Η… κινεζική αναγέννηση της ΤΕΚΑΛ

Η… κινεζική αναγέννηση της ΤΕΚΑΛ

8' 57" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Νέες επιχειρηματικές δυνάμεις δημιουργούν η κρίση αλλά και οι λιγοστές μεγάλες ξένες επενδύσεις όπως της Cosco στον Πειραιά. Εταιρείες που μεσουρανούσαν μέχρι πριν από λίγα χρόνια στο λιμάνι περνούν σε δεύτερο πλάνο και άγνωστες επιχειρήσεις έρχονται στο προσκήνιο. Πουθενά ίσως δεν είναι αυτό ευκρινέστερο απ’ ό,τι στην περίπτωση της κατασκευαστικής ΤΕΚΑΛ Α.Ε., η οποία από κύκλο εργασιών 13,8 εκατ. το 2010, έκλεισε την περυσινή χρήση με πωλήσεις άνω των 50 εκατ., μηδενικό δανεισμό και καθαρή κερδοφορία 23,6 εκατ.

Ενώ δηλαδή τα έργα στην Ελλάδα σταματούσαν και οι χρηματοδοτήσεις από τις τράπεζες και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων εξέλιπαν, η ΤΕΚΑΛ Α.Ε. ξεκινούσε δουλειά σε ένα από τα μεγαλύτερα έργα υποδομών εν εξελίξει στην Ελλάδα.

Εχοντας χτίσει σχέσεις εμπιστοσύνης με τον κινεζικό όμιλο τα τελευταία πέντε χρόνια, παραδίδοντας έργα νωρίτερα από τα χρονοδιαγράμματα, σήμερα διεκδικεί μερίδιο και από την πίτα έργων συνολικής αξίας 336 εκατ. ευρώ που συνιστούν οι επενδύσεις που έχει συμβατικά δεσμευθεί να υλοποιήσει έως το καλοκαίρι του 2021 ο ΟΛΠ στο πλαίσιο της σύμβασης παραχώρησης που συνόδευσε την ιδιωτικοποίησή του και τη μεταβίβαση του 51% στην Cosco.

Απέναντί της, όμως, θα έχει όλους ίσως τους μεγάλους κατασκευαστές –εκτός από πιθανούς εταίρους της σε κοινοπρακτικά σχήματα– καθώς η αξία των έργων είναι δύσκολο να τους αφήσει ασυγκίνητους σε μια συγκυρία που τα έργα στην Ελλάδα σπανίζουν. Oπως έχει αυτές τις μέρες απέναντί της την «Αρχιρόδον», μία από τις μεγαλύτερες και ιστορικές κατασκευαστικές που παρά τη διεθνή της δραστηριοποίηση επικεντρώνει όλο και περισσότερο την προσοχή της στην Ελλάδα. ΤΕΚΑΛ και «Αρχιρόδον» υπέβαλαν προσφορές για την πρώτη φάση του έργου βελτίωσης των υποδομών της ναυπηγοεπισκευής που συνολικά έχει προϋπολογισμό ύψους 55 εκατ. ευρώ. Η πρώτη φάση αφορά τα ναύδετα στα οποία θα προσδεθεί η νέα πλωτή δεξαμενή που φέρνει ο κινεζικός όμιλος στον Πειραιά τον Φεβρουάριο και η δεύτερη φάση ολόκληρο τον μεγάλο Προβλήτα στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη (ΝΕΖ). Οι πληροφορίες θέλουν την ΤΕΚΑΛ να είναι μειοδότρια, αλλά οι διαπραγματεύσεις με τους δύο υποψηφίους και τον ΟΛΠ συνεχίζονται και οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν τις επόμενες ημέρες.

Η μέχρι πρότινος άγνωστη ακόμα και στους ανθρώπους του κλάδου κατασκευαστική, είναι αυτή που αρχικά σε συνεργασία με μεγαλύτερους ομίλους και κατόπιν όταν αυτοί επλήγησαν από την κρίση μόνη της, εκτέλεσε σημαντικό τμήμα του επενδυτικού πλάνου της Cosco στους σταθμούς εμπορευματοκιβωτίων του ΟΛΠ, ολοκληρώνοντας τον Προβλήτα ΙΙ και ΙΙΙ αλλά και τον νέο προβλήτα πετρελαιοειδών. Ιδιωτικά έργα συνολικού προϋπολογισμού 387 εκατ. ευρώ που η Cosco χρηματοδότησε με ίδια κεφάλαια και δανεισμό από την China Development Bank.

Η ΤΕΚΑΛ, συμφερόντων του επιχειρηματία Παναγιώτη Ψαλτάκου, ολοκλήρωσε μόνη της το δυτικό τμήμα του Προβλήτα ΙΙΙ και του νέου προβλήτα των πετρελαιοειδών, αφήνοντας πίσω της την παλαιά της συνεργασία με την κατασκευαστική «Κλέαρχος Ρούτσης», όταν η τελευταία αντιμετώπισε οικονομικά προβλήματα και κηρύχθηκε έκπτωτη από την Cosco.

Πλούσια δραστηριότητα

Οσοι πιστεύουν πως η ΤΕΚΑΛ, που ιδρύθηκε τον Φεβρουάριο του 1990 αναδύθηκε αποκλειστικά και μόνον λόγω της κινεζικής παρουσίας στην Ελλάδα, ίσως να απατώνται. Η κατασκευαστική, που διαθέτει πτυχίο 6ης τάξης, εκτελεί ήδη λιμενικά έργα για τον ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, ενεργειακά για την Εταιρεία Διανομής Αερίου, οδικά στην Καλαμάτα και στην Κατερίνη. Συζητεί κτιριακά στη Σλοβενία και ξενοδοχειακά στην Αθήνα με μεγάλο ξένο όμιλο. Στο ρόστερ των έργων της περιλαμβάνεται και Project Management σε λιμενικά στον Καναδά, στο Μαρόκο και στη Λεμεσό της Κύπρου. Και αυτό διότι έχει αρχίσει να αναδεικνύεται στην τεχνολογική καινοτομία. Κάπου εδώ κρύβεται και το μυστικό της αποτελεσματικότητας και της ταχύτητας που έχει γοητεύσει και τους Κινέζους. Ο τεχνικός διευθυντής της, καθηγητής Αντώνης Πάνας, εκ της οικογενείας των μικρομετόχων της ΤΕΚΑΛ σε συνεργασία με το Κέντρο Καινοτομίας Κατασκευών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, ανέπτυξε ειδικό λογισμικό για την προσομοίωση της κατασκευαστικής διαδικασίας των πλωτών κιβωτίων σκυροδέματος (caisson) που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή των κρηπιδότοιχων. Των θεμελίων λίθων και των δομικών στοιχειών δηλαδή όλων των λιμανιών. Το λογισμικό έχει τη δυνατότητα να προβλέπει τον χρόνο ολοκλήρωσης των caisson πριν από την έναρξη της κατασκευής τους, λαμβάνοντας υπόψη στοχαστικές παραμέτρους, όπως η ικανότητα του συνεργείου και ο ρυθμός άφιξης του σκυροδέματος στον χώρο κατασκευής και να προβαίνει σε τεχνικοοικονομική ανάλυση διαφορετικών συνδυασμών μέσων παραγωγής όπως συνεργεία και μηχανικός εξοπλισμός και να υποδεικνύει τη βέλτιστη λύση με βάση χρονικά και κοστολογικά κριτήρια. «Ετσι παραδίδει τα έργα όχι απλώς εγκαίρως αλλά και νωρίτερα σε απαιτητικούς εντολείς όπως οι Κινέζοι», εξηγούν κύκλοι του Πειραιά.

Ανάσα στον κλάδο από έργα 750 εκατ. σε ΟΛΠ, ΟΛΘ

Από το γραφείο του κάπτεν Φου, του διευθύνοντος συμβούλου του ΟΛΠ, έχουν περάσει λίγο-πολύ όλοι οι Ελληνες κατασκευαστές άλλα και μεγάλος ευρωπαϊκός όμιλος, ο οποίος έχει μάλιστα βάλει στο τραπέζι και την πρόθεση συμμετοχής στη χρηματοδότηση. Αν και εδώ και ένα περίπου έτος λίγα μεγάλα έργα φάνηκαν να έχουν προχωρήσει στον Πειραιά, στην πραγματικότητα έχει ολοκληρωθεί το μεγαλύτερο μέρος του μελετητικού έργου και της ωρίμανσης του επενδυτικού του σχεδίου, αναφέρουν κύκλοι του ΟΛΠ.

Το επενδυτικό πρόγραμμα του ΟΛΠ στον Πειραιά όπως και το αντίστοιχο του ΟΛΘ, υποχρεώσεις που προκύπτουν από τις συμβατικές δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει οι επενδυτές, αλλά και οι προφορικές δεσμεύσεις που έχουν δοθεί από την Cosco στον Ελληνα πρωθυπουργό το 2016, ανεβάζουν το σύνολο της αξίας των έργων πλησίον των 750 εκατ. ευρώ.

Τα έργα αυτά λειτουργούν ως μαγνήτης για τις ελληνικές κατασκευαστικές, καθώς θα έχουν στο μεγαλύτερο μέρος τους ιδιωτική χρηματοδότηση και έρχονται σε μια περίοδο που όλα τα αξιόλογα έργα του Δημοσίου καθυστερούν. Δεν αφορούν, δε, μόνον λιμενικές υποδομές αλλά και κτιριακές εγκαταστάσεις όπως σταθμούς επιβατών αλλά και εμπορικά κέντρα και ξενοδοχεία. Και για όλους τους παραπάνω λόγους προσελκύουν το ενδιαφέρον των ελληνικών αλλά και ξένων κατασκευαστικών ομίλων.

Το ξενοδοχείο του ΟΛΠ

Ειδικότερα, εκτός από τις τέσσερις νέες θέσεις κρουαζιερόπλοιων που σκοπεύει να κατασκευάσει στο νότιο τμήμα του λιμανιού, ικανές να υποδεχθούν πλοία μήκους έως και 390 μέτρων, ο ΟΛΠ δρομολογεί μεσοπρόθεσμα και την κατασκευή πολυτελούς ξενοδοχείου και εμπορικού κέντρου αλλά και χώρων ψυχαγωγίας και εστίασης.

Η συνολική αξία των υποχρεωτικών επενδύσεων στον ΟΛΠ που προβλέπονται από τη σύμβαση παραχώρησης είναι της τάξεως των 300 εκατ. έως το 2011 και ακόμα 50 εκατ. έως το 2026, ενώ άλλα 200 εκατ. έχει δεσμευθεί ο κινεζικός όμιλος να ξοδέψει για πρόσθετα έργα μεταξύ των οποίων και δύο ξενοδοχεία. Αμεσα, όμως, μετά τις υποδομές στη ναυπηγοεπισκευή, ο ανάδοχος των οποίων αναμένεται να επικυρωθεί εντός των επομένων ημερών, έπονται οι επισκευές στον Προβλήτα Ι, η επέκταση του λιμένα κρουαζιέρας (προϋπολογισμού 136 εκατ.) και ο πρώτος από τους δύο πενταώροφους χώρους στάθμευσης στο car terminal. Η διοίκηση του ΟΛΠ φιλοδοξεί να τα έχει ξεκινήσει όλα αυτά εντός του πρώτου εξαμήνου όπως και τη διαμόρφωση του νέου κέντρου Logistics στον πρώην χώρο ΟΔΔΥ έκτασης 90 στρεμμάτων. Ανεξάρτητος μηχανικός που επιβλέπει τα έργα είναι η Hill International.

Εντός του 2018, όμως, αναμένεται να ξεκινήσουν και οι διαδικασίες για το επενδυτικό πρόγραμμα του ΟΛΘ, η ιδιωτικοποίηση του οποίου εκτός απροόπτου εκτιμάται από επενδυτή και κυβέρνηση πως θα έχει ολοκληρωθεί εντός του πρώτου διμήνου του νέου έτους. Ο επενδυτής έχει δηλώσει πως προτίθεται να τρέξει με πολύ ταχείς ρυθμούς τις επενδύσεις, καθώς μεταξύ άλλων ο σταθμός εμπορευματοκιβωτίων στη συμπρωτεύουσα είναι περιορισμένος και η ανάπτυξη του λιμανιού περνά κατ’ ανάγκη από την επέκταση του Προβλήτα 6. Παράλληλα, θα τρέξει και η ολοκληρωτική ανακαίνιση του ιστορικού κτιρίου του παλαιού τελωνείου. Γύρω από τα δύο αυτά λιμάνια αναπτύσσεται όμως και ένα ολόκληρο οικοσύστημα υποστηρικτικών υπηρεσιών αλλά και χώρων φιλοξενίας. Ηδη στον Πειραιά επενδυτικό κεφάλαιο στο οποίο συμμετέχει και Ελληνας επιχειρηματίας αναζητεί ακίνητα που θα μπορούσαν να γίνουν υψηλού επιπέδου ξενοδοχεία. Πρόσθετο κατασκευαστικό έργο δημιουργεί δυνητικά και η εν εξελίξει ανάπτυξη της βιομηχανίας logistics, σημειώνουν παράγοντες του κλάδου.

Εντονες πιέσεις από έλλειψη δημοσίων έργων και κάμψη σε Μ. Ανατολή, Βαλκάνια

Η ολοκλήρωση των μεγάλων οδικών αξόνων, χωρίς να έχουν ανατεθεί νέα μεγάλα δημόσια έργα ώστε να στηριχθεί η ανάπτυξη των ισχυρών κατασκευαστικών ομίλων, έχει δημιουργήσει πιεστικές συνθήκες στον κλάδο.

Την τελευταία διετία δεν έχει ανατεθεί κάποιο μεγάλο δημόσιο έργο, ενώ εκκρεμούν αρκετοί διαγωνισμοί που βρίσκονται σε διάφορα στάδια, όπως το τμήμα Πάτρα – Πύργος, συνολικού ύψους περί τα 450 εκατ. ευρώ, το πρώτο τμήμα της γραμμής 4 του μετρό (προϋπολογισμού περί το 1,5 δισ. ευρώ), η υποθαλάσσια ζεύξη Σαλαμίνας – Περάματος (350 εκατ. ευρώ), κ.ά. Οι διοικήσεις των κατασκευαστικών ομίλων πιέζονται ακόμα περισσότερο, καθώς αδυνατούν να αναλάβουν έργα στο εξωτερικό όχι μόνο εξαιτίας της κάμψης στην κατασκευαστική αγορά της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων, αλλά και επειδή δυσκολεύονται να πάρουν εγγυητικές επιστολές. Αλλα έργα που έχουν δημοπρατηθεί, όπως το νέο αεροδρόμιο Ηρακλείου στην Κρήτη, έχουν εμπλακεί σε μακροχρόνιες διαδικασίες ωρίμανσης λόγω της αρχιτεκτονικής των διαγωνισμών παραχώρησης.

Εξαίρεση αποτελούν ίσως τα έργα ανακαίνισης και ανάπτυξης ξενοδοχειακών συγκροτημάτων εξαιτίας της δυναμικότητας που επιδεικνύει η τουριστική οικονομία –με μεγαλύτερο αυτό στον Αστέρα Βουλιαγμένης– αλλά δεν αποτελούν επαρκώς μεγάλο αντικείμενο για να συντηρήσει τους μεγάλους ελληνικούς ομίλους. Αποτέλεσμα είναι ο κλάδος να βρίσκεται τα τελευταία λίγα χρόνια υπό συνεχή πίεση μετά και την κατά 76% περίπου συρρίκνωσή του από τις αρχές της δεκαετίας. Είναι σε αυτό το πλαίσιο που τα έργα σε ΟΛΠ και ΟΛΘ αποκτούν ειδικό βάρος.

Σύμφωνα με μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), η προστιθέμενη αξία του στενού πυρήνα των κατασκευών μαζί με τις υπόλοιπες δραστηριότητες που εντάσσονται στον τομέα το 2006 είχε διαμορφωθεί σε 22,5 δισ. ή 11% του ΑΕΠ. Ωστόσο, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, η προστιθέμενη αξία των κατασκευών το 2013 είχε ήδη υποχωρήσει στα 8,1 δισ., δηλαδή περίπου στο 4% του ΑΕΠ. Σημαντική ήταν η επίπτωση της κρίσης και στην απασχόληση στον κλάδο, η οποία περιλαμβάνει πλήθος ειδικοτήτων και επαγγελμάτων. Συνολικά στον ευρύτερο τομέα των κατασκευών, η απασχόληση είχε υποχωρήσει το 2013 σε 287.000 άτομα (8,7% της συνολικής απασχόλησης) από 589.000 άτομα το 2008 (13% της συνολικής απασχόλησης).

Διαπιστώνεται κυρίως ότι οι κατασκευές επηρεάστηκαν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο κλάδο από την κρίση που διέρχεται η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια. Πριν από την κρίση και ειδικότερα το 2008 το μερίδιο του στενού πυρήνα των κατασκευών στο ΑΕΠ της Ελλάδας είχε διαμορφωθεί κοντά στο μέσον όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης των «28». Ωστόσο, μέσα σε διάστημα πέντε ετών οι κατασκευές στην Ελλάδα υποχώρησαν σε βαθμό που πλέον σε όρους συμμετοχής στο ΑΕΠ διαμορφώθηκαν στις 3,5 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από το μέσον όρο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Από την επεξεργασία των δεδομένων του ΙΟΒΕ προκύπτει ότι για κάθε 1 ευρώ που δαπανάται στον τομέα των κατασκευών, προστίθενται 1,8 ευρώ στο ΑΕΠ της χώρας, εκ των οποίων 0,4 ευρώ καταλήγουν στα ταμεία του κράτους. Αντίστοιχα, για κάθε 1 εκατομμύριο αξίας που παράγουν οι κατασκευές, δημιουργούνται 39 θέσεις εργασίας στην οικονομία, εκ των οποίων 13 αφορούν άμεσα τον κλάδο των κατασκευών.

Αλλά οι ελληνικές κατασκευαστικές βίωσαν το αντίθετο σενάριο: Οι μειωμένες επενδύσεις σε κατασκευές «αφαίρεσαν» από το ΑΕΠ περίπου 1,4 μονάδες ετησίως κατά μέσον όρο, ή διαφορετικά η ύφεση θα ήταν κατά 1,4 μονάδες ηπιότερη, αν δεν είχαν μειωθεί οι επενδύσεις σε κατοικίες, εξηγούν οι οικονομολόγοι. Εκτιμάται, δηλαδή, ότι περισσότερο από το 30% της ύφεσης συνδέεται με την πτώση των επενδύσεων στις κατασκευές.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή