«Το Οραμα 2030 είναι το σχέδιο μετατροπής της οικονομίας μας σε ένα πιο βιώσιμο μοντέλο, που θα προσφέρει νέες θέσεις εργασίας και η Aramco βρίσκεται στην καρδιά αυτής της σημαντικής προσπάθειας». Με αυτά τα λόγια παρουσίασε ο Αμίν Νάσερ, διευθύνων σύμβουλος της Aramco, της ναυαρχίδας του πετρελαϊκού κλάδου των Σαούδ, το γνωστό πλέον «όραμα» του Σαουδάραβα πρίγκιπα Μοχαμέντ Μπιν Σαλμάν για τον μετασχηματισμό της οικονομίας του βασιλείου.
Μιλούσε σε έναν συντάκτη του οικονομικού περιοδικού Fortune, που βρέθηκε στα άδυτα της πετρελαϊκής βιομηχανίας των Σαούδ, καθώς το βασίλειο ανοίγει για πρώτη φορά τις πύλες του στον έξω κόσμο, ενόψει της εισαγωγής της Aramco στο χρηματιστήριο. Και όπως σχολιάζει ο συντάκτης του Fortune, αν υλοποιηθεί το σχέδιο αυτού του μετασχηματισμού, το βασίλειο των Σαούδ «θα αρχίσει να μοιάζει κάπως με φυσιολογική οικονομία για πρώτη φορά από το 1932, οπότε η δυναστεία του Αλ Σαούντ ίδρυσε μια χώρα και την ονόμασε Σαουδική Αραβία».
Το ποιο ακριβώς θα είναι το «εκλεκτό» χρηματιστήριο για τον οίκο των Σαούδ παραμένει επτασφράγιστο μυστικό. Αν, όπως έχει προγραμματιστεί, υλοποιηθεί μέσα στο 2018 η εισαγωγή της Aramco στο χρηματιστήριο, θα δώσει τέλος στα 80 χρόνια απόλυτης κυριαρχίας του βασιλικού οίκου των Σαούδ πάνω στη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγό βιομηχανία του κόσμου. Οπως επισημαίνει ο συντάκτης του Fortune, η Σαουδική Αραβία διαθέτει τα μεγαλύτερα διαπιστωμένα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο, κάπου 260,8 δισ. βαρέλια, που είναι κατά 13 φορές μεγαλύτερα από όσα έχει δεσμεύσει η Exxon Mobil και οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο, εξαιρουμένης της Βενεζουέλας, πολλά από τα αποθέματα της οποίας παραμένουν απρόσιτα. Επίσης διαθέτει περισσότερα από 298 τρισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.
Βάσει αυτού του πλούτου, αναλυτές της Wall Street υπολογίζουν τη χρηματιστηριακή αξία της Aramco σε 1 με 1,5 τρισ. δολ. Είναι, εν ολίγοις, η ακριβότερη εταιρεία στον κόσμο, καθώς υπερβαίνει τα 830 δισ. δολ. που είναι η αξία της Apple. Οι Σαουδάραβες, όμως, επιμένουν πως πρέπει να αποτιμηθεί στα 2 τρισ. δολ. Επομένως, η εισαγωγή στο χρηματιστήριο του 5% του πετρελαϊκού κολοσσού θα είναι η μεγαλύτερη αρχική δημόσια εγγραφή στην ιστορία, υπερδιπλάσια του ρεκόρ που έχει ώς τώρα σημειώσει η κινεζική Alibaba το 2014. Η Aramco αντλεί περίπου το ένα στα εννέα βαρέλια πετρελαίου που αντλούνται στον κόσμο και παραδίδει κάπου 130.000 βαρέλια την ώρα. Εκείνο, όμως, που έδειξε ο διευθύνων σύμβουλος της Aramco στο περιοδικό Fortune είναι πέραν της παραγωγής πετρελαίου.
Οπως τονίζει, εμφανώς εντυπωσιασμένος ο συντάκτης του περιοδικού, μπαίνοντας οδικώς στις περίκλειστες εγκαταστάσεις της στην πόλη Νταράν, νομίζει πως πρόκειται για εταιρεία υψηλής τεχνολογίας. Τα κτίριά της είναι γεμάτα με ηλεκτρονικούς υπολογιστές και μηχανολόγους. Το σύμπλεγμα αποκαλείται «οικισμός» από τους «ενοίκους» του, πολλοί από τους οποίους έχουν μεγαλώσει εκεί ως παιδιά στελεχών και υπαλλήλων. Επί ώρες ολόκληρες υψηλόβαθμα στελέχη της επιχείρησης κάνουν παρουσιάσεις διαφόρων καινοτόμων συστημάτων σε οθόνες που καλύπτουν ολόκληρους τοίχους. Ολες οι καινοτομίες τους στοχεύουν, όπως οι ίδιοι επισημαίνουν, στο να μπορέσουν να εκμεταλλευθούν τον άφθονο φυσικό πλούτο της χώρας, πιο αποτελεσματικά από οποιαδήποτε άλλη εταιρεία στον κόσμο.
Αναζητώντας νέα αποθέματα πετρελαίου
Πίσω από μία σειρά από κλειδωμένες πόρτες βρίσκεται το κέντρο σχεδιασμού και λήψης αποφάσεων για την προσφορά πετρελαίου, απαγορευμένο στο προσωπικό της εταιρείας. Σε έναν τοίχο μεγέθους γηπέδου ποδοσφαίρου οθόνες καταγράφουν σε πραγματικό χρόνο κάθε βαρέλι πετρελαίου που αντλείται, που διοχετεύεται μέσω αγωγού, που διυλίζεται, που αποθηκεύεται και που παραδίδεται εντός του βασιλείου και από τις εγκαταστάσεις του στον Κόλπο και στην Ερυθρά Θάλασσα. Οι οθόνες προσφέρουν ανάγλυφη εικόνα των δραστηριοτήτων της εταιρείας. Με μία κίνηση μπορεί να δει κανείς πόσο ακριβώς πετρέλαιο ρέει εκείνη τη στιγμή. Ειδικό πρόγραμμα εμφανίζει όσες παραγγελίες προβλέπονται για 45 ημέρες μετά αλλά και τα δεξαμενόπλοια που φορτώνουν βαρέλια, με ενημέρωση για την εκάστοτε ποιοτική διαβάθμιση του πετρελαίου και τον προορισμό του.
Ολα αυτά είναι αναμενόμενα για μια εταιρεία που εξάγει τεράστιες ποσότητες πετρελαίου εδώ και σχεδόν 80 χρόνια. Σήμερα, η πρόκληση για την Aramco είναι να βελτιώσει τη δυνατότητά της να αντλεί πετρέλαιο από κάθε πετρελαιοπηγή, ώστε να αυξήσει την αξία της για να προσελκύσει επενδυτές. Φιλοδοξία του διευθύνοντος συμβούλου της είναι να ανακαλύψει και άλλες πηγές, αυξάνοντας το σύνολο των εξακριβωμένων αποθεμάτων του βασιλείου στα 900 δισ. βαρέλια από τα 800 δισ. βαρέλια. Γι’ αυτό σε μια ειδική πτέρυγα, μια οθόνη που καλύπτει ένα ολόκληρο τοίχο παρακολουθεί πάνω από 90 πετρελαιοπηγές ταυτοχρόνως και εκθέτει λεπτό προς λεπτό τις δραστηριότητές τους.