Δρόμοι χωρίς επιστροφή στην Καταλωνία

Δρόμοι χωρίς επιστροφή στην Καταλωνία

3' 14" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Η μητέρα μου ήταν από τη Μούρθια, από άλλη χώρα. Ο καταλανικός εθνικισμός δεν βασίζεται στο αίμα, είναι ανοικτός». Μας πήρε λίγα δευτερόλεπτα να καταλάβουμε ότι ο ομιλητής, Τζόρντι Κουισάρντ, πρόεδρος του καταλανικού πολιτιστικού οργανισμού Omnium Cultural είχε ήδη, εσωτερικά, αποχωρήσει από την Ισπανία, τις επαρχίες της οποίας αποκαλούσε «άλλη χώρα». Ηταν Απρίλιος του 2016 και οι καταλανικές αρχές προετοιμάζονταν μεθοδικά για την τωρινή σύγκρουση, προσκαλώντας ξένους δημοσιογράφους και προσπαθώντας να οικοδομήσουν διεθνείς συμμαχίες.

Την εβδομάδα που πέρασε, οι συμμαχίες αυτές αποδείχθηκαν δραματικά ανεπαρκείς, καθώς η Ευρωπαϊκή Ενωση στάθηκε αποφασιστικά στο πλευρό της ισπανικής κυβέρνησης. Οσο για τον Κουισάρντ, είναι από τη Δευτέρα προφυλακισμένος στη Μαδρίτη, μαζί με τον πρόεδρο της οργάνωσης ANC (Καταλανική Εθνική Συνέλευση) Τζόρντι Σάντσεθ.

Η προφυλάκιση των δύο Τζόρντι με την κατηγορία της στάσης έριξε λάδι στη φωτιά, πυροδοτώντας μαζικές διαδηλώσεις για την απελευθέρωσή τους. Η κυβέρνηση Ραχόι λειτουργεί με το βλέμμα στην επόμενη φάση του καταλανικού δράματος, που ξεκινά, όπως όλα δείχνουν, την Παρασκευή ή το αργότερο την προσεχή Δευτέρα, με τη συνεδρίαση της Γερουσίας για την ενεργοποίηση της χρονοβόρας διαδικασίας του άρθρου 155 για την κατάργηση της καταλανικής αυτονομίας. Δεν είναι σαφές αν η κυβέρνηση θα διορίσει υπουργό υπεύθυνο για την Καταλωνία, αν οι αρμοδιότητες θα μοιραστούν σε διάφορα υπουργεία και πόσο βαθιά θα διεισδύσει ο έλεγχος της Μαδρίτης στην κρατική καταλανική τηλεόραση και στο καταλανικό αστυνομικό σώμα Μόσος ντ’ Εσκουάντρα. Το βέβαιο, όμως, είναι ότι με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, η ενεργοποίηση του άρθρου 155 θα σημάνει το τέλος της θητείας του προέδρου της αυτόνομης κυβέρνησης, Κάρλες Πουτζντεμόν, αφού στη συμφωνία Σοσιαλιστών και Λαϊκού Κόμματος περιλαμβάνεται η υποχρεωτική προκήρυξη εκλογών στην Καταλωνία τον Ιανουάριο και ο Πουτζντεμόν έχει δηλώσει ότι δεν θα είναι ξανά υποψήφιος. Οι επιλογές που έδωσαν στον Πουτζντεμόν είναι να προκηρύξει μόνος του εκλογές, ώστε να μην το κάνει η Μαδρίτη, ή να μετανοήσει και να αποκηρύξει την πορεία προς την ανεξαρτησία. Ο Πουτζντεμόν απάντησε ότι εφόσον δεν υπάρχει πρόθεση διαλόγου από τη Μαδρίτη, η καταλανική Βουλή θα ψηφίσει τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας, την οποία είχε θέσει σε αναστολή στις 10 Οκτωβρίου.

Με την κατάσταση να οξύνεται και τη Μαδρίτη να έχει το ελεύθερο, λόγω της ασάφειας των συνταγματικών διατάξεων, να λάβει σειρά κατασταλτικών μέτρων, μια πιθανή στρατηγική των αυτονομιστών, σε αυτή τη δύσκολη φάση, θα ήταν να κινητοποιήσουν τον κόσμο στους δρόμους. Η γενική απεργία της 3ης Οκτωβρίου ήταν μια πρώτη δοκιμή δυνάμεων προς αυτή την κατεύθυνση – με ανάμεικτα αποτελέσματα.

Οι μετρήσεις της κοινής γνώμης στην Καταλωνία αποκαλύπτουν ότι τα αυτονομιστικά αισθήματα είναι πιο έντονα στις μεσαίες και ανώτερες τάξεις και λιγότερο έντονα στα χαμηλότερα εισοδήματα. Η εργατική τάξη στην Καταλωνία αποτελείται σε σημαντικό βαθμό από ανθρώπους που έφθασαν στην επαρχία από άλλες περιοχές της Ισπανίας ή του κόσμου και οι οποίοι έχουν πολλαπλές ταυτότητες. Εξάλλου, τα κυρίαρχα συντηρητικά καταλανικά κόμματα (η μεγαλύτερη συνιστώσα του αυτονομιστικού κυβερνητικού συνασπισμού JuntsPelSi) αντιμετωπίζονται με εγγενή δυσπιστία από όσους ένιωσαν τα βάρη της κρίσης να μετακυλίονται στις πλάτες τους, με αποφάσεις των κομμάτων αυτών. Η μακιαβελική πιρουέτα του πρώην προέδρου Αρτούρ Μας, ο οποίος μετέτρεψε την οργή απέναντι στην πολιτική λιτότητας σε οργή απέναντι στη Μαδρίτη και στους θεσμούς του ισπανικού κράτους έπεισε κάποιους αλλά όχι όλους.

Από το 2015, η συγκυβέρνηση με τη Ρεπουμπλικανική Αριστερά ERC και η κοινοβουλευτική υποστήριξη των Υποψηφιοτήτων Λαϊκής Ενότητας (CUP) οδήγησε την κυβέρνηση Πουτζντεμόν να ψηφίσει προοδευτικά μέτρα για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης και της ενεργειακής φτώχειας. Τα μέτρα κρίθηκαν αντισυνταγματικά από τα ισπανικά δικαστήρια, δίνοντας την εντύπωση ότι η ανεξαρτησία της Καταλωνίας είναι και υπόθεση κοινωνικής δικαιοσύνης.

Ανθρωποι-«κλειδιά»

Ο Κουισάρτ και ο Σάντσεθ ήταν άνθρωποι-«κλειδιά» για τη διεύρυνση της λαϊκής απήχησης του υποστηριζόμενου από τις καταλανικές ελίτ αυτονομιστικού κινήματος, έχοντας αποδείξει την ικανότητά τους να κινητοποιούν εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο στις 11 Σεπτεμβρίου. Η απόσταση όμως από την ειρηνική κινητοποίηση έως την ευρείας κλίμακας πολιτική ανυπακοή είναι μεγάλη και δεν είναι καθόλου σαφές αν το αυτονομιστικό στρατόπεδο διαθέτει τέτοιου είδους δυναμική.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή