Τις φιλοδοξίες για το μέλλον της εταιρείας του και τους λόγους για τους οποίους το ελληνικό οικοσύστημα αδυνατεί να τις υποστηρίξει, μοιράζεται με την «Κ» ο Αλέξης Βρατσκίδης, ιδρυτής και CEO της Persado, της εταιρείας μάρκετινγκ μέσω τεχνητής νοημοσύνης που συνεχίζει να αναπτύσσεται με καλπάζοντες ρυθμούς.
Η εταιρεία προ ημερών ανακοίνωσε ότι συμφώνησε με τη Silicon Valley Bank για τη χορήγηση δανείου 30 εκατ. δολαρίων. Την ερχόμενη χρονιά, αποκαλύπτει ο κ. Βρατσκίδης, τον οποίο συνάντησε η «Κ» στα γραφεία της Persado στο Λονδίνο, «υπάρχει περίπτωση να γίνει ένας ακόμα πολύ μεγάλος γύρος μετοχικής χρηματοδότησης». Ο τελευταίος τέτοιος γύρος, πέρυσι, ήταν 30 εκατ. δολάρια, με κύριο επενδυτή την Goldman Sachs. Η συνολική μετοχική χρηματοδότηση που έχει λάβει η εταιρεία έχει φτάσει τα 66 εκατ. δολάρια, με την αξία της προ δύο ετών να ανερχόταν ήδη στα 300 εκατ. δολάρια.
«Είμαστε πλέον σε θέση να λάβουμε δάνειο, γιατί είμαστε πολύ κοντά στο να παρουσιάσουμε κέρδη», λέει ο CEO της Persado. «Θα μπορούσαμε να το κάνουμε από του χρόνου, αν το θέλαμε». Ωστόσο, στις ΗΠΑ, «το παιχνίδι είναι ανάπτυξη υπέρ πάντων, ακόμα και εις βάρος του κέρδους», σημειώνει (το 80% του τζίρου της εταιρείας παράγεται στις ΗΠΑ και στον Καναδά). Αναφέρει ως ενδεικτικό το παράδειγμα της Salesforce, της διαδικτυακής εταιρείας υπηρεσιών μάρκετινγκ και πωλήσεων, που επεκτεινόταν χωρίς να είναι κερδοφόρα «για περισσότερα από δέκα χρόνια», αλλά και της Amazon, που έχει πολύ χαμηλή κερδοφορία, αλλά «τρώει τον κόσμο, τους καταστρέφει όλους».
H Persado έχει εξαπλωθεί με ταχύτατους ρυθμούς από την τελευταία μας συνέντευξη με τον κ. Βρατσκίδη, πέρυσι τον Μάιο. Η εταιρεία σήμερα απασχολεί περισσότερα από 230 άτομα – τα μισά περίπου στα κεντρικά της γραφεία στη Νέα Υόρκη, όπου λαμβάνει χώρα και το μεγαλύτερο μέρος της ανάπτυξης του προϊόντος. Το δεύτερο μεγαλύτερο γραφείο της βρίσκεται στην Αθήνα – 50 σχεδόν άτομα που ασχολούνται με τη διαχείριση των πελατών αλλά και με πτυχές της ανάπτυξης του προϊόντος και με υπηρεσίες back office (λογιστικά κ.ά.). Ορισμένα από τα πιο ταλαντούχα από τα άτομα, όπως αναφέρει, «μηχανικοί αλλά και στελέχη του εμπορικού», τείνουν να παίρνουν μεταγραφή στη Νέα Υόρκη ή στο Λονδίνο, στην πολυτελή συνοικία της Sloane Square. Τα υπόλοιπα γραφεία είναι στο Σαν Φρανσίσκο (όπου βρίσκονται πολλοί από τους πελάτες της εταιρείας), στο Σικάγο –όπου «θα επεκταθούμε πολύ γρήγορα, σύντομα θα είμαστε 30-40 άτομα», όπως αναφέρει– και στη Ρώμη. Ο κ. Βρατσκίδης έχει μετακομίσει στο Λονδίνο, αλλά περνάει επτά με δέκα μέρες τον μήνα στη Νέα Υόρκη.
Το δάνειο από τη Silicon Valley Bank, όπως εξηγεί, θα κατευθυνθεί κυρίως στην εμπορική ανάπτυξη. «Εχουμε πλέον καλή εικόνα για το κόστος απόκτησης νέων πελατών σε σύγκριση με την αξία των πελατών αυτών σε βάθος χρόνου. Νιώθουμε, λοιπόν, σίγουροι με την επιλογή του δανεισμού, που μας επιτρέπει να αποφύγουμε τη συρρίκνωση του μεριδίου (dilution, στην αγγλική ορολογία) των υφιστάμενων επενδυτών».
Η ενδεχόμενη νέα ένεση μετοχικών κεφαλαίων, από την άλλη, θα εξυπηρετήσει μία διαφορετικού τύπου επέκταση. Το διαρκώς εξελισσόμενο προϊόν της Persado εστιάζει ώς τώρα σχεδόν αποκλειστικά στο μάρκετινγκ – στη διαμόρφωση πειστικών μηνυμάτων για διαφημιστικούς σκοπούς. «Θέλουμε, όμως, τώρα να στραφούμε και σε διάφορα άλλα πράγματα: UX [ο όρος αναφέρεται στην εμπειρία του χρήστη όταν έρχεται σε επαφή με ψηφιακές συσκευές και εφαρμογές], υγεία και ευζωία, και άλλα», λέει ο κ. Βρατσκίδης. (Οχι όμως στην πολιτική, σημειώνει, που είναι «βρώμικη δουλειά» με αβέβαια έσοδα και κινδύνους για τη φήμη της εταιρείας· αναφέρει ενδεικτικά την αρνητική δημοσιότητα που εισέπραξε η Cambridge Analytica ως αποτέλεσμα της δουλειάς της για τον υποψήφιο Ντόναλντ Τραμπ).
Το μήνυμα
Οπως εξηγεί, δείχνοντάς μου το iPhone του, κάθε λειτουργικό σύστημα π.χ. ενός smartphone είναι γραμμένο από κάποιον υπεύθυνο προϊόντος, και μεταφρασμένο σε διάφορες γλώσσες. «Η μαμά μου στη Θεσσαλονίκη, εσύ, εγώ, όλοι διαβάζουμε το ίδιο μήνυμα – που σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι καν κατανοητό. Υπάρχει λοιπόν μια μεγάλη ευκαιρία εδώ, να αυξήσουμε τη διάδραση του κάθε χρήστη με τη συσκευή ή την εφαρμογή στο κινητό του, εξατομικεύοντας το μήνυμα. Η Σίλικον Βάλεϊ έχει εστιάσει στην ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, στη δυνατότητα της συσκευής ή της εφαρμογής να καταλάβει τον χρήστη και τις ανάγκες του. Εχουν γίνει πολύ λίγα στην αντίθετη κατεύθυνση – να γίνει η συσκευή ή η εφαρμογή πιο κατανοητή στον χρήστη, να μάθει περισσότερα για τις δυνατότητές της».
«Καλοί στη θεωρία, αλλά…»
Η Persado διατηρεί σημαντική παρουσία στην Ελλάδα, αλλά ο επικεφαλής της είναι απαισιόδοξος για τις προοπτικές τού οικοσυστήματος τεχνολογικής επιχειρηματικότητας της χώρας. «Οταν οι επιτυχίες είναι συμφωνίες σαν αυτή του Taxi Beat [νυν Beat], στα 40 εκατ., είναι άσχημα τα πράγματα», παρατηρεί. «Δεν θέλω να υποτιμήσω κανέναν, αλλά για να πούμε ότι η Ελλάδα πάει καλά σαν οικοσύστημα, πρέπει να αρχίσουμε να βλέπουμε συμφωνίες των εκατοντάδων εκατομμυρίων». Το θεωρητικό επίπεδο των μηχανικών στην Ελλάδα είναι πολύ καλό, ακόμα και αν συγκριθεί με τις ΗΠΑ, αναφέρει. «Στην ανάπτυξη λογισμικού, όμως, λίγοι είναι πραγματικά “ψημένοι”, συνηθισμένοι να δουλεύουν δομημένα, σε ομάδες». Στο Ισραήλ, σημειώνει, «υπάρχουν ένα σωρό εταιρείες που θα στο διδάξουν αυτό το πράγμα, που είναι μέσα στο οικοσύστημα και γνωρίζουν τις ανάγκες άλλων εταιρειών – με αποτέλεσμα κάθε πετυχημένη εταιρεία να γεννά άλλες». Η λύση, για τον κ. Βρατσκίδη, είναι απλή: μηδενική φορολογία εισοδήματος για μηχανικούς λογισμικού. «Δεν έχουμε κάτι άλλο για να τους προσελκύσουμε. Με μια τέτοια πολιτική, θα έλθουν ένα σωρό ξένοι developers, θα φτιάξουν προϊόντα και θα μάθουν τους Ελληνες μηχανικούς πώς να δουλεύουν σε επιχείρηση. Θα μπορούσε να έχει πολύ ισχυρό αντίκτυπο».