Ενα πιο «σύγχρονο» και «ανθρώπινο» πρόσωπο των φυλακών, με ιδιαίτερη έμφαση στην Παιδεία, στην υγεία, αλλά και στην επανένταξη των κρατουμένων μετά την αποφυλάκισή τους, επιχειρεί να «κτίσει» το σχέδιο νόμου του υπουργείου Δικαιοσύνης για τον νέο σωφρονιστικό κώδικα που βρίσκεται ήδη σε δημόσια διαβούλευση.
Μέσω του νομοθετήματος, επιχειρείται η αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών και του Ιντερνετ για την εκπαίδευση αλλά και την επικοινωνία των κρατουμένων, προωθούνται εναλλακτικές μορφές έκτισης ποινών, ενώ λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαιτερότητες –προσωπικές και οικογενειακές– κάθε κρατουμένου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η πρόβλεψη για τμηματική έκτιση της ποινής καθώς και για ημιελεύθερη διαβίωση όταν υπάρχουν σοβαρές οικογενειακές υποχρεώσεις που αφορούν είτε την ανατροφή ανήλικων παιδιών είτε τη φροντίδα ατόμων με αναπηρία. Επίσης, προβλέπεται ότι η εισαγωγή νέων κρατουμένων στα σωφρονιστικά καταστήματα θα διαρκεί πλέον επτά ημέρες, προκειμένου μεταξύ άλλων να καταγράφονται ανάγκες αλλά και τυχόν ιδιαιτερότητες του κάθε κρατουμένου (π.χ. χρήση ουσιών) ώστε να κρατηθεί στην καταλληλότερη για εκείνον δομή.
Ως προς τις συνθήκες κράτησης, καθορίζονται με βάση τις διεθνείς συμβάσεις, οι προδιαγραφές και οι διαστάσεις των χώρων ομαδικής και ατομικής κράτησης καθώς και ο ελάχιστος προσωπικός χώρος για κάθε κρατούμενο ενώ σε περίπτωση μη τήρησης των προδιαγραφών θεσμοθετείται η αξίωση αποζημίωσης των κρατουμένων από το κράτος.
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην υγεία και στην εκπαίδευση καθώς ρυθμίζονται ζητήματα περίθαλψης αλλά και μεταγωγής τους σε περιπτώσεις προβλημάτων υγείας, ενώ παρέχεται η δυνατότητα στους κρατουμένους για σπουδές σε όλες τις βαθμίδες, εξ αποστάσεως ή εντός των καταστημάτων, αλλά και με τη χορήγηση εκπαιδευτικών αδειών.
Ο νέος κώδικας προβλέπει τέσσερα είδη επισκεπτηρίων (κλειστά, ειδικά, ανοικτά και ελεύθερα) ανάλογα με τη σχέση των κρατουμένων με τους επισκέπτες, ενώ προβλέπεται και η επικοινωνία με τηλεδιάσκεψη όταν δεν είναι εφικτή η εκ του σύνεγγυς επαφή.
Ως προς τις άδειες, θα χορηγούνται βάσει του ισχύοντος συστήματος, αλλά θα συνυπολογίζονται κριτήρια όπως π.χ. η συμμετοχή του κρατουμένου σε οργανωμένες δραστηριότητες, η τέλεση ή μη πειθαρχικών παραπτωμάτων κ.ά. Επίσης οι έκτακτες άδειες θα δίνονται και για θετικά γεγονότα στη ζωή του κρατουμένου.