Η καταιγίδα ωρίμαζε από καιρό, αλλά ο ηγέτης του ιρακινού Κουρδιστάν, Μασούντ Μπαρζανί, είτε δεν ήθελε να το παραδεχθεί είτε δεν μπορούσε να την αντιμετωπίσει. Γεγονός είναι ότι χθες οι Κούρδοι έχασαν το έλεγχο του πλούσιου σε πετρέλαια Κιρκούκ, που είχαν κερδίσει με πολύ κόπο και αίμα το 2014, αφού έδιωξαν από την πόλη τους τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους. Αν εδραιωθεί ο έλεγχος της Βαγδάτης στη διαφιλονικούμενη πόλη –«Ιερουσαλήμ των Κούρδων» στη συνείδησή τους– τότε το δημοψήφισμα της 25ης Σεπτεμβρίου για την κουρδική ανεξαρτησία θα περάσει στην ιστορία ως μεγαλοπρεπές φιάσκο για τον Μπαρζανί και τους υποστηρικτές του.
Λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Κυριακής προς Δευτέρα, επίλεκτες «αντιτρομοκρατικές» δυνάμεις του ιρακινού στρατού που έχουν εκπαιδευτεί από τους Αμερικανούς και φιλοϊρανικές, σιιτικές πολιτοφυλακές που στηρίζουν την κυβέρνηση της Βαγδάτης, άρχισαν να προωθούνται προς το Κιρκούκ από τα νότια και δυτικά περίχωρα της πόλης. Οι Κούρδοι μαχητές (Πεσμεργκά) προέβαλαν περιορισμένη αντίσταση και μέσα σε λίγες ώρες ο κυβερνητικός στρατός είχε καταλάβει πετρελαιοπηγές, τη μεγάλη στρατιωτική βάση Κ-1 και το αεροδρόμιο της πόλης.
Νωρίς το απόγευμα, οι κυβερνητικές δυνάμεις κατέλαβαν και το κτίριο που στεγάζει το αρχηγείο του περιφερειακού κυβερνήτη, στην καρδιά του Κιρκούκ. Η κουρδική σημαία υπεστάλη από όλα τα δημόσια κτίρια, για να αναρτηθεί η ιρακινή. Ο ίδιος ο κυβερνήτης, που συνεργαζόταν με τη διοίκηση του ιρακινού Κουρδιστάν, καθαιρέθηκε με διάταγμα του πρωθυπουργού Χάιντερ αλ Αμπάντι, ο οποίος διόρισε Αραβα αντικαταστάτη του.
Η πτώση του Κιρκούκ φαίνεται να διευρύνει τα ρήγματα στις γραμμές των Κούρδων. Ο στενός συνεργάτης του Μπαρζανί, Χεμίν Χαουράμι, δήλωσε ότι «η κυβέρνηση Αμπάντι κήρυξε πόλεμο στον κουρδικό λαό και θα την αναγκάσουμε να πληρώσει βαρύ τίμημα». Ωστόσο, το κόμμα PUK, που διατηρεί δικές του ένοπλες δυνάμεις, ανεξάρτητες από εκείνες του υπό τον Μπαρζανί κόμματος KDP, καταλογίζει ευθύνες στον Κούρδο πρόεδρο για τη δυσμενή εξέλιξη. Ενδεικτικό της όξυνσης είναι ότι σε χθεσινή ανακοίνωση των Πεσμεργκά του Μπαρζανί γίνεται λόγος για «προδοτική συμπεριφορά ορισμένων στελεχών του PUK».
Τις κινήσεις του κυβερνητικού στρατού στο Κιρκούκ στήριξαν απολύτως Αγκυρα και Τεχεράνη. Η Τουρκία έκλεισε τον εναέριο χώρο της στο ιρακινό Κουρδιστάν, όπως και μεθοριακό σταθμό που συνδέει τη χώρα με την κουρδική περιοχή. Ανάλογα μέτρα έλαβε η ιρανική κυβέρνηση, η οποία επιπροσθέτως πάγωσε τις μεταβιβάσεις συναλλάγματος με τέσσερις τράπεζες που λειτουργούν στο ιρακινό Κουρδιστάν.