ελληνική βιομηχανία έχει ειδικά γνωρίσματα και ειδικές ανάγκες, τελείως διαφορετικές από τον εφοπλισμό, το εμπόριο ή άλλες επιχειρήσεις, που πρέπει να αναγνωρίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση», σημειώνει χαρακτηριστικά παραδοσιακός τραπεζίτης που διατηρεί στενές σχέσεις με τους εκπροσώπους της ελληνικής βιομηχανίας, τονίζοντας την ιδιαιτερότητα του ΣΕΒ για την οικονομία.
Παρά τις προσπάθειες μεσολάβησης πολλών άλλων επιχειρηματιών, η ένταση ανάμεσα στον Βαγγέλη Μυτιληναίο και τον Μιχάλη Στασινόπουλο δεν φαίνεται να κοπάζει. Κάθε άλλο. Ορισμένοι, μάλιστα, εκτιμούν ότι ο κίνδυνος διάσπασης του ιστορικού συνδέσμου είναι μεγάλος.
Πίσω άλλωστε από τις προσωπικές διενέξεις και τριβές υποβόσκει μια δομική σύγκρουση ανάμεσα στην παλαιά επιχειρηματική τάξη και τη νεόκοπη. Η παλαιά χαρακτηριζόταν για τις αρχές, τη σεμνότητα και το χαμηλό προφίλ. Το κομμάτι της που έδειξε εξωστρέφεια έχει διατηρήσει την ευρωστία και την ισχύ του. Ενα άλλο, όμως, είναι υπερδανεισμένο και δραστηριοποιείται πλέον σε θνησιγενείς κλάδους. Η νέα τάξη είναι περισσότερο «αυθάδης» και βιαστική. Απαιτεί μεγάλα κέρδη γρήγορα και προσδοκά να μεταφραστεί η οικονομική της ισχύ σε ηγετικό ρόλο τόσο στην εκπροσώπηση της επιχειρηματικής ελίτ όσο και στη διαμόρφωση σημαντικών αποφάσεων του κράτους.
Κυβερνητική προτίμηση
Η εκλογή στον ΣΕΒ έχει βέβαια και πολιτικές διαστάσεις. Η κυβέρνηση δεν κρύβει την προτίμησή της προς τον κ. Μυτιληναίο, θεωρώντας ότι μέσω του συγκεκριμένου επιχειρηματία θα πετύχει την εκεχειρία που έχει καταφέρει με την «Ενωση Εφοπλιστών» και άλλους συνδέσμους. Ο Θόδωρος Φέσσας, ως γνωστόν, έχει επανειλημμένως ασκήσει κριτική στην κυβέρνηση ζητώντας π.χ. γρηγορότερους ρυθμούς στην αξιολόγηση με την τρόικα και τολμηρότερες αποφάσεις για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας και της εγχώριας βιομηχανίας. Πάντως, όσοι γνωρίζουν πρόσωπα και πράγματα θεωρούν δεδομένη την εκλογή Μυτιληναίου για τον απλό λόγο ότι δεν φαίνεται να υπάρχουν άλλοι υποψήφιοι με σημαντικές διασυνδέσεις, μεγάλη οικονομική ισχύ και που να ενδιαφέρονται πραγματικά για τη θέση ώστε να αποτελέσουν μια συμβιβαστική λύση.
Ο Θόδωρος Φέσσας, ο οποίος επιτέλεσε με μεγάλη επάρκεια τον ρόλο του, δεν θα ήθελε ιδιαίτερα να επαναληφθεί η θητεία του. Ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος, το όνομα του οποίου έχει πολλάκις ακουστεί στο παρελθόν, δεν ενδιαφέρεται να μπει στη «φωτιά», λόγω των πολλαπλών ανειλημμένων υποχρεώσεών του. Γόνοι παραδοσιακών οικογενειών, όπως ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, με έντονη δραστηριότητα στον ΣΕΒ, επίσης δεν θέλουν να αναμειχθούν επικαλούμενοι τη δύσκολη επιχειρηματική συγκυρία…
Εντονος διάλογος
Ο Βαγγέλης Μυτιληναίος μοιάζει να είναι ο μόνος που θέλει πραγματικά τη θέση του προέδρου, εκπροσωπώντας τη νέα, φιλόδοξη τάξη των επιχειρηματιών που δεν λογαριάζει την παράδοση του ΣΕΒ, τους «γέροντες» και τα παραδοσιακά ήθη και έθιμα του συνδέσμου.
Χαρακτηριστικός ήταν, όπως αναφέρουν αυτόπτες μάρτυρες, ο διάλογος ανάμεσα στον ίδιο και παραδοσιακό επιχειρηματία που κινείται στον ίδιο κλάδο. Οταν ο κ. Μυτιληναίος τον προκάλεσε, κάνοντας σαφή την πρόθεσή του να διεκδικήσει την προεδρία, εκείνος απάντησε με φανερή απαρέσκεια «ο ΣΕΒ είναι το σπίτι μου», για να λάβει ως απάντηση: «Εχεις όντως τίτλους ιδιοκτησίας και δεν τους έχω δει;».
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα θα κυλήσουν, όπως όλα δείχνουν, οι επόμενοι μήνες έως την εκλογή του προέδρου. Οι σχετικές διαβουλεύσεις θα συνεχίσουν να γίνονται είτε στα γραφεία του ΣΕΒ είτε σε τραπέζια σε σπίτια των βορείων προαστίων. Το μόνο βέβαιο είναι ότι όποιος και να εκλεγεί, ο ΣΕΒ δεν θα είναι αυτός που ήταν, ενδεχομένως ούτε καν ενιαίος.