Νέα πίστωση χρόνου ζητεί η κυβέρνηση από τους δανειστές, προκειμένου να προχωρήσει στην αλλαγή των αντικειμενικών αξιών. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο πλαίσιο του τελευταίου γύρου διαβουλεύσεων με τους επικεφαλής των θεσμών στην Αθήνα τέθηκε το θέμα οι νέες αντικειμενικές αξίες να ισχύσουν όχι από την 1η Ιανουαρίου του 2018, όπως προβλέπει το μνημόνιο, αλλά από τον Μάρτιο του ίδιου έτους.
Η ελληνική πλευρά επικαλέστηκε μία ακόμη φορά την αδυναμία εξίσωσης των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές, λόγω των περιορισμένων αγοραπωλησιών ακινήτων αλλά και της παντελούς έλλειψης στατιστικών δεδομένων. Η αδυναμία αυτή είναι που υποχρεώνει το υπουργείο Οικονομικών να καταφύγει στην παραδοσιακή μέθοδο αλλαγής των αντικειμενικών αξιών μέσω των τοπικών επιτροπών. Δεδομένου όμως ότι οι επιτροπές δεν έχουν καν συγκροτηθεί, θεωρείται πλέον εξαιρετικά δύσκολο αν όχι αδύνατον να παραδοθούν τα πορίσματα για τις περίπου 10.000 τιμές ζώνης ανά την ελληνική επικράτεια μέχρι το τέλος του χρόνου. Οι εκπρόσωποι των θεσμών ζήτησαν από την ελληνική πλευρά να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια μέχρι τον επόμενο γύρο διαπραγματεύσεων στην Αθήνα, ο οποίος και αναμένεται να ξεκινήσει προς το τέλος του μήνα. Εφόσον πειστούν ότι έχουν γίνει οι απαιτούμενες ενέργειες –σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η κατάθεση τροπολογίας για την άμεση σύσταση των επιτροπών–, τότε αναμένεται να εγκρίνουν τη νέα ολιγόμηνη παράταση, η οποία όμως θα έχει επιπτώσεις στον υπολογισμό των φόρων επί των ακινήτων:
1. Ολες οι αγοραπωλησίες και οι μεταβιβάσεις ακινήτων με χαριστική αιτία (δωρεές, κληρονομιές, γονικές παροχές) θα γίνουν με βάση τις σημερινές αντικειμενικές αξίες μέχρι να ενεργοποιηθούν οι καινούργιες. Στις μεταβιβάσεις, δεν υπάρχει δυνατότητα αναδρομικής εφαρμογής αντικειμενικών αξιών καθώς κάτι τέτοιο θα επηρέαζε το περιεχόμενο των συμβολαίων. Είναι προφανές ότι η παράταση στην ημερομηνία ενεργοποίησης των νέων αντικειμενικών αξιών θα επιτείνει την αβεβαιότητα στην αγορά, καθώς οι υποψήφιοι αγοραστές πρέπει να «μαντέψουν» αν το ακίνητο που πρόκειται να μεταβιβάσουν ανήκει στις περιοχές που θα έχουν μείωση ή αύξηση των αντικειμενικών αξιών.
2. Το μέγιστο θέμα είναι ο ΕΝΦΙΑ. Από τη στιγμή που οι νέες αντικειμενικές αξίες δεν θα ενεργοποιηθούν από την 1/1/2018, υπάρχουν δύο ενδεχόμενα:
Το πρώτο ενδεχόμενο (που είναι και το πιθανότερο) είναι ο ΕΝΦΙΑ να υπολογιστεί με τις αντικειμενικές αξίες της 1/1/2018 (οι οποίες θα είναι ίδιες με τις σημερινές), με αποτέλεσμα κατά την εκκαθάριση του φόρου το 2018 να μην υπάρχει καμία αλλαγή σε σχέση με την αντίστοιχη επιβάρυνση του 2017. Αυτό βολεύει την κυβέρνηση, η οποία δεν θα χρειαστεί να αλλάξει τους συντελεστές υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ προκειμένου να διασφαλίσει ότι το συνολικό ποσό του φόρου που θα βεβαιωθεί θα φθάσει στα 3,2 δισ. ευρώ, όπως προβλέπει και η συμφωνία με τους δανειστές.
Το δεύτερο ενδεχόμενο είναι να κατατεθεί τροπολογία, η οποία θα προβλέπει ότι ειδικά για το 2018 ο ΕΝΦΙΑ θα υπολογιστεί με βάση την περιουσιακή κατάσταση του καθενός κατά το τέλος Μαρτίου. Αυτό, αν γίνει, θα σημαίνει ότι ο φόρος του καθενός θα επηρεαστεί και από τις όποιες αλλαγές στην περιουσιακή κατάσταση μέσα στο πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους. Πολύ δύσκολα θα καταφύγει το υπουργείο Οικονομικών σε μια τέτοια λύση, καθώς η αναστάτωση που θα προκληθεί θα είναι πολύ μεγάλη. Εκτός από τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν στον υπολογισμό του φόρου, το υπουργείο Οικονομικών πρέπει να προχωρήσει και στην πλήρη αλλαγή των συντελεστών του ΕΝΦΙΑ αλλά και του συμπληρωματικού φόρου ακινήτων.
«Παγώνει» για έναν χρόνο o ΦΜΑΠ
Στο… συρτάρι τουλάχιστον ακόμη έναν χρόνο θα παραμείνουν τα σχέδια της κυβέρνησης για αντικατάσταση του ΕΝΦΙΑ από έναν νέο φόρο περιουσίας τύπου ΦΜΑΠ. Παρά το γεγονός ότι η συγκεκριμένη αλλαγή αποτελεί διακαή πόθο της κυβέρνησης –ο οποίος μάλιστα έχει εκδηλωθεί δημόσια τόσο από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα όσο και πρόσφατα, από την αρμόδια υφυπουργό Οικονομικών Κατερίνα Παπανάτσιου, η υλοποίηση «σκοντάφτει» τόσο σε δημοσιονομικά όσο και σε τεχνικά προβλήματα. Η κυβέρνηση θέλει έναν φόρο ο οποίος θα απαλλάσσει τους μικροϊδιοκτήτες από κάθε φορολογική επιβάρυνση. Αν επιχειρηθεί όμως στην πράξη να εφαρμοστεί ένας τέτοιος φόρος περιουσίας με τη δέσμευση να αποδίδει φόρους 3,2 δισ. ευρώ τον χρόνο, το υπουργείο Οικονομικών θα έρθει αντιμέτωπο με την κατακερματισμένη περιουσία των Ελλήνων. Πάνω από 2,5 εκατομμύρια ιδιοκτήτες σε σύνολο έξι εκατομμυρίων έχουν ατομική περιουσία κάτω των 50.000 ευρώ, ενώ επιπλέον 1,5 εκατομμύριο πολίτες έχουν περιουσία από 50 έως 100.000 ευρώ. Αν όλοι αυτοί απαλλαγούν από την επιβάρυνση, τότε θα μείνουν ένα εκατομμύριο ιδιοκτήτες να μοιραστούν τα βάρη των 3,2 δισ. ευρώ. Ο συντελεστής πρέπει να ξεπεράσει σε μέσο επίπεδο το 1% και ο φόρος περιουσίας στην Ελλάδα θα γίνει ο βαρύτερος στον… πλανήτη.