«Σωσίβιο» στο ποσό άνω των 300 εκατ. ευρώ επιπλέον υπεραπόδοσης των δημοσιονομικών μέτρων αναζητεί η κυβέρνηση και, κατά πληροφορίες, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας εξετάζει να επιδιώξει το αμέσως επόμενο διάστημα, με εφόδιο αυτόν τον πρόσθετο «μποναμά», να ανατρέψει τα αρνητικά δεδομένα που για άλλη μία φορά συσσωρεύονται για τον ίδιο και την κυβέρνησή του. Στο οικονομικό επιτελείο προεξοφλούν αυτή την πρόσθετη υπεραπόδοση, πρόκειται για ποσό άνω των 300 εκατ. ευρώ έως και 700 εκατ. – πέραν του 1,4 δισ. που ανακοίνωσε ο κ. Τσίπρας ότι θα διατεθεί για την εφάπαξ ενίσχυση των ασθενέστερων (720 εκατ. ευρώ), για την επιστροφή κρατήσεων σε συνταξιούχους (315 εκατ. ευρώ) και για την ενίσχυση της ΔΕΗ (360 εκατ. ευρώ). Και αυτό γιατί το πρωτογενές πλεόνασμα κατά τις εκτιμήσεις θα διαμορφωθεί στο 3,1% του ΑΕΠ αντί του 2,8%.
Ετσι, περιμένουν αφενός την τυπική συμφωνία των θεσμών επί του τελικού μεγέθους του υπερπλεονάσματος και, αφετέρου, τη σύμφωνη γνώμη τους για τον τρόπο που αυτά τα χρήματα θα διατεθούν. Ο κ. Τσίπρας, δηλαδή, περιμένει το πράσινο φως των θεσμών πριν προχωρήσει σε ανακοινώσεις για τον τρόπο με τον οποίο σκοπεύει να διαθέσει αυτά τα επιπλέον χρήματα, ενώ ευρύτερη συζήτηση διεξάγεται και εντός της κυβέρνησης για το εάν είναι προτιμότερο το συγκεκριμένο ποσό να αξιοποιηθεί για τη δημιουργία «μαξιλαριού» ενόψει της προσπάθειας επιστροφής της χώρας στις αγορές.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Τσίπρας δέχεται εισηγήσεις να αξιοποιήσει αυτό το ποσό για επιμέρους ενισχύσεις, όπως για παράδειγμα προς τους πλημμυροπαθείς, αλλά και προκειμένου να ανοίξει την εισοδηματική «ψαλίδα» των δικαιούχων της εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης. Να φθάσει, δηλαδή, προς τα πάνω και σε εισοδήματα της κλίμακας 20.000 έως 30.000 ευρώ, να αφορά και τη μεσαία τάξη. Στο σημείο αυτό εκτιμάται ότι μπορεί να υπάρξει σύγκλιση με τους εταίρους. Οι εκπρόσωποι των θεσμών θεωρούν ότι η μεσαία τάξη επιβαρύνθηκε δυσανάλογα από τη δημοσιονομική πολιτική και δικαιούται κομμάτι της «πίτας» που θα διανεμηθεί. Από την άλλη, όμως, θέλουν να ενισχυθεί το «μαξιλάρι» ρευστότητας.
Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας γνωρίζουν ότι στα μεσαία στρώματα θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό η εκλογική μάχη. Και στην προσπάθεια να προσεταιρισθεί αυτές τις κοινωνικές ομάδες, η κυβέρνηση θα πρέπει να ξεπεράσει δύο πρόσφατα δικά της «φάουλ». Το πρώτο ήταν οι αναφορές των υπουργών του οικονομικού επιτελείου ότι συνειδητά η κυβέρνηση επέλεξε να επιβαρύνει δυσανάλογα τη μεσαία τάξη. Το δεύτερο ήταν ο προσδιορισμός από τον κ. Τσακαλώτο της μεσαίας τάξης στα εισοδήματα ανάμεσα σε 12.000 και 18.000 ευρώ. Η κυβέρνηση κινδυνεύει να θεωρήσουν όλοι όσοι υπερβαίνουν αυτό το όριο ότι τους αντιμετωπίζει –πρωτίστως φορολογικά– ως ανώτερα οικονομικά στρώματα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ο κυβερνητικός σχεδιασμός για την επικοινωνιακή διαχείριση του «κουμπαρά» δημοσιονομικής υπεραπόδοσης επηρεάστηκε από τις εξελίξεις, και η ανακοίνωση των πρώτων παροχών έγινε εσπευσμένα, πριν ολοκληρωθεί σε όλες τις λεπτομέρειες η συμφωνία με τους θεσμούς για το ακριβές ύψος τού προς διανομή ποσού, καθώς και για τους δικαιούχους.
Αλλαγή ατζέντας
Ο κ. Τσίπρας επιχείρησε με τις ανακοινώσεις της προηγούμενης Δευτέρας να ανατρέψει μια δυσμενή για την κυβέρνηση και τους σχεδιασμούς του πολιτική ατζέντα. Να βγάλει από το κάδρο τα πιεστικά ερωτήματα για τη σύμβαση του υπουργού Εθνικής Αμυνας, Π. Καμμένου, για την πώληση πυρομαχικών στη Σ. Αραβία και να αποδυναμώσει τη συζήτηση για τη δυναμική ανασυγκρότησης του χώρου της Κεντροαριστεράς ερήμην του ιδίου, που προκλήθηκε από την απρόσμενη συμμετοχή στην ψηφοφορία της περασμένης Κυριακής. Το ότι ο πρωθυπουργός κρατάει σαν άσο στο μανίκι του τη διανομή μεγαλύτερου του ανακοινωθέντος πλεονάσματος σε περισσότερους δικαιούχους προδόθηκε εν μέρει από τη σχετική αναφορά στο νομοσχέδιο για την καταβολή του βοηθήματος που κατατέθηκε στη Βουλή και θα έρθει προς ψήφιση στην Ολομέλεια αύριο.
Αναφορικά με τις εξελίξεις στην Κεντροαριστερά, κυβερνητικά και κομματικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αναγνωρίζουν ότι προκάλεσε τουλάχιστον προβληματισμό η ανταπόκριση των πολιτών στην εκλογική διαδικασία. Ωστόσο, και αναφορικά με ένα δυνητικό μετεκλογικό τοπίο, θεωρούν ως θετική εξέλιξη ότι στον δεύτερο γύρο προκρίθηκαν η Φώφη Γεννηματά και ο Νίκος Ανδρουλάκης, καθώς εκτιμούν ότι εάν περνούσε στον δεύτερο γύρο ένας εκ των Γ. Καμίνη και Στ. Θεοδωράκη ο νέος φορέας θα ήταν πιο εύκολο να προσεγγίσει τη Ν.Δ. του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Τα εμπόδια
Η πείσμων καθημερινότητα εξελίσσεται στο μεγαλύτερο εμπόδιο της κυβέρνησης και του κ. Τσίπρα, στην προσπάθεια να προωθηθεί ένα θετικό αφήγημα διάσωσης της χώρας και μετάβασής της σε ένα επόμενο στάδιο. Οι ανθρωποκτόνες πλημμύρες που έπληξαν τα ξημερώματα της Τετάρτης περιοχές της Δυτ. Αττικής είναι το πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτής της πραγματικότητας. Από το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης και μετά, η κυβερνητική ηγεσία επίμονα και κοπιαστικά προσπαθεί να επιβάλει το θετικό αφήγημά της για είσοδο της χώρας και της οικονομίας στον ενάρετο κύκλο εξόδου από την κρίση.
Το πρώτο μεγάλο εμπόδιο που ορθώθηκε στο αφήγημα κανονικότητας ήταν οι σωροί σκουπιδιών που γέμισαν την Αθήνα. Ακολούθησαν, τον Αύγουστο, οι μεγάλες πυρκαγιές στην Αττική, που εξελίχθηκαν σε επικοινωνιακό Βατερλώ για την κυβέρνηση, και η πετρελαιοκηλίδα που έπνιξε τα παράλια. Στην ίδια αλυσίδα θα πρέπει να προστεθούν τα διαδοχικά εμπόδια στις δύο μεγάλες επενδύσεις σε Ελληνικό και Σκουριές και, πρόσφατα, η χορήγηση διήμερης άδειας στον δολοφόνο της 17Ν Δημήτρη Κουφοντίνα, γεγονός που προκάλεσε σφοδρές διεθνείς αντιδράσεις. Σε όλα αυτά, πλέον, η κυβέρνηση δεν μπορεί να απαντήσει με την επίρριψη ευθυνών στους «άλλους». Η διακυβέρνηση της χώρας για σχεδόν τρία χρόνια την καθιστά μέτοχο της ευθύνης και καταδεικνύει την αποτυχία στην αποτελεσματική διαχείριση της καθημερινότητας.