Οταν αρχαιολογία και τοπική κοινωνία γίνονται σύμμαχοι

Οταν αρχαιολογία και τοπική κοινωνία γίνονται σύμμαχοι

2' 38" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι περισσότεροι αγρότες στο επάγγελμα, οι κάτοικοι του Λισβορίου είναι πλέον και… ερασιτέχνες αρχαιολόγοι, πεπειραμένοι στην αναγνώριση των λίθινων εργαλείων, που άφησαν πίσω τους οι πρώτοι άποικοι του Αιγαίου. Χάρη στην παρουσία της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου Κρήτης, η οποία επιστρέφει στο χωριό κάθε άνοιξη και καλοκαίρι τα τελευταία έξι χρόνια, διαθέτουν αρκετές γνώσεις για να εκτιμούν τη σημασία της συνεχιζόμενης έρευνας στη θέση Ροδαφνίδια και στην ευρύτερη περιοχή του Κόλπου της Καλλονής. Μιας έρευνας η οποία ναι μεν «αφορά» ολόκληρη την ανθρωπότητα, καθότι φέρνει στο φως πολύτιμες πληροφορίες για το κοινό μας παρελθόν, εστιάζοντας στην περίοδο πριν από 800 με 200.000 χρόνια, αλλά συγχρόνως είναι «δική» τους, αφού μικροί και μεγάλοι έχουν εκπαιδευθεί να αναγνωρίζουν χειροπελέκεις στα χωράφια και να τους μαζεύουν για τους αρχαιολόγους. Πλούσια ήταν τα ευρήματα που ήρθαν στο φως και αυτό το καλοκαίρι, επιβεβαιώνοντας πως πρόκειται για μία «θέση αναφοράς για την πρώιμη κατοίκηση στη Βορειοανατολική Μεσόγειο, τη μοναδική με παρόμοιο αποτύπωμα της Αχελαίας κληρονομιάς», λέει στην «Κ» η επικεφαλής της έρευνας και αναπληρώτρια καθηγήτρια προϊστορικής αρχαιολογίας, Νένα Γαλανίδου.

«Εχουμε πλέον γύρω στους 100 χειροπελέκεις, 40 κοπείς και 10 τρίεδρα. Φέτος, συνεχίσαμε την επιφανειακή έρευνα και την ανασκαφή», συνεχίζει η αρχαιολόγος. «Στο βαθύτερο από τα δοκιμαστικά ορύγματα που ανοίξαμε, έξι μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, βρέθηκαν τριεδρικά εργαλεία που συνδέονται με μια πανάρχαιη τεχνολογική παράδοση». Τα υπόλοιπα ευρήματα βρίσκονται κατά κανόνα σε μικρότερα βάθη, από τα 20 εκ. μέχρι τα 4 μ., ενώ μετά τις βροχές ή την άροση αρκετά βγαίνουν στην επιφάνεια.

Τα λίθινα εργαλεία κατασκευάστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν στις όχθες ποταμών και μεταφέρθηκαν στη σημερινή τους θέση με τη δύναμη του νερού. «Γνωρίζουμε όμως ότι δεν ταξίδεψαν πολύ μακριά, γιατί οι ακμές τους δεν είναι ιδιαίτερα φθαρμένες. Εχουμε ευρήματα που προέρχονται από ιζήματα με ηλικίες από 165 έως 475.000 χρόνια και αναμένουμε περισσότερες χρονολογήσεις. Τα μεγάλα κοπτικά εργαλεία της Λέσβου καλύπτουν όλη την γκάμα της Αχελαίας παράδοσης και θα μπορούσαν να εικονογραφήσουν ένα εγχειρίδιο για την εξέλιξή της».

Για πρώτη φορά φέτος (έχοντας φτάσει πολύ κοντά στην εξασφάλιση μιας γενναιόδωρης χρηματοδότησης από την Περιφέρεια Β. Αιγαίου), η κ. Γαλανίδου και οι συνεργάτες της σχεδιάζουν να επιστρέψουν στη Λέσβο και τον χειμώνα προκειμένου να πραγματοποιήσουν μεγάλης κλίμακας επιφανειακή έρευνα, περπατώντας «στις ποτάμιες αναβαθμίδες, παράλληλα με τις σημερινές διαδρομές του νερού». Το καλοκαίρι θα ασχοληθούν ξανά με τις ανασκαφές, φροντίζοντας πάντα να επαναφέρουν τις αγροτικές εκτάσεις στην αρχική τους κατάσταση πριν αποχωρήσουν. Ετσι χάνουν χρόνο, όμως, εξασφαλίζουν την αποδοχή της τοπικής κοινωνίας, η οποία ήδη μοιράζεται το πάθος των αρχαιολόγων και έχει αρχίσει να οραματίζεται τη δημιουργία «ενός πόλου ανάπτυξης για την περιοχή με επίκεντρο την προϊστορική της κληρονομιά», υπογραμμίζει η κ. Γαλανίδου. «Φιλοδοξούμε να διαμορφώσουμε έναν υπαίθριο αρχαιολογικό χώρο γύρω από τις αρχαίες κοίτες και ένα στεγασμένο Κέντρο Τεκμηρίωσης, Πληροφόρησης και Εκπαίδευσης». Το δεύτερο θα αξιοποιεί την ψηφιακή τεχνολογία για να αναδείξει τα ευρήματα και τη σημασία της θέσης, μεταφέροντας νοητά τον επισκέπτη στη Λέσβο της Κατώτερης Παλαιολιθικής Εποχής.

Συνέργειες

Στη φετινή ερευνητική περίοδο, η οποία υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, τον Δήμο Λέσβου, τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και το κοινωφελές Ιδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου συμμετείχαν επιστήμονες από πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αυστραλίας και 15 φοιτητές.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή