Δεν θα είναι πολύ ευχάριστος ο κύριος Γκρι σήμερα. Αιτία η φωτογραφία μιας γυναίκας που είδε στο Instagram. Τραβηγμένη σε προφίλ, σαν να αποφεύγει τον φωτογράφο, κρύβει μια εφιαλτική προσωπική ιστορία που είναι και η ιστορία της πατρίδας της.
Το όνομα αυτής: Ρεβέκκα Μασίκα Κατσούβα, γεννημένη το 1966 στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. «Τέσσερα χρόνια μεγαλύτερή μας», σχολιάζει ο κύριος Γκρι, «ίδια γενιά με εμάς». Λέω στον κύριο Γκρι: «Πες την ιστορία της Μασίκα».
Εγινε διεθνώς γνωστή ως «Μάμα Μασίκα». Θα καταλάβετε γιατί. Τον Αύγουστο του 1998 ξέσπασε ο Δεύτερος Πόλεμος του Κονγκό, γνωστός και ως Μεγάλος Αφρικανικός Πόλεμος: εννέα αφρικανικές χώρες ενεπλάκησαν κι όταν έληξε, το 2003, άφησε 5,4 εκατομμύρια νεκρούς αλλά όχι ειρήνη ή ασφάλεια. Το 1998, ένοπλοι εισέβαλαν στο χωριό της Μασίκα, στο ανατολικό Κονγκό, σκότωσαν τον άνδρα της και βίασαν ομαδικά την ίδια και τις δύο κόρες της, 9 και 13 χρόνων.
H Μασίκα ήταν πλέον κάτι μιαρό για την οικογένεια του άνδρα της. Εκδιώχθηκε από την κοινότητά της, νοσηλεύθηκε για έξι μήνες, μαζί με τις κόρες της, οι οποίες εγκυμονούσαν εξαιτίας των βιασμών. Αφού βγήκε απ’ το νοσοκομείο, εγκαταστάθηκε σε ένα απομονωμένο χωριό και μετέτρεψε το σπίτι της σε καταφύγιο για γυναίκες και παιδιά που είχαν κακοποιηθεί σεξουαλικά.
Από το 1997, τουλάχιστον, ο βιασμός στο Κονγκό έγινε όχι απλώς όπλο άσκησης βίας αλλά επιδημία, ακόμα και κουλτούρα. Μόνο το 2008-2009 καταγράφηκαν περίπου 30.000 βιασμοί, ενώ μόνο στα τέλη Ιουλίου του 2010 καταμετρήθηκαν 240 βιασμοί ανδρών, γυναικών και παιδιών, ακόμα και μωρών ηλικίας λίγων μηνών.
Η Μασίκα κατάφερε να ιδρύσει έναν οργανισμό που αριθμούσε δεκάδες καταφύγια για επιζήσαντες του πολέμου και κυρίως της σεξουαλικής βίας. Η ίδια υιοθέτησε 18 παιδιά που γεννήθηκαν εξαιτίας αυτών των βιασμών.
Αλλά η τραγωδία δεν είχε λήξει ακόμη. Βοηθός της σε όλη αυτή την προσπάθεια ήταν η μητέρα της, η οποία όμως έπεσε και αυτή θύμα βιασμού και δολοφονίας, ενώ το 2009, ένοπλοι επισκέφθηκαν ξανά τη Μασίκα – είχαν ακούσει ότι έλεγε «κακά πράγματα» γι’ αυτούς. Την ξυλοκόπησαν και τη βίασαν.
Αυτός ήταν ο τέταρτος βιασμός που υπέστη η Μασίκα. Δεν σταμάτησε την προσπάθειά της όμως και το 2013 αποτέλεσε κεντρικό θέμα στο ντοκιμαντέρ της Φιόνα Λόιντ-Ντέιβις «Σπόροι ελπίδας», που προβλήθηκε στο Λονδίνο, στην παγκόσμια συνδιάσκεψη για τον τερματισμό της σεξουαλικής βίας σε εμπόλεμες περιοχές.
«Διαβάζω για τις παρενοχλήσεις των Ουάινσταϊν, Τσάρλι Ρόουζ, Λούις ΣΚ, Σπέισι και τις συνέπειες που υφίστανται», λέει σκεφτικός ο κύριος Γκρι, «και προσκυνώ τον δυτικό πολιτισμό γι’ αυτές του τις “πολυτέλειες”, έστω κι αν κινδυνεύουμε έτσι όπως πάει να εξισώσουμε την παρενόχληση με τον βιασμό. Η Μάμα Μασίκα θα είχε πολλά να μας πει επ’ αυτού».
Πού βρίσκεται σήμερα η Μασίκα; «Πέθανε ξαφνικά τον Φεβρουάριο του 2016 από ελονοσία και υψηλή πίεση. Οσο έζησε, πρόλαβε να φροντίσει περίπου 6.000 θύματα βιασμού στο Κονγκό».