Βαραίνει πάλι το κλίμα στην πολύπαθη ήπειρο και δυστυχώς φαίνεται ότι η Ευρώπη θα περάσει από πολλά κύματα μέχρι κάποια στιγμή να βρει την ενότητα και την ηρεμία της, όπως ελπίζουν οι Ευρωπαίοι εθνικιστές, που προς το παρόν δεν καταγράφονται σαν δυναμικό κίνημα, αν και ο αριθμός τους δεν πρέπει να είναι μικρός. Ποικίλλει όμως από χώρα σε χώρα, χωρίς επιπλέον να έχει εδραιωθεί μία ενιαία αντίληψη περί ευρωπαϊσμού. Αυτή ίσως είναι και η μεγαλύτερη αδυναμία τους.
Τα τελευταία χρόνια, πάντως, η Ευρώπη πέφτει από δίνη σε δίνη. Η οικονομική κρίση που άρχισε το 2007 και ξέσπασε το 2008 στις ΗΠΑ, πέρασε τον Ατλαντικό για να κτυπήσει την Ευρώπη με ποικίλη ένταση. Αποκάλυψε έτσι τις εγγενείς αδυναμίες διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών, συνέπεσε με την εκδήλωση των συνεπειών της παγκοσμιοποίησης, καθώς και με αρκετές αρνητικές επιδράσεις των τεραστίων αλμάτων που κάνει σε ελάχιστο έως μηδενικό χρόνο η τεχνολογία στην εποχή μας.
Η άμεση προσαρμογή στις τεράστιες αλλαγές που συντελούνται καθημερινά είναι σχεδόν ακατόρθωτο για τις κοινωνίες και τις κυβερνήσεις, όπως αποδεικνύεται πια.
Με αυτή την έννοια, η Ευρώπη εκλήθη να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα την ουσιαστική χρεοκοπία ορισμένων μελών της και την κρίση του ευρώ που προκλήθηκε. Δεν πρόλαβε να συνέλθει από την κρίση του ευρώ και ενώ ξανάμπαινε στην ανάπτυξη, ήλθε το Brexit, που αναμφίβολα αποτελεί πλήγμα για την ενότητά της. Παράλληλα, βρήκε πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθεί ο εθνολαϊκισμός σε διαφορετικούς βαθμούς και με διαφορετικές αιτίες (οικονομικές, ξενοφοβικές, θρησκευτικές, ακροδεξιές, ακόμη και ιστορικές) σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, σημειώνοντας ωστόσο τη μεγαλύτερη επιτυχία του στις ΗΠΑ, από όπου προέκυψε ο Ντόναλντ Τραμπ, άλλος ένας μπελάς για τους Ευρωπαίους, όπως αποδεικνύεται.
Από λάθη Ευρωπαίων πολιτικών, κυρίως ωστόσο της Ουάσιγκτον, προκλήθηκε το αιματοκύλισμα στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, το οποίο εξελίχθηκε στην ανάδειξη του ISIS και της ισλαμικής τρομοκρατίας και φυσικά δημιούργησε το τεράστιο προσφυγικό κύμα, που όντως είναι μία πραγματική απειλή και ταλανίζει την ενότητα της Ευρώπης. Από κοντά η συμπεριφορά της Τουρκίας του Ερντογάν, και η ουκρανική κρίση που είναι επίσης ένα πρόβλημα για την Ευρώπη. Αλλωστε όλα τα παραπάνω έχουν συμβάλει σε ομαδοποιήσεις χωρών, όπως του λεγόμενου Βίσεγκραντ, με τη ροπή προς τον ακροδεξιό λαϊκισμό και την υπερβολική ξενοφοβία, πιθανώς και λόγω πλούσιου παρελθόντος στον αυταρχισμό.
Σαν να μη φτάνουν όλα τα παραπάνω, τώρα υπάρχει και θέμα πολυκερματισμού, στην Ισπανία, στην Ιταλία πιο καλυμμένα, ίσως αύριο στο Βέλγιο και ποιος ξέρει πού αλλού, με τις πλούσιες περιοχές να θέλουν να αυτονομηθούν από τους εθνικούς κορμούς, υπονομεύοντας, μεταξύ άλλων, και την Ενωμένη Ευρώπη.
Πόσο πια να αντέξει αυτή η Ευρώπη…