Factoring: μια εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης για τις ΜΜΕ

Factoring: μια εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης για τις ΜΜΕ

7' 27" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ιστορία περίπου επτά χρόνων μετρά στην ελληνική αγορά το factoring (προεξόφληση απαιτήσεων στα ελληνικά), και ήδη νέες μορφές αρχίζουν να εμφανίζονται προς αξιοποίηση από τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, ο θεσμός του factoring παραμένει πρακτικά άγνωστος στην επιχειρηματική πρακτική, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζεται σχεδόν με δυσπιστία, κυρίως από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, στις οποίες ουσιαστικά απευθύνεται.

«Το factoring δεν είναι τραπεζική υπηρεσία, όπως αρκετοί νομίζουν όταν απευθύνονται σε μας», επισημαίνει ο κ. Δημήτριος Λούβαρης διευθύνων σύμβουλος της Εμπορικής Factoring, 100% θυγατρικής της Εμπορικής Τράπεζας. «Είναι καθαρά πρακτική που απευθύνεται σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις -οι οποίες δεν έχουν άμεσες και καλές προσβάσεις στο τραπεζικό σύστημα- και σκοπό έχει να εξυπηρετήσει τη λειτουργία τους αυξάνοντας τη ρευστότητά τους».

Factoring, λοιπόν, σημαίνει προεξόφληση απαιτήσεων για λογαριασμό του πελάτη, συνήθως από εμπόρους όπου αυτός απευθύνεται, και ακολούθως είσπραξη των τιμολογίων αυτών. Πρακτικά, αποτελεί μια εναλλακτική μορφή χρηματοδότησης για τις εταιρείες που δεν έχουν τη δυνατότητα τραπεζικού δανεισμού. Αυτό σημαίνει ότι επιλύονται σημαντικά προβλήματα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, όπως η έλλειψη ρευστότητας, το υψηλό κόστος διαχείρισης/είσπραξης απαιτήσεων, ο αυξανόμενος κίνδυνος επισφαλειών. Ακριβώς λόγω του γεγονότος ότι τα οφέλη είναι συγκεκριμένα, ο θεσμός απευθύνεται σε συγκεκριμένες κατηγορίες επιχειρήσεων. Σύμφωνα με στέλεχος της ABC Factors, θυγατρικής εταιρείας της Alpha Τράπεζας και της Τράπεζας Κύπρου, το βασικό target group είναι οι εταιρείες με τζίρους μεταξύ 500 εκατ. δρχ. και 5 δισ. δρχ., που συνήθως οι προσβάσεις τους στο τραπεζικό σύστημα καλύπτονται από τα όρια των επιταγών που προσκομίζουν. Εταιρείες που δεν έχουν οργανωμένα τμήματα εισπράξεων των απαιτήσεων, ή που παρουσιάζουν γρήγορη ανάπτυξη και χρειάζονται κεφάλαια κίνησης. Επίσης, εταιρείες που πωλούν σε μεγάλα δίκτυα λιανικής που δεν εκδίδουν μεταχρονολογημένες επιταγές. Ετσι, οι βασικοί πελάτες του factoring είναι οι εταιρείες τροφίμων, οι λεγόμενες «κυκλικές βιομηχανίες» παραγωγής χαρτικών και πλαστικών, που χρειάζονται εγγυητικές για τις προμήθειες πρώτων υλών από το εξωτερικό, ο κλάδος της πληροφορικής με μεγάλες αυξήσεις τζίρου και ο κλάδος των εκδόσεων και εκτυπώσεων με μεγάλες απαιτήσεις από τις διαφημιστικές εταιρείες.

Μεταχρονολογημένες

επιταγές

Το μεγάλο πρόβλημα του factoring και ο βασικός λόγος που προβάλλουν οι εταιρείες του κλάδου για τη μικρή ακόμα διείσδυσή του στην ελληνική αγορά είναι ο θεσμός των μεταχρονολογημένων επιταγών. Θεσμός που, ως γνωστόν, ισχύει μόνον στην Ελλάδα απ’ όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και στη νοοτροπία των επιχειρήσεων αποτελεί τον ανταγωνιστή του factoring. ετσι, πολλές επιχειρήσεις θεωρούν προτιμότερο να προεισπράξουν τις μεταχρονολογημένες επιταγές των πελατών τους από την τράπεζα, παρά να μπουν σε μια διαδικασία που ουσιαστικά δεν γνωρίζουν. «Δηλαδή να φέρουν τα τιμολόγιά τους σε factors, οι οποίοι εκτός του ότι θα τα προεξοφλήσουν, θα τα εισπράξουν κιόλας για λογαριασμό τους», σημειώνει ο κ. Λούβαρης.

Τελικώς, η μη εξοικείωση με το θεσμό είναι το βασικό πρόβλημα. Ο κ. Αντώνης Αγγελόπουλος, διευθυντής λογιστηρίου της Georgia Pacific Hellas ΑΕΒΕ, 100% θυγατρική του αμερικανικού όμιλου στο χώρο των χαρτικών οικιακής χρήσης (Delica και Demak’up), επισημαίνει τη δυσπιστία των πελατών της εταιρείας, οι οποίοι «αντιδρούν στην είσπραξη των τιμολογίων τους από factor, θεωρώντας ότι δεν θα έχουν την ευχέρεια να μεταθέσουν τις ημερομηνίες πληρωμής σε περίπτωση δυσκολίας, γι’ αυτό και συνήθως εμείς πρώτα βολιδοσκοπούμε τους πελάτες μας».

Το κόστος του θεσμού είναι ένα αρκετά φλέγον ζήτημα που όπως φαίνεται δεν πείθει ιδιαίτερα τις επιχειρήσεις για το κατά πόσον συμφέρει σε σχέση με τον τραπεζικό δανεισμό. Σύμφωνα με τις εταιρείες factoring, το επιτόκιο είναι το βασικό των τραπεζών (που τελευταία ακολουθεί τη μείωση της τραπεζικής αγοράς) συν την προμήθεια για τη διαχείριση του πελατολογίου και είσπραξη απαιτήσεων, το οποίο κυμαίνεται από 0,004% έως 0,01% ανάλογα με την πρακτική της εταιρείας. Επιτόκιο, βέβαια, που αυξομειώνεται ανάλογα με τον πελάτη, το δικό του πελατολόγιο και τη συγκεκριμένη συνεργασία. Επιπλέον, στην περίπτωση που οι απαιτήσεις ασφαλίζονται (εφαρμόζεται κυρίως στο εξαγωγικό factoring), υπάρχει και η προμήθεια της ασφαλιστικής εταιρείας.

Η ένσταση κάποιων επιχειρήσεων που κατά καιρούς έχουν ασχοληθεί με το factoring έγκειται στο ότι τα επιτόκια δεν δείχνουν να μειώνονται δραστικά, ώστε να καταστούν ανταγωνιστικά, δεδομένης μάλιστα της μικρής διείσδυσης του θεσμού. Και επίσης, αρκετοί θεωρούν ότι η όλη διαδικασία δεν πείθει ότι προσφέρει όσα πραγματικά αξίζει, ενδεχομένως λόγω της ελάχιστης προβολής που δίνεται από τις εταιρείες factoring. Οι οποίες με τη σειρά τους δεν είναι ακόμα τόσο οργανωμένες ώστε να προσφέρουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες σε όλη την επικράτεια και δεν διαθέτουν επαρκές μηχανογραφικό σύστημα και στελέχωση που να υποστηρίζει εξ ολοκλήρου την είσπραξη απαιτήσεων.

Τα πλεονεκτήματα

Γι’ αυτούς που έχουν ασχοληθεί όμως με το θεσμό, το factoring συμφέρει, θεωρεί ο κ. Βασίλης Φουρλής, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Φουρλή, αφού «χρηματοδοτεί το χρονικό διάστημα από την απαίτηση του προμηθευτή μέχρι την αποπληρωμή από το κατάστημα – πελάτη, που συνήθως είναι μερικοί μήνες που η εταιρεία χρειάζεται κεφάλαια κίνησης». Η «Φουρλής» ήταν για αρκετό διάστημα εκ των ιδρυτικών μετόχων της εταιρείας factoring της Τράπεζας Πειραιώς, Multifactoring, και σχεδιάζει να εφαρμόσει το θεσμό προς καλύτερη εξυπηρέτηση της λειτουργίας της.

Τα πλεονεκτήματα είναι και πιο πρακτικά, σημειώνει ο κ. Αγγελόπουλος, αφού «βελτιώνεται κατά πολύ η εικόνα του ισολογισμού, μειώνονται οι δανειακές υποχρεώσεις και εμφανίζεται αυξημένη ρευστότητα».

Ενώ το κομμάτι business to business συνεχίζει να λειτουργεί κανονικά με αρκετά ανοδικούς ρυθμούς, ο θεσμός αρχίζει να απευθύνεται και στο καταναλωτικό κοινό μέσω της πρακτικής μεγάλων αλυσίδων καταστημάτων. Το «καταναλωτικό» factoring χρησιμοποιείται σε μεγάλο βαθμό από τον όμιλο ηλεκτρικών Κορασίδη, που εδώ και τέσσερα χρόνια περίπου υποκαθιστά τα καταναλωτικά δάνεια με factoring. Ο κ. Κώστας Θεοχάρης, προϊστάμενος λογιστηρίου της «Ράδιο Κορασίδης» σημειώνει ότι «ο θεσμός είναι αρκετά περισσότερο συμφέρων για τον καταναλωτή, αφού τα επιτόκια είναι χαμηλότερα και ενσωματώνονται στις δόσεις που πληρώνει ο πελάτης, αντί να χρεώνονται επιπλέον όπως στα καταναλωτικά δάνεια. Πάντως, η μεταφορά από καταναλωτικό δάνειο σε factoring γίνεται με τη σύμφωνη γνώμη του πελάτη, και σήμερα πλέον αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του τζίρου των καταστημάτων μας». Και είναι πιο συμφέρουσα πρακτική για την ίδια την εταιρεία, συμπληρώνει ο κ. Θεοχάρης, «αφού η είσπραξη των απαιτήσεων είναι άμεση και τα επιτόκια αρκετά χαμηλότερα άρα το κόστος πολύ μικρότερο». Η «Ράδιο Κορασίδης» συνεργάζεται με τη XiosBank και την Πειραιώς, ενώ η θυγατρική της Saxon που ακολουθεί την ίδια πρακτική με τα καταστήματα – πελάτες της επαρχίας συνεργάζεται με την Τράπεζα Πειραιώς.

Η άλλη μορφή «καταναλωτικού» factoring για τις αλυσίδες καταστημάτων είναι η χρηματοδότηση των πιστωτικών καρτών, πρακτική που ακολουθεί η αλυσίδα ειδών πληροφορικής Multirama στα 30 καταστήματά της, καθώς και κάποιες αλυσίδες ένδυσης. Πρόκειται για προεξόφληση από τη συνεργαζόμενη τράπεζα των αγορών με πιστωτικές κάρτες, που προσφέρει την άμεση ρευστότητα που ουσιαστικά έχουν χάσει οι αλυσίδες με την ευρεία χρήση του «πλαστικού χρήματος».

Με τρεις διαφορετικές παραλλαγές

Οι μορφές factoring που προσφέρουν οι εταιρείες είναι αρκετές και ποικίλλουν ανάλογα με τις ανάγκες του πελάτη, καλύπτοντας μεγάλο φάσμα υπηρεσιών, με βασικό σκοπό πάντα την παροχή της άμεσης ρευστότητας και χρηματοδότηση των απαιτήσεων. Ουσιαστικά, η εταιρεία factoring προπληρώνει στον πελάτη της το 85% των τιμολογίων που προσκομίζει και αναλαμβάνει να τα εισπράξει με τη λήξη τους, αποδίδοντας ταυτόχρονα το υπόλοιπο ποσό μείον το κόστος του επιτοκίου και της προμήθειας. Να σημειωθεί ότι το factoring αφορά μόνο βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις και όχι παλαιότερες.

Το εγχώριο factoring έχει 3 διαφορετικούς τύπους, που συνδυάζονται και μεταξύ τους. Το factoring χωρίς δικαίωμα αναγωγής προσφέρει κάλυψη μέχρι 100% του κινδύνου μη πληρωμής απαιτήσεων οφειλετών (με έξτρα κόστος ασφαλιστικής εταιρείας), άμεση χρηματοδότηση μέχρι 85% των τιμολογίων, παρακολούθηση και αξιολόγηση της φερεγγυότητας των πελατών του προμηθευτή. Το factoring με δικαίωμα αναγωγής προσφέρει τα ίδια χωρίς την ασφάλιση του κινδύνου, που μεταφέρεται στον προμηθευτή σε περίπτωση μη πληρωμής του τιμολογίου. Να σημειωθεί ότι το τελευταίο είναι το πιο διαδεδομένο στην Ελλάδα, αντίθετα με τη διεθνή πρακτική όπου υπερισχύει το factoring χωρίς αναγωγή.

Η προεξόφληση τιμολογίων καλύπτει την περίπτωση της χρηματοδότησης του προμηθευτή έως 85% των απαιτήσεών του, αλλά απομένει σε αυτόν η είσπραξη και η απόδοση στον factor της προμήθειάς του.

Στο διεθνές factoring, οι εταιρείες εξυπηρετούν τις εξαγωγικές ή εισαγωγικές επιχειρήσεις και συνεργάζονται με factors άλλων χωρών, που παρέχουν την πληροφόρηση και το κόστος της φερεγγυότητας των πελατών. Το εξαγωγικό factoring είναι πιο διαδεδομένο σχετικά και χρηματοδοτεί απαιτήσεις από πελάτες του εξωτερικού, καθώς και είσπραξη αυτών με κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου. Αντίστοιχα, το εισαγωγικό factoring καλύπτει τον πιστωτικό κίνδυνο των απαιτήσεων του προμηθευτή από εισαγωγικές επιχειρήσεις, παρέχοντας ταυτόχρονα όριο εγγύησης σύμφωνα με την πληροφόρηση από τον ξένο συνεργάτη factor.

Ανάπτυξη με μικρούς ρυθμούς

Η αγορά του factoring αναπτύσσεται ουσιαστικά την τελευταία διετία στη χώρα μας, με την καλύτερη οργάνωση των εταιρειών του χώρου και μεγαλύτερη εξοικείωση των επιχειρήσεων. Φέτος, υπολογισμοί των εταιρειών φέρνουν το ύψος των διαχειριζόμενων συναλλαγών στα 700 – 800 δισ. δρχ., σημαντική αύξηση έναντι των 480 δισ. δρχ. περίπου του προηγούμενου έτους. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, το «λογικό» της μέγεθος είναι τα 2 τρισ. δρχ., όπου θα φτάσει στα επόμενα χρόνια και θα αυξάνεται με ρυθμούς πλέον ανάλογους της ευρωπαϊκής.

Η ελληνική αγορά κυριαρχείται από 3 εταιρείες που καλύπτουν περισσότερο του 85% της αγοράς, την ABC Factors που κρατάει και την πρώτη θέση και προβλέπει για φέτος τζίρο της τάξης των 450 δισ. δρχ., την Εμπορική Factoring (με πρόβλεψη τζίρου 2001 στα 90 δισ. δρχ.) και την Αγροτική Factoring, η οποία λειτουργεί ως τμήμα της τράπεζας και όχι ως ανεξάρτητη θυγατρική εταιρεία.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή