Εντονα αντιδρούν οι κυβερνήσεις των χωρών της Ε.Ε. μετά τις αποκαλύψεις των Paradise Papers για το περίπλοκο νομικό σύστημα που ενισχύει τη φοροαποφυγή και την απόκρυψη των επενδύσεων των πλουσίων προσώπων και των μεγάλων εταιρειών. Η Κομισιόν πρόκειται να εκπονήσει μαύρη λίστα με φορολογικούς παραδείσους, για να την εγκρίνουν οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών τον επόμενο μήνα και να δρομολογηθούν κυρώσεις σε όσους βοηθούν τη φοροαποφυγή. Αυτό συμφώνησαν οι υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε., ενώ η Γαλλία πρότεινε ακόμα και τη διακοπή της χρηματοδότησης των φορολογικών παραδείσων από οργανισμούς όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα.
Εναν χρόνο μετά το σκάνδαλο των Panama Papers, που αφορούσε κυρίως το ξέπλυμα μαύρου χρήματος από πολιτικούς ηγέτες και συνεργάτες τους στο Ιράκ ή το Πακιστάν, έρχονται τα Paradise Papers, δηλαδή η διαρροή 13,5 εκατ. αρχείων, τα οποία αποκαλύπτουν τις παράνομες πρακτικές που υιοθετούν σημαίνοντα πρόσωπα και μεγάλες πολυεθνικές για να μην πληρώσουν φόρους. «Είμαι αποφασισμένος να ενισχύσω τα μέσα για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής», δήλωσε χθες ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Μπρινό Λε Μερ. «Ελπίζουμε ότι θα υπάρξει συμφωνία για τη μαύρη λίστα έως τα τέλη του έτους», είπε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βλάντις Ντομπρόβσκις.
Στην πράξη, ωστόσο, επικρατεί προβληματισμός ως προς την επιβολή κυρώσεων, καθώς η φοροαποφυγή είναι νόμιμη ή τουλάχιστον νομότυπη. Ακόμα και η δημιουργία λίστας φορολογικών παραδείσων είναι ένα πολιτικά ευαίσθητο θέμα για την Ε.Ε. Η Μάλτα, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία και η Ιρλανδία είναι κράτη-μέλη της Ε.Ε. που έχουν κατηγορηθεί ότι λειτουργούν ως φορολογικοί παράδεισοι, διότι προσφέρουν μυστικότητα, ανωνυμία και χαμηλούς έως και ανύπαρκτους φόρους. Υπάρχουν, επίσης, περιοχές όπως το Γκέρνσεϊ και οι Βερμούδες που περιλαμβάνονται στο Ηνωμένο Βασίλειο, γεγονός που μπορεί να περιπλέξει ακόμα περισσότερο τη θέση της βρετανικής κυβέρνησης ενόψει των διαπραγματεύσεων για το διαζύγιο με την Ε.Ε.
«Η δημιουργία μαύρης λίστας είναι δύσκολο εγχείρημα», δήλωσε ο Πιερ Γκραμένια, υπουργός Οικονομικών του Λουξεμβούργου, λίγο πριν από τη χθεσινή συνάντηση των υπουργών Οικονομικών στο Ecofin. Οπως σχολίασε το Reuters, το Λουξεμβούργο και η Μάλτα επισήμαναν χθες ότι οι κυρώσεις δεν είναι αναγκαίες, διότι οι επενδυτές δεν θα τοποθετήσουν κεφάλαια σε κράτη-μέλη που είναι στιγματισμένα ως φορολογικοί παράδεισοι.
Μέχρι σήμερα μόνον ο ΟΟΣΑ έχει δημιουργήσει μαύρη λίστα, στην οποία περιλαμβάνεται μόνο η Δημοκρατία Τρινιντάντ και Τομπάγκο, μια νησιωτική χώρα στη νότια Καραϊβική Θάλασσα. Από την άλλη πλευρά, η Κομισιόν εξετάζει 50 χώρες που μπορεί να μην πληρούν τα κριτήρια της Ε.Ε. για συνεργασία σε φορολογικά θέματα.
Στις Βερμούδες ιδρύθηκε πριν από 100 χρόνια η νομική εταιρεία Appleby, η οποία αποτέλεσε την πέτρα του σκανδάλου των Paradise Papers, καθώς από αυτήν διέρρευσαν τα 13,5 εκατ. αρχεία με αποκαλύψεις για τα νομικά τεχνάσματα που επιτρέπουν τη φοροαποφυγή και τη μυστικότητα όσον αφορά τη διαχείριση των επενδύσεων της βασίλισσας της Αγγλίας ή του υπουργού Εμπορίου των ΗΠΑ Γουίλμπουρ Ρος. «Υπάρχουν πλέον οι κατάλληλες συνθήκες για να ληφθούν άμεσα μέτρα», επισήμανε ο Τόμας Τόνιστε, υπουργός Οικονομικών της Εσθονίας.
Μύδροι Βεστάγκερ κατά Facebook, Google
Τα πυρά της εξαπέλυσε η επίτροπος Ανταγωνισμού της Ε.Ε. Μαργκρέτε Βεστάγκερ κατά των εταιρειών τεχνολογίας, διότι υπονομεύουν τη δημοκρατία, ενισχύουν την απληστία και καλλιεργούν συμπεριφορές και στάσεις εις βάρος του ανταγωνισμού, αναφέρουν οι Financial Times.
Οι Apple, Google και Facebοok στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό επειδή καταχρώνται την κυρίαρχη θέση που έχουν στις αγορές. Μιλώντας σε συνέδριο στη Λισσαβώνα, η κ. Βεστάγκερ είπε ότι η Ευρώπη «διαφέρει» από τις ΗΠΑ, διότι αναγνωρίζει ότι η ελεύθερη αγορά πρέπει να λειτουργεί με «περιορισμούς». «Τα κίνητρα που οδηγούν στην παραβίαση της νομοθεσίας για τον ανταγωνισμό είναι τόσο παλιά όσο ο Αδάμ και η Εύα», δήλωσε η κ. Βεστάγκερ. «Πρόκειται για την απληστία και τον φόβο. Οταν αυτά αναμειγνύονται με την ισχύ, τότε έχει κανείς στα χέρια του ένα εκρηκτικό κοκτέιλ». Η ίδια προσέθεσε ότι «πρέπει να ανακτήσουμε τη δημοκρατία μας. Δεν επιτρέπεται να αφήσουμε να την ελέγχουν το Facebook ή το Snapchat και τα άλλα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», σχολίασε η επίτροπος Ανταγωνισμού της Ε.Ε.
Τον περασμένο μήνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε εντολή στην εταιρεία ηλεκτρονικού εμπορίου Amazon να πληρώσει στο Λουξεμβούργο αναδρομικά φόρους της τάξεως των 250 εκατ. ευρώ. Το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς στο Λουξεμβούργο θεωρείται από την Κομισιόν ως χορήγηση έμμεσης κρατικής βοήθειας, η οποία πρέπει να επιστραφεί στην κυβέρνηση, έστω και αναδρομικά. Η Amazon και το Λουξεμβούργο έχουν ασκήσει έφεση. Ανάλογη απόφαση έχει ληφθεί εις βάρος της Apple, με την Κομισιόν να αποφασίζει για την αναδρομική πληρωμή φόρων 13 δισ. ευρώ στο ιρλανδικό κράτος. Και σε αυτήν την περίπτωση, η Apple έχει ασκήσει έφεση στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.