Ο νέος φορέας της Κεντροαριστεράς θα είναι πολυσυλλεκτικός και η φυσική του θέση είναι να αποτελέσει τον δεύτερο βασικό πυλώνα του πολιτικού παιχνιδιού, τον μεταρρυθμιστικό, απέναντι στη συντηρητική παράταξη σημειώνει ο πρόεδρος της Ανεξάρτητης Επιτροπής Δεοντολογίας των εκλογών, κ. Νίκος Αλιβιζάτος, στην πρώτη του συνέντευξη μετά το πέρας της εσωκομματικής εκλογικής διαδικασίας. Αποκαλύπτει ότι οι ψηφοφόροι που ενεγράφησαν μέλη του νέου φορέα έφτασαν τις 77.000 κι είναι αυτά τα μέλη, προσθέτει, που θα επιβάλουν και την ενότητα. Μιλώντας για τις μελλοντικές συνεργασίες του νέου φορέα, ο κ. Αλιβιζάτος σημειώνει ότι για εκείνον το σημαντικότερο ζήτημα για την επόμενη Βουλή είναι να υπάρξει μία πλειοψηφία η οποία θα καταργήσει την απλή αναλογική γιατί, όπως σημειώνει, «σε μια χώρα χωρίς παράδοση ευρύτερων συναινέσεων, το σύστημα αυτό θα οδηγήσει στην καταστροφή». Τέλος, ο κ. Αλιβιζάτος απαντώντας στην ερώτηση για τον ρόλο του από δω και στο εξής σημειώνει πως θα συμμετάσχει ως ιδρυτικό μέλος στο συνέδριο του νέου φορέα αλλά «πολιτική, με την στενή έννοια του όρου» δεν σκοπεύει να ασκήσει.
– Κύριε καθηγητά, ολοκληρώθηκε μία επίπονη και μακρά προεκλογική διαδικασία. Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες δυσκολίες του εγχειρήματος και ποιοι πιθανόν οι φόβοι σας;
– Δεδομένου ότι, τον περασμένο Ιούλιο, ξεκινήσαμε κυριολεκτικά από το μηδέν, έπρεπε πρώτα να διαμορφώσουμε τους κανόνες του παιχνιδιού και κατόπιν να φροντίσουμε για την καλή εφαρμογή τους. Για το πρώτο, την κύρια ευθύνη είχαν οι υποψήφιοι. Για το δεύτερο, η Επιτροπή μας και το «Δίκτυο εμπιστοσύνης» που, με ευθύνη του Γιώργου Σωτηρέλη, συγκροτήσαμε πανελλαδικά. Ετσι, ώς τις αρχές Αυγούστου, εργαστήκαμε η Φώφη Γεννηματά, ο Σταύρος Θεοδωράκης και εγώ. Σημειώνω κάτι αξιοσημείωτο: για πρώτη φορά, δύο κοινοβουλευτικά κόμματα δεσμεύονταν ότι προοπτικά θα ενωθούν. Με την υποψηφιότητα του Γιώργου Καμίνη, στις αρχές Αυγούστου, το παιχνίδι «άνοιξε». Οταν και ο Θεοδωράκης ανακοίνωσε επισήμως ότι θα συμμετάσχει, ήταν φανερό ότι πηγαίνουμε για μία άκρως ανταγωνιστική αναμέτρηση. Υπό αυτές τις συνθήκες, ήταν φυσικό να προκληθούν εντάσεις. Κάποιες στιγμές, μάλιστα, όπως σχολίαζε αργότερα ο Γιάννης Αναστασάκος –ο αφανής ήρωας αυτών των εκλογών– η καχυποψία ήταν τόση, ώστε αλλοίωνε τη σκέψη ακόμη και αξιόλογων κατά τα λοιπά ανθρώπων. Μεσολάβησαν οι υποψηφιότητες του Γιάννη Ραγκούση και του Γιάννη Μανιάτη. Την τελευταία στιγμή, με την υποψηφιότητα του Νίκου Ανδρουλάκη, προστέθηκε στα ανωτέρω και μια διαγενεακή διάσταση, που ανακάτεψε ακόμη περισσότερο την τράπουλα.
Οσο για τους φόβους μου, η εξ αποστάσεως ψηφοφορία ήταν, όπως ασφαλώς θυμάστε, το ζήτημα που δίχασε Επιτροπή και υποψηφίους περισσότερο από κάθε άλλο. Προσωπικά πίστευα ότι, παρά τους κινδύνους που παρουσίαζε μια μέθοδος που δεν είχε ακόμη δοκιμαστεί στην πράξη, άξιζε να διακινδυνεύσουμε. Επικράτησε τελικά η άλλη άποψη, την οποία –οφείλω να το ομολογήσω– δικαίωσαν αναδρομικά τα παρατράγουδα που σημειώθηκαν στα δημοψηφίσματα του Βένετο και της Λομβαρδίας, στην Ιταλία, λίγο αργότερα. Το δεύτερο ζήτημα, για το οποίο πήγε και πάλι να τιναχθεί το εγχείρημα στον αέρα, ήταν η ημερομηνία του πρώτου γύρου. Με μια σημαντική για τον ίδιο υποχώρηση, ο Σταύρος Θεοδωράκης έσωσε τη διαδικασία. Και ευτυχώς, γιατί, όπως ξέρετε, παρά τον Μαραθώνιο, είχαμε και στην Αθήνα συμμετοχή ρεκόρ. Από εκεί και πέρα, όλες οι προσπάθειές μας ήταν να γίνει μια αδιάβλητη ψηφοφορία, που το αποτέλεσμά της δεν θα μπορούσε να αμφισβητηθεί ούτε από τον πιο κακόπιστο της παρέας. Και το πετύχαμε, ανοίγοντας εκλογικά τμήματα μόνον εκεί όπου είμαστε βέβαιοι ότι υπάρχουν εκπρόσωποι περισσότερων υποψηφίων. Kαθαρά τεχνολογικά, χάρη και στη συνδρομή των εταιρειών ΟΤS, Wind και Kapa Research, πετύχαμε ένα μικρό θαύμα: να χρησιμοποιήσουμε ταμπλέτες και, με αυτές, να περιορίσουμε τον παράγοντα «ανθρώπινο λάθος» στο 0,086% (δηλαδή 11 φορές κάτω από το ανεκτό όριο του 1%).
– Την πρώτη Κυριακή η συμμετοχή έφθασε τις 211.000 και τη δεύτερη τις 155.000. Πιστεύατε σε αυτούς τους αριθμούς και τι σηματοδοτούν για τη συνέχεια;
– Η προσέλευση ήταν απρόβλεπτα μεγάλη. Οι κυνικοί και οι απαισιόδοξοι κατάπιαν τη γλώσσα τους. Θα σταθώ στις 155.000 της δεύτερης Κυριακής. Με κακό καιρό και με τα δραματικά γεγονότα της Δυτικής Αττικής να έχουν ρίξει τη σκιά τους στη γιορτινή ατμόσφαιρα της 12ης Νοεμβρίου. Στον δεύτερο γύρο, λοιπόν, υπολογίζω ότι ψήφισαν Γεννηματά ή Ανδρουλάκη 20.000+ εκλογείς οι οποίοι, στον πρώτο, είχαν υποστηρίξει άλλους υποψηφίους. Και μόνον ο αριθμός αυτός, δείχνει ότι υπάρχει μια κρίσιμη μάζα, έτοιμη να αγωνιστεί για την παράταξη και όχι μόνο για τα πρόσωπα.
– Εσείς πού θεωρείτε πως πρέπει να τοποθετηθεί πολιτικά ο νέος φορέας; Ισες αποστάσεις από ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ.;
– Θα ήταν εύκολο να σας πω «ναι» και να τελειώνουμε. Θα προχωρήσω, ωστόσο, λίγο βαθύτερα. Αν εξαιρέσει κανείς τα άκρα του πολιτικού φάσματος, στη δημοκρατία, τα κόμματα δεν είναι μονολιθικά. Αυτό ισχύει ιδίως για τα κόμματα εξουσίας. Είναι πολυτασικά διότι επιδιώκουν να φαίνονται πολυσυλλεκτικά. Στη Ν.Δ., για παράδειγμα, ο κ. Δένδιας δεν ταυτίζεται με τον κ. Γιακουμάτο. Το ίδιο συμβαίνει και στον ΣΥΡΙΖΑ, όπου διαφορετικά πράγματα πρεσβεύουν οι κ. Σταθάκης και Σκουρλέτης. Και ναι μεν, Μητσοτάκης και Τσίπρας επιδιώκουν να κάνουν τις αναγκαίες συνθέσεις –ή, όπως θα έλεγε ο κυνικός της παρέας, να κουκουλώσουν τις διαφωνίες– πλην όμως οι διαφορές υπάρχουν.
Επανερχόμενος λοιπόν στο ερώτημά σας, θα έλεγα ότι ο νέος φορέας, ο οποίος θα είναι και αυτός, ούτως ή άλλως, πολυτασικός (αλλιώς δεν θα υπάρξει!) θα πρέπει να αναζητεί και στα δεξιά και στα αριστερά του τις τάσεις και τα πρόσωπα εκείνα, με τα οποία οι θέσεις του συμπίπτουν. Να ασκεί, με άλλα λόγια, μια πολιτική που θα προωθεί και έμμεσα τις δικές του απόψεις. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς οπαδός του Μακιαβέλι για να το αντιληφθεί. Αρκεί να παρατηρήσει λίγο πιο προσεκτικά πώς ασκείται η πολιτική στην καθημερινότητά της.
– Συνολικά εννέα υποψήφιοι με αρκετές διαφορετικές απόψεις. Ανησυχείτε για την ενότητα;
– Μετά την υψηλή προσέλευση στις εκλογές μας, ανησυχώ πολύ λιγότερο απ’ ό,τι πριν από ένα μήνα. Σε κάθε περίπτωση, θέλω να πιστεύω ότι οι 77.000+ ψηφοφόροι που δήλωσαν «μέλη» θα την επιβάλλουν.
– Κατά κοινή ομολογία η συνδρομή σας στην επιτυχία του εγχειρήματος, ως επικεφαλής της Επιτροπής Δεοντολογίας, υπήρξε καταλυτική. Ο ρόλος σας από δω και στο εξής έφθασε στο τέλος; Αν σας ζητείτο συνδρομή στο εγχείρημα, θα ήσασταν πρόθυμος να προσφέρετε ξανά τις υπηρεσίες σας;
– Θα συμμετάσχω ως ιδρυτικό μέλος στο συνέδριο του νέου φορέα και θα προσφέρω τις υπηρεσίες μου, αν μου ζητηθεί, σε θέματα της αρμοδιότητάς μου. Πολιτική, με τη στενή έννοια του όρου, δεν σκοπεύω να ασκήσω.
Η απλή αναλογική
– Προεκλογικά τοποθετήσατε τον πήχυ στις 200.000 συμμετοχή ως «μεγάλη επιτυχία». Μελλοντικά όσον αφορά το εκλογικό ποσοστό τι θα θεωρούσατε επιτυχία για τον νέο φορέα;
– Χωρίς να έχουμε δείγματα γραφής της κ. Γεννηματά, θα ήταν νομίζω πολύ πρόωρο να κάνει κανείς προβλέψεις. Θεωρητικά, πάντως, η νεότερη ιστορία μας δείχνει ότι η φυσική θέση του νέου φορέα είναι να αποτελέσει τον δεύτερο βασικό πυλώνα του πολιτικού παιχνιδιού, τον μεταρρυθμιστικό, απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
– Οσον αφορά τις μετεκλογικές συνεργασίες ποια είναι η γνώμη σας;
– Για μένα, σημαντικότερο και από την ψήφο εμπιστοσύνης, είναι να σχηματιστεί στη νέα Βουλή μια πλειοψηφία –ιδανικά 200 βουλευτών, αλλά έστω και 151– η οποία θα καταργήσει την απλή αναλογική που ψήφισε πέρυσι η σημερινή πλειοψηφία. Γιατί αυτή, σε μια χώρα χωρίς παράδοση ευρύτερων συναινέσεων, θα οδηγήσει στην καταστροφή.