«Να μην το ζήσετε αυτό παιδιά μου»! Πλήρης ημερών, σε ηλικία μεγαλύτερη των 90 ετών, «έφυγε» από τη ζωή η μητέρα φίλου. Είχε ζητήσει μετ’ επιτάσεως από τα παιδιά της να αποτεφρωθεί η σορός της. Ο βασικός λόγος ήταν πως σε ηλικία 40 ετών παραβρέθηκε στην οδυνηρή εμπειρία της εκταφής των οστών του πατέρα της. Η φιλική οικογένεια υποχρεώθηκε να μεταφέρει τη σορό της στη Βουλγαρία και να προχωρήσει στην αποτέφρωσή της εκεί, σε μια διαδικασία με οικονομικό κόστος (ξεκινά από 1.500-1.700 ευρώ, αλλά για ένα μόνο συνοδό και χωρίς τελετή), και κυρίως ψυχολογικό.
Η ταλαιπωρία
«Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας δίνουν τα γραφεία τελετών που οργανώνουν τη διαδικασία της αποτέφρωσης, είναι περίπου 3.000-4.000 σε ετήσια βάση οι νεκροί που μεταφέρονται στη Βουλγαρία, καθώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει αποτεφρωτήριο. Πριν από μερικά χρόνια ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 1.000.
Καθώς η επιλογή της αποτέφρωσης κερδίζει έδαφος –στην Ελλάδα και διεθνώς– είναι απαράδεκτο να υποχρεώνονται οι οικογένειες στο μαρτύριο της καύσης στο εξωτερικό», λέει στην «Κ» ο κ. Αντώνης Αλακιώτης, εκ μέρους της οργάνωσης Ελληνικής Κοινωνίας Αποτέφρωσης. Η δυνατότητα αποτέφρωσης νεκρών έγινε νόμος στην Ελλάδα από το 2006. Παρ’ όλα αυτά, δέκα και πλέον χρόνια μετά, δεν τελείται καμία αποτέφρωση στη χώρα μας, καθώς δεν έχει δημιουργηθεί αποτεφρωτήριο.
Το τελευταίο διάστημα φαίνεται πως έχει ανοίξει ο δρόμος για τη δημιουργία δύο Κέντρων Αποτέφρωσης Νεκρών, ένα στον Δήμο Αθηναίων κι ένα στον Δήμο Πατρέων. Το αποτεφρωτήριο στην Αθήνα σχεδιάζεται να δημιουργηθεί σε δημοτικό οικόπεδο στον Ελαιώνα (γειτονεύει με το μουσουλμανικό τέμενος). Κυβερνητική τροπολογία προ μηνός, με την οποία ορίζεται πως η χωροθέτηση των Κέντρων Αποτέφρωσης Νεκρών επιτρέπεται σε περιοχές με χρήση γης για κοινωνικές υποδομές και λειτουργίες, δίνει τη δυνατότητα για να δημιουργηθεί αποτεφρωτήριο στον συγκεκριμένο χώρο.
«Πρόκειται για έργο με απειροελάχιστη όχληση, καθώς οι εκπομπές είναι μηδενικές και δεν υπάρχει οσμή. Ακολουθούμε τις αυστηρότατες προδιαγραφές της Ε.Ε., ενώ περιμετρικά θα υπάρχει φύτευση υψηλού πρασίνου. Η κοντινότερη κατοικία βρίσκεται στο 1,5 χιλιόμετρο», λέει στην «Κ» η αρμόδια αντιδήμαρχος Νέλλη Παπαχελά. Τις επόμενες ημέρες το έργο θα τεθεί για έγκριση στο δημοτικό συμβούλιο Αθηναίων. «Η οικονομικοτεχνική μελέτη είναι έτοιμη και το έργο μπορεί να ξεκινήσει στις αρχές του 2018», σημειώνει η κ. Παπαχελά. Οι κτιριακές εγκαταστάσεις θα είναι περίπου 800 τ.μ., σε συνολικό οικόπεδο 18 στρεμμάτων, ενώ το κόστος κατασκευής υπολογίζεται γύρω στο 1,5 εκατ. ευρώ και θα καλυφθεί με ΣΔΙΤ. «Υπολογίζουμε πως σε διάστημα περίπου τριών ετών θα έχει πραγματοποιηθεί απόσβεση», σημειώνουν από τον Δήμο Αθηναίων.
Στην Πάτρα, ο δήμος προωθεί τη δημιουργία ΚΑΝ σε χώρο του Βιοτεχνικού Πάρκου στο Γλαύκο της Πάτρας. «Αναμένουμε την τροποποίηση του σχεδίου πόλης από την αποκεντρωμένη διοίκηση, καθώς στο συγκεκριμένο οικόπεδο έκτασης 12 στρεμμάτων προβλεπόταν βιολογικός καθαρισμός, ο οποίος σήμερα δεν χρειάζεται, καθώς η περιοχή έχει συνδεθεί με τον κεντρικό βιολογικό της Πάτρας», λέει στην «Κ» ο αντιδήμαρχος Πατρέων Παύλος Στάμος.
Η χρηματοδότηση
«Πρόκειται για ένα σημαντικό έργο, που έρχεται να ικανοποιήσει δικαιώματα και ανάγκες συμπολιτών μας. Ο Δήμος Πατρέων έχει αποφασίσει το Κέντρο να ανεγερθεί από τον δήμο και αναζητούμε τη φόρμουλα χρηματοδότησης. Υπολογίζοντας ένα τέλος αποτέφρωσης γύρω στα 500 ευρώ και σε κάθε περίπτωση μικρότερο των 700 ευρώ που κοστίζει το συγκεκριμένο τέλος στη Σόφια, θα έχουμε απόσβεση σε 3-4 χρόνια. Το κόστος κατασκευής υπολογίζεται σε 1,5 εκατ. ευρώ», συμπληρώνει ο κ. Στάμος. Σύμφωνα με τον αντιδήμαρχο, το ΚΑΝ θα είναι ένα δημόσιο κτίριο με προσεγμένη αρχιτεκτονική, περίπου 800-900 τ.μ., ενώ η υπόλοιπη έκταση θα περιλαμβάνει τον χώρο στάθμευσης και μεγάλη επιφάνεια πρασίνου, και μάλιστα υψηλού.
Την ώρα που η Ελλάδα ετοιμάζεται να κάνει τα πρώτα βήματα, σε πολλές χώρες της Ευρώπης η «πλειονότητα» ή μεγάλο ποσοστό επί του συνόλου των νεκρών, αποτεφρώνεται: Στην Ελβετία το ποσοστό φτάνει το 87,5%, στις σκανδιναβικές, Δανία (81%), Σουηδία (80%), Φινλανδία (48%) και Νορβηγία (39%) καταγράφονται μεγάλα ποσοστά, στη Βρετανία 75% και στη Γερμανία 55%, στην Ιβηρική, Πορτογαλία 50,5% και Ισπανία 46,5%, στη Γαλλία 34,5% και στην Ιταλία 20%.
«Η Εκκλησία έχει τη διδασκαλία της»
«Η θέση της Εκκλησίας είναι σαφής: Οι κεκοιμημένοι ενταφιάζονται στη γη και δεν επιθυμεί να δημιουργηθούν αποτεφρωτήρια μέσα στα κοιμητήρια, πράγμα για το οποίο έχει αναλάβει σχετική πρωτοβουλία και ο Μακαριώτατος και το οποίο πιστεύουμε ότι θα γίνει σεβαστό από τους αρμόδιους φορείς», τονίζει στην «Κ» ο μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος Β΄. «Η Εκκλησία σέβεται την ελευθερία του κάθε ανθρώπου για το πώς θέλει να ζει και πώς να είναι η έσχατη ώρα της βιολογικής του παρουσίας πάνω στη Γη. Βέβαια, το κράτος έχει τη δυνατότητα να νομοθετεί, αλλά η Εκκλησία έχει τη διδασκαλία της, από την οποία δεν αφίσταται, και πάντα με τρόπο ειρηνικό και διδακτικό διαμηνύει προς όλους τους πολιτικούς και πολιτειακούς φορείς εκείνο που πιστεύει και στο οποίο παραμένει αμετακίνητη».
«Από την ανθρωπολογία της Παλαιάς Διαθήκης, αλλά και από τον ηρωισμό της Αντιγόνης, που προτίμησε να πεθάνει παρά να αφήσει άταφο τον αδελφό της, και σήμερα, η Εκκλησία διδάχθηκε να θάπτει τους νεκρούς και να τους παραδίδει στην κοινή μητέρα όλων των ανθρώπων, τη γη, από τα στοιχεία της οποίας συντίθεται βιολογικά το ανθρώπινο σώμα. Η Ταφή και η Ανάσταση του Χριστού είναι αδιάψευστος μάρτυρας», σημειώνει ο μητροπολίτης. «Κάθε άλλος εκούσιος τρόπος αποσυνθέσεως του ανθρωπίνου σώματος θεωρείται από την Εκκλησία βίαιος και προσβλητικός για την προσωπικότητα του ανθρώπου».