Ο κλάδος μαρμάρου αποτελεί ίσως το μοναδικό παράδειγμα υγιούς ανάπτυξης ελληνικών επιχειρήσεων στη διάρκεια της 10ετούς ύφεσης που μετράει η χώρα μας (2008-2017). Δεν είναι τυχαίο ότι οι εταιρείες του κλάδου συνεχίζουν να αυξάνουν το προσωπικό τους κάθε χρόνο, έχουν υλοποιήσει πάνω από 100 εκατ. ευρώ επενδύσεις μέσα στην κρίση για την ανάπτυξη νέων κοιτασμάτων, ενώ ήδη ξεκίνησε η περαιτέρω αναδιάρθρωση, με τους λίγους και ισχυρούς να κυριαρχούν την επόμενη πενταετία απορροφώντας ή εξαγοράζοντας τις μικρομεσαίες εταιρείες που δεν θα αντέξουν τον ανταγωνισμό.
Η αναδιάταξη του κλάδου ξεκίνησε στις 21 Σεπτεμβρίου 2017 με την εξαγορά της εισηγμένης Mermeren που εδρεύει στα Σκόπια από την «Παυλίδης Μάρμαρα». Οι συνέργειες από την εξαγορά θα επιτρέψουν στη δραμινή επιχείρηση να εμφανίσει φέτος κύκλο εργασιών που θα φθάσει τα 80 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 95% αφορά τις εξαγωγές. Είναι αξιοσημείωτο ότι η «Παυλίδης» διένειμε φέτος 1 εκατ. ευρώ στους 400 εργαζομένους, εκτός των μπόνους που είχαν δοθεί.
H δεύτερη κίνηση αναδιάταξης στο κλάδο έγινε στις 10 Νοεμβρίου 2017 με μια συμφωνία αξίας 31 εκατ. ευρώ, όταν αποσφραγίστηκαν οι προσφορές του πλειστηριασμού για την εκποίηση της χρεοκοπημένης εταιρείας «Μάρμαρα Λαζαρίδης» η οποία στες δεκαετίες ’90 και 2000 ήταν από τις ισχυρές εταιρείες του κλάδου. Τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας με έδρα τη Δράμα περιήλθαν σε δύο ανταγωνίστριές της, την εισηγμένη «Ικτίνος Μάρμαρα» και τη Nordia Energy (ιδιοκτήτριες των Λατομείων Μαρμάρου Διονύσου-Πεντέλης).
Η «Ικτίνος» που είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών πλειοδότησε στον διαγωνισμό για την πώληση οικοπέδου 9,2 στρεμμάτων με κτιριακές εγκαταστάσεις στο Μαρκόπουλο και έκτασης 11,2 στρεμμάτων στον Ξηροπόταμο Δράμας. Τον περασμένο Οκτώβριο, η εισηγμένη είχε πλειοδοτήσει επίσης κατά την εκποίηση περιουσιακών στοιχείων της «Μάρμαρα Λαζαρίδης», προσφέροντας 1,6 εκατ. ευρώ για βιομηχανοστάσιο με κτίρια 6.000 τ.μ. και μηχανολογικό εξοπλισμό, που βρίσκεται στη ΒΙΠΕ Δράμας σε έκταση 41 στρεμμάτων.
Τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας «Μάρμαρα Λαζαρίδης» (βιομηχανοστάσια, κτίρια, αποθέματα προϊόντων, δικαιώματα εξόρυξης και εμπoρικά σήματα) περιέρχονται μέσω πλειοδοτικού διαγωνισμού στη Nordia Energy που προσέφερε συνολικό τίμημα 31,5 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η απόκτηση του καλύτερου τμήματος των περιουσιακών στοιχείων της «Λαζαρίδης» αναμένεται να δώσει σημαντική ώθηση στη Nordia, που εμφάνισε το 2016, σε επίπεδο ομίλου, κύκλο εργασιών 14,9 εκατ. ευρώ και καθαρή κερδοφορία περίπου 950.000 ευρώ.
Στις εγκαταστάσεις της «Λαζαρίδης», που απέκτησε η Nordia, απασχολείται προσωπικό 136 ατόμων, των οποίων τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις θα αναλάβει η πλειοδότρια, σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού. Οι πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι οι παραπάνω κινήσεις είναι απλώς η πρόγευση για το τι θα επακολουθήσει στον κλάδο μαρμάρου, αφού την επόμενη τετραετία θα έχουν μείνει οι ισχυρότεροι του κλάδου. «Ολοι μιλούν με όλους και δεν αποκλείεται τίποτα, για να δούμε και νέες επιθετικές εξαγορές μέσα στο 2018 αλλά και απορρόφηση των αδύναμων προκειμένου να επικρατήσει μια μικρή ομάδα 5 ή 6 επιχειρήσεων», δηλώνουν στη «Κ» στελέχη των μεγάλων επιχειρήσεων.
Μεγάλη ανάπτυξη στη Βόρεια Ελλάδα
Ανισοβαρής παραμένει η ανάπτυξη του μαρμάρου στην Ελλάδα, καθώς στηρίζεται στις εξαγωγές των 5 μεγαλύτερων εταιρειών του κλάδου και σε προϊόντα περιοχών από Θάσο, Καβάλα, Δράμα, Ανατ. Μακεδονία και Πεντέλη που έχουν αξιοσημείωτη ζήτηση.
Ενδεικτικά, στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, υφίστανται 5 ενεργά λατομικά κέντρα μαρμάρου όπου λειτουργούν περισσότερα από 135 λατομεία (200 άδειες εκμετάλλευσης) καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής αλλά και των εξαγωγών της χώρας σε ποσότητα και αξία, ενώ οι εργαζόμενοι της συγκεκριμένης περιφέρειας στον κλάδο εκτιμώνται σε 3.000-4.000 άτομα.
Oι ηγέτιδες εταιρείες του κλάδου επιδεικνύουν εξωστρεφή συμπεριφορά και επιτυγχάνουν αυξημένους κύκλους εργασιών, κυρίως λόγω του εξαγωγικού προσανατολισμού (εξάγουν πάνω από το 90%-95% του τζίρου τους), αλλά επιδίδονται και σε επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη νέων κοιτασμάτων. Αντίθετα, οι μικροί και μεσαίοι παραγωγοί που απευθύνονται στους Ελληνες καταναλωτές επιβιώνουν με δυσκολία, προσδοκώντας σε στήριξη από την πολιτεία, ενώ κάποιοι αναστέλλουν τη λειτουργία των επιχειρήσεών τους.