Αμφισβητείται η τέλεια ακουστική της Επιδαύρου

Αμφισβητείται η τέλεια ακουστική της Επιδαύρου

2' 54" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Εθεωρείτο ένας θρύλος της ακουστικής, αλλά, όπως επισημαίνουν τώρα ερευνητές, η ακουστική του θεάτρου της Επιδαύρου δεν είναι όσο εκπληκτική πιστεύαμε ότι είναι. Το θέατρο, το οποίο χρονολογείται από τον 4ο αιώνα π.Χ., μπορεί να φιλοξενήσει 14 χιλιάδες θεατές και ήταν πάντα θαυμαστό για την ακουστική του. Μάλιστα, έλεγαν ότι οι θεατές μπορούν να ακούσουν μια καρφίτσα να πέφτει ή ένα σπίρτο να ανάβει από οποιαδήποτε θέση μέσα στο θέατρο. Ακόμη και ο Βρετανός αρχαιολόγος σερ Μόρτιμερ Γουίλερ μιλούσε ενθουσιωδώς για το θέατρο λέγοντας σε μια ραδιοφωνική εκπομπή του 1958 «ότι ακόμη και ένας ψίθυρος μπορεί να ακουστεί από ένα θεατή που κάθεται μακριά και έχει αγοράσει το πιο φτηνό εισιτήριο».

Ωστόσο, νέες πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η καλή ακουστική του θεάτρου δεν είναι τίποτα περισσότερο από έναν ελληνικό μύθο. Σύμφωνα με τον Κόνσταντ Χακ, αναπληρωτή καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Αϊντχόβεν, ο οποίος και συνυπογράφει την επιστημονική μελέτη, η έρευνα γεννήθηκε από τη δική του εμπειρία όταν πήγε στο θέατρο της Επιδαύρου και δεν μπορούσε να παρακολουθήσει καλά τους διαλόγους. «Ημουνα πολύ περίεργος να μάθω τι συνέβαινε», δηλώνει σήμερα.

Σε μια σειρά από μελέτες, ο Χακ και οι συνεργάτες του περιγράφουν με πειράματα πώς κατάφεραν να ανακαλύψουν το μυστικό της ακουστικής της Επιδαύρου κάνοντας παράλληλες μετρήσεις στο θέατρο του Αργους όπως εξάλλου και στο Ηρώδειο. Χρησιμοποίησαν είκοσι μικρόφωνα τα οποία τοποθέτησαν σε δώδεκα διαφορετικά σημεία του θεάτρου της Επιδαύρου μαζί με δύο μεγάφωνα. Το ένα από αυτά τοποθετήθηκε στο κέντρο της σκηνής και το άλλο στα πλάγια. Και τα δύο μεγάφωνα λειτουργούσαν, με μια μικρή καθυστέρηση αναμεταξύ τους, αναπαράγοντας έναν ήχο που κυμαινόταν από τη χαμηλή μέχρι την υψηλή συχνότητα. Τα μεγάφωνα λάμβαναν πέντε διαφορετικούς προσανατολισμούς. Συνολικά οι ερευνητές έκαναν 2.400 μαγνητοφωνήσεις. Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τα δεδομένα προκειμένου να υπολογίσουν τη δύναμη του ήχου από διαφορετικά μέρη του θεάτρου.

Επίσης έκαναν εργαστηριακές μαγνητοφωνήσεις κάποιων ήχων όπως αυτού που κάνει ένα νόμισμα που πέφτει, ένα χαρτί που σκίζεται και ένα άτομο που ψιθυρίζει, και τα έπαιξαν στους συμμετέχοντες στο πείραμα οι οποίοι προσάρμοσαν την ισχύ του ήχου έτσι ώστε να μπορούν να τα ακούν πάνω από τους γενικευμένους ήχους. Αν και ο ήχος του νομίσματος που έπεφτε και τους χαρτιού που σκιζόταν μπορούσε με ευκολία να ακουστεί σε ολόκληρο το θέατρο, μπορούσαν να αναγνωρίσουν αυτούς τους δύο ήχους ως ξεχωριστούς μόνον όσοι κάθονταν μέχρι τη μέση του θεάτρου. Οσον αφορά το σπίρτο που άναβε τα πράγματα ήταν χειρότερα, ενώ τον ψίθυρο μπόρεσαν να τον αναγνωρίσουν μόνον αυτοί που κάθονταν στις πρώτες σειρές του θεάτρου. Μια άλλη έρευνα που έγινε με τα μεγάφωνα έδειξε ότι τα λόγια των ηθοποιών ήταν κατανοητά μόνον εφόσον αυτοί μιλούσαν δυνατά.

Ο δρ Μπρούνο Φαζέντα του Κέντρου Ακουστικής Ερευνας του Πανεπιστημίου του Σάλφορντ καλωσόρισε την έρευνα λέγοντας ότι αποδεικνύει ένα μύθο, τονίζοντας ότι τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν τη δική του εμπειρία στην Επίδαυρο.

Ο Φαζέντα πιστεύει ότι ο θαυμασμός για την ακουστική της Επιδαύρου προέρχεται από την επικρατούσα πίστη πως οι πρόγονοί μας είχαν γνώσεις που μετέπειτα χάθηκαν.

Ο Αρμαν ντ’ Ανγκούρ, αναπληρωτής καθηγητής κλασικής φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, τονίζει ότι οι έρευνες μπορεί να αποδεικνύουν πώς είναι τα πράγματα σήμερα, αλλά δεν ρίχνουν απαραιτήτως φως και στο παρελθόν.

«Η έρευνα στηρίζεται σε ένα θέατρο το οποίο έχει αλλάξει πολύ στο πέρασμα των αιώνων. Παρότι η έρευνα μοιάζει πολύ ακριβής και μαθηματική, στο τέλος δεν μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι τα πράγματα όπως είναι σήμερα ήταν και παλιά», προσθέτοντας ότι οι αρχαίοι Ελληνες μπορεί να βελτίωναν την ακουστική του θεάτρου τοποθετώντας κενά δοχεία σε κάποια σημεία.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή