Πριν από δύο χρόνια, όταν ο τότε νεοεκλεγείς πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό ρωτήθηκε κατά την ανακοίνωση του υπουργικού του συμβουλίου γιατί η ομάδα του απαρτίζεται από ίσο αριθμό ανδρών και γυναικών, απάντησε: «Γιατί έχουμε 2015!».
Στην Ελλάδα του 2017, μια τέτοια δήλωση φαντάζει μακρινό όνειρο. Ακόμα και όταν όλος ο υπόλοιπος πλανήτης ασχολείται με τις συνέπειες των κατά συρροήν σκανδάλων παρενόχλησης, η Ε.Ε. θέτει ως στόχο για το 2018 τη μείωση της διαφοράς αμοιβών μεταξύ των φύλων και την ανάγκη ανάδειξης των γυναικών σε θέσεις ευθύνης στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, στη χώρα μας επιλέγουμε τον στρουθοκαμηλισμό. Κι αυτό, τη στιγμή που η Ελλάδα βρίσκεται στην 78η θέση παγκοσμίως στην ισότητα των φύλων, πίσω από την Κένυα, το Βιετνάμ και τη Ρωσία. Παρόλο που σχεδόν 50% των αποφοίτων πανεπιστημίου είναι γυναίκες, πολύ λίγες από αυτές καταφέρνουν να σπάσουν το λεγόμενο «γυάλινο ταβάνι» και να ανελιχθούν σε ηγετικές θέσεις στην οικονομία ή την πολιτική. Μόνο ένα στα τέσσερα ανώτερα διευθυντικά στελέχη στην Ελλάδα είναι γυναίκα και μόνο το 9% των διοικητικών συμβουλίων. Πόσες φορές έχουμε παρευρεθεί σε πάνελ χωρίς καμία γυναίκα ομιλήτρια;
Ελάχιστοι ωστόσο αναρωτιούνται για τις επιπτώσεις που μπορεί να επιφέρει η ανισότητα των φύλων στην Ελλάδα. Η ανάγκη για ισότητα δεν είναι μόνο θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που πασχίζει να επιστρέψει στην ανάπτυξη, η αντιμετώπιση της ανισότητας μεταξύ των φύλων είναι μια ευκαιρία που δεν έχουμε την πολυτέλεια να αφήσουμε ανεκμετάλλευτη.
Πλείστες έρευνες έχουν αναλύσει τη σχέση μεταξύ οικονομικής ανάπτυξης και ισότητας. Σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με έρευνα του McKinsey Global Institute το 2015, η ισότητα στην αγορά εργασίας θα μπορούσε να προσθέσει 26% στο παγκόσμιο ετήσιο ΑΕΠ μέχρι το 2025. Γι’ αυτό, χώρες με υψηλή παραγωγικότητα και σταθερούς ρυθμούς ανάπτυξης, όπως η Σουηδία, έχουν θέσει τη φεμινιστική ατζέντα στο επίκεντρο όλων των τομέων της κυβερνητικής πολιτικής.
Το άρθρο 116 του Συντάγματος προβλέπει ότι είναι το κράτος που «μεριμνά για την άρση των ανισοτήτων που υφίστανται στην πράξη, ιδίως σε βάρος των γυναικών». Μήπως ήρθε λοιπόν η ώρα να βγάλουμε το κεφάλι μας από την άμμο και να δούμε την ανισότητα ως θέμα που θα πρέπει να απασχολήσει όλη την κοινωνία;
Αναγκαία προϋπόθεση για έναν ουσιώδη διάλογο αποτελεί η συλλογή δεδομένων, που θα οδηγήσει στις απαραίτητες, μακροπρόθεσμα αποδοτικές μεταρρυθμίσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η διαφορά αμοιβών μεταξύ των φύλων, για την οποία δεν υπάρχουν στοιχεία στη χώρα μας, σε αντίθεση με την πλειονότητα των χωρών της Ε.Ε. Πέρα από αριθμούς, όμως, είναι εξίσου σημαντικό να αντιμετωπίσουμε τις υποσυνείδητες προκαταλήψεις. Από μικροί μαθαίνουμε ότι γυναίκες και άνδρες είναι φτιαγμένοι για διαφορετικούς ρόλους μέσα στην οικογένεια, την κοινωνία, την οικονομία – στερεότυπα που μας ακολουθούν και ενισχύονται όσο μεγαλώνουμε. Γι’ αυτό και η ισότητα στην Ελλάδα του 2017 χρειάζεται περισσότερους θερμούς υποστηρικτές, τόσο γυναίκες όσο και άνδρες, ιδιαίτερα όταν η χώρα μας προσπαθεί να βγει από μια μακροχρόνια περίοδο κρίσης. Είναι μια πρόσκληση για δράση. Χρειάζεται τη συμμετοχή των μπαμπάδων, των αδερφών, των συναδέλφων και των συντρόφων μας.
Οσο για την πολιτική, ανυπομονούμε να δούμε πότε οι βουλευτές μας θα σταματήσουν να κάνουν σεξιστικά σχόλια όταν οι γυναίκες συνάδελφοί τους μιλούν από το βήμα της Βουλής και πότε τα κόμματα θα αυξήσουν τον αριθμό των γυναικών στα ψηφοδέλτιά τους. Θα έρθει άραγε σύντομα η μέρα που το υπουργικό συμβούλιο θα απαρτίζεται από ίσο αριθμό ανδρών και γυναικών;
Ο Ρίτσαρντ Θέιλερ, ο φετινός νομπελίστας Οικονομικών, τονίζει τη δύναμη της αδράνειας. Ηρθε η ώρα να ξεφύγουμε από την αδράνεια και να ξεκινήσει ένας ειλικρινής διάλογος για την ισότητα των φύλων στην Ελλάδα. Γιατί έχουμε 2017!
* Η κ. Βίλμα Καζά είναι ειδική στην πολιτική επικοινωνία και εργάζεται στις Βρυξέλλες. Η κ. Ηλέκτρα Τσακαλίδου είναι υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Αμμάν της Ιορδανίας. Οι απόψεις που εκφράζουν είναι προσωπικές.