«Δεν θέλω μια Ε.Ε. 98 κρατών. Τα πράγματα είναι ήδη αρκετά δύσκολα με 28». Η τοποθέτηση του προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ κατά του αποσχιστικού κινήματος στην Καταλωνία, την Παρασκευή, ήταν ακόμη μία ψυχρολουσία για τους οπαδούς της ανεξαρτησίας, που, βλέποντας τον τοίχο να πλησιάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα, απευθύνουν αγωνιώδεις εκκλήσεις για εξωτερική διαμεσολάβηση.
Από την απάντηση που θα δώσει ο επικεφαλής της αυτόνομης κυβέρνησης της Καταλωνίας Κάρλες Πουτζντεμόν στο τελεσίγραφο της Μαδρίτης αύριο το πρωί, θα εξαρτηθεί αν οι κινήσεις προς την ανεξαρτησία θα οδηγήσουν στην αφαίρεση των δικαιωμάτων που παρέχει το τωρινό καθεστώς αυτονομίας. Η «ανεξαρτησία με αναστολή», που ανακήρυξε και υπέγραψε την Τρίτη η Βουλή της Καταλωνίας, μπορεί να γίνει το κύκνειο άσμα της αυτονομιστικής κυβέρνησης, με τη Μαδρίτη να αναλαμβάνει απευθείας τη διοίκηση της Καταλωνίας για να προκηρύξει νέες εκλογές.
Το Λαϊκό Κόμμα του Μαριάνο Ραχόι και το φιλελεύθερο Θιουδαδάνος του Αλμπέρ Ριβέρα παρουσιάζουν τις πρόωρες εκλογές στην Καταλωνία ως τη «μαγική λύση» που θα απαλλάξει την Ισπανία από το ενοχλητικό πολιτικό προσωπικό των αυτονομιστών, αναδεικνύοντας μια νέα, πιο μετριοπαθή τοπική κυβέρνηση. Είναι ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα, καθώς ο απευθείας έλεγχος από τη Μαδρίτη, με την απειλούμενη ενεργοποίηση, για πρώτη φορά, του άρθρου 155 του Συντάγματος, μπορεί να στείλει ακόμη περισσότερους αμφιταλαντευόμενους Καταλανούς στις αγκάλες των αυτονομιστών. Ισως αυτό είναι και το ζητούμενο για τα αυτονομιστικά κόμματα, που γνωρίζουν ότι δεν υφίσταται ο συσχετισμός που θα τους επέτρεπε να κερδίσουν την ανεξαρτησία, αλλά θεωρούν ότι οι μαξιμαλιστικές χειρονομίες μπορεί να φανούν εκλογικά επωφελείς.
Αντίθετη εκτίμηση
Η Μαδρίτη υιοθετεί την ακριβώς αντίθετη εκτίμηση, υποστηρίζοντας ότι όταν η πολιτική κρίση μετατραπεί σε οικονομική (με αποχώρηση επιχειρήσεων, πλήγμα στον τουρισμό κ.λπ.), οι τάξεις των αυτονομιστών θα αποδεκατιστούν. Κάποιες από τις υποσχέσεις των αυτονομιστών, όπως ότι η μετάβαση προς την ανεξαρτησία θα ολοκληρωθεί σε έξι μήνες, ότι δεν θα επηρεαστούν οι συντάξεις (οι οποίες σήμερα καλύπτονται εν μέρει από τις εισφορές και εν μέρει από τα δημόσια ταμεία) και ότι η ανεξάρτητη Καταλωνία δεν θα χρειαστεί να θυσιάσει τους δεσμούς της με την Ε.Ε., μπορεί σύντομα να αποδειχθούν ψευδείς.
Επίσης, το γεγονός ότι ο Μαριάνο Ραχόι κατόρθωσε να προσδέσει στο άρμα του άρθρου 155 τους Σοσιαλιστές του Πέδρο Σάντσεθ, σχηματίζοντας ενιαίο μέτωπο των κατεστημένων πολιτικών δυνάμεων, λειτουργεί εξόχως αρνητικά για τους αυτονομιστές. Ο Σάντσεθ ανακοίνωσε ότι ως αντάλλαγμα απέσπασε τη συμφωνία του Λαϊκού Κόμματος στην αναθεώρηση του ισπανικού Συντάγματος εντός εξαμήνου, προκειμένου να ικανοποιηθούν κάποια από τα αιτήματα της Καταλωνίας – αν και την επομένη, στελέχη του Λαϊκού Κόμματος αμφισβητούσαν ότι όντως υπάρχει τέτοια δέσμευση.
Η Μαδρίτη θεωρεί ότι οι προφανείς αδυναμίες στην οργάνωση του δημοψηφίσματος της 1ης Οκτωβρίου (δεν είχε νομικό έρεισμα, ψήφισε μετ’ εμποδίων μόνο το 43% των εγγεγραμμένων) στερούν κάθε βάση από το αυτονομιστικό επιχείρημα. Ωστόσο το δημοψήφισμα, στο οποίο υπέρ της ανεξαρτησίας ψήφισε πάνω από το 90% όσων πήγαν στα εκλογικά τμήματα, ήταν πάνω απ’ όλα μια πολιτική πράξη.
Το μεγαλύτερο σφάλμα θα είναι αν, ενισχυμένος από τη στήριξη που του προσφέρεται από το εσωτερικό και το εξωτερικό, ο Μαριάνο Ραχόι θεωρήσει το αυτονομιστικό κίνημα ένα κακό όνειρο από το οποίο μπορεί να ξυπνήσει χωρίς να κάνει καμία ουσιαστική παραχώρηση.