Καμπανάκι κινδύνου χρεοκοπίας της χώρας, αν δεν υπάρξει σοβαρή ελάφρυνση χρέους χτυπά το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, ενώ παράλληλα προειδοποιεί ότι η φορολογική πολιτική πρέπει να αλλάξει γιατί λειτουργεί ως τροχοπέδη στην ανάπτυξη.
Για το χρέος, η τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2017) τονίζει ότι η ελάφρυνσή του είναι αναγκαία γιατί η πληρωμή των τόκων μετά το 2021 εκτινάσσεται σε δυσθεώρητα ύψη. Συνολικά, στην εξαετία 2021-2026, σύμφωνα με τα στοιχεία του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, οι πληρωμές μόνο των τόκων φτάνουν στο ποσό των 84,3 δισ ευρώ.
«Χωρίς σοβαρή ελάφρυνση η Ελλάδα θα χρεοκοπήσει!», υποστηρίζει το Γραφείο, του οποίου συντονιστής είναι ο καθηγητής Παναγιώτης Λιαργκόβας. Επίσης, τάσσεται υπέρ της απαλλαγής της Ελλάδας από την υποχρέωση να επιτυγχάνει πολύ υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα που στραγγαλίζουν την οικονομία, προκαλώντας έναν φαύλο κύκλο ύφεσης.
Ο κίνδυνος για την ανάπτυξη συνδέεται, βεβαίως, σε μεγάλο βαθμό με την υψηλή φορολογία. Στο ειδικό κεφάλαιο της έκθεσης, όπου αναπτύσσεται το θέμα «Φορολογία και Ανάπτυξη στην Ελλάδα» (συγγραφείς: Ορέστης Βάθης, Αναστάσιος Τασιόπουλος και Δήμητρα Μήτση), το συμπέρασμα είναι ότι «η φορολογική πολιτική που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια στη χώρα -και η οποία στηρίζεται στην αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης-λειτουργεί ως τροχοπέδη για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας. Η συνέχιση της φοροκεντρικής πολιτικής επιτείνει την κατάσταση “ασφυξίας” της οικονομίας, ενώ σε πρακτικό επίπεδο μεγάλο μέρος των φόρων δεν εισπράττονται».
Στην έκθεση επισημαίνεται, επίσης, ότι «η κατανομή των φορολογικών βαρών στους πολίτες (φόρος εισοδήματος) είναι ανισοβαρής, δηλαδή αφενός μεν μεγάλο ποσοστό φορολογουμένων πληρώνουν ελάχιστο φόρο -κάτι που καταδεικνύει τα υψηλά ποσοστά φοροδιαφυγής, αλλά και τα υψηλά ποσοστά φτώχειας- αφετέρου δε σχετικά υψηλά εισοδήματα φορολογούνται υπέρμετρα, δημιουργώντας αντικίνητρα για εργασία».
Τα συνολικά φορολογικά έσοδα αυξήθηκαν ως ποσοστό του ΑΕΠ από 30,8% το 2009 σε 36,4% το 2015, ενώ αντίστοιχα στην Ε.Ε.-28 κινούνται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα και την ίδια περίοδο αυξήθηκαν μόλις από 25,1% σε 26,9%. Με εξαίρεση την Ιταλία, εξάλλου, είναι τα υψηλότερα σε σύγκριση με τις άλλες χώρες που αντιμετώπισαν κρίση.
Η υψηλή φορολογική επιβάρυνση συνδυάζεται με υπέρμετρη αύξηση της φορολογικής αστάθειας την περίοδο της κρίσης, αναφέρει η έκθεση, επικαλούμενη στοιχεία για ψήφιση σωρείας νόμων (μεταξύ άλλων δημοσίευμα της «Κ», «Σε πενήντα μήνες έγιναν αλλαγές στο φορολογικό καθεστώς με 82 νόμους», 2/10/2017).
Η έκθεση αναφέρεται, επίσης, στο τέλος του μνημονίου και στην έξοδο στις αγορές. «Ακόμη και μια “καθαρή” έξοδος στις αγορές δεν συνεπάγεται και έξοδο από κάθε επιτήρηση!», σημειώνει. «Επίσης, η πιθανόν αναγκαία προληπτική γραμμή στήριξης και ακόμη περισσότερο τα μέτρα ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους θα συνοδεύονται από οικονομική εποπτεία».
Το Γραφείο τονίζει, επίσης, ότι παρά τις βελτιώσεις που σημειώνονται σε μακροεπίπεδο, τα σημάδια της κρίσης είναι εμφανή σε επίπεδο επιχειρήσεων και γι’ αυτό είναι αναγκαίο να βαδίσει η χώρα στο μονοπάτι της εξωστρέφειας και της ανάπτυξης . Διαφορετικά, «ο οικονομικός μαρασμός θα προκαλεί περαιτέρω εξασθένηση των θεσμών, ανομία και κοινωνικές εντάσεις που με τη σειρά τους θα καθηλώνουν τη χώρα στη στασιμότητα ή και στην παρακμή».
Το Γραφείο σημειώνει τέλος ότι είναι αντίθετο στον στόχο της υπέρβασης των πρωτογενών πλεονασμάτων, γιατί «πνίγουν» την ανάπτυξη. Μια θέση την οποία είχε υποστηρίξει στη Βουλή και ο κ. Λιαργκόβας.