Τη διεθνή κατακραυγή έχει προκαλέσει έρευνα του CNN, η οποία αποκαλύπτει πως Αφρικανοί μετανάστες πωλούνται ως σκλάβοι, με ανοιχτές «δημοπρασίες», στη Λιβύη. Την ίδια στιγμή, πορείες διαμαρτυρίας πραγματοποιούνται σε Ευρώπη και Αφρική, ενώ τόσο ο ΟΗΕ όσο και η Αφρικανική Ενωση έχουν καταδικάσει το γεγονός.
Το εκτενές ερευνητικό ρεπορτάζ του CNN περιγράφει αναλυτικά τις τρομακτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Αφρικανοί μετανάστες στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν την Ευρώπη για μια καλύτερη ζωή. Το CNN πρόβαλε αποκαλυπτικό βίντεο, που απεικονίζει τη διαδικασία μιας από τις πολλές αγοραπωλησίες σκλάβων, η οποία έγινε στην Τρίπολη της Λιβύης τον προηγούμενο μήνα, με τους μετανάστες να πωλούνται έναντι περίπου 400 δολαρίων.
Το προηγούμενο Σάββατο, εκατοντάδες ήταν οι διαδηλωτές που διαμαρτυρήθηκαν μπροστά από την πρεσβεία της Λιβύης στο κέντρο του Παρισιού, τρεις ημέρες αφότου το CNN είχε δημοσιοποιήσει το επίμαχο υλικό. «Πρέπει να κινητοποιηθούμε, δεν μπορούμε να αφήσουμε να συμβεί κάτι τέτοιο», δήλωσε ένας διαδηλωτής στον σταθμό France24. Ο επικεφαλής της Επιτροπής της Αφρικανικής Ενωσης και υπουργός Εξωτερικών του Τσαντ, Μούσα Φακί Μαχαμάτ, σε δηλώσεις μετά τη συγκέντρωση χαρακτήρισε τις δημοπρασίες «απεχθείς». Επίσης, ο ίδιος απηύθυνε έκκληση προς την Αφρικανική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και των Λαών ώστε να υπάρξει βοήθεια προς τις Αρχές της Λιβύης για τη διεξαγωγή έρευνας. Παράλληλα, ο πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ δήλωσε μέσω Twitter πως είναι συγκλονισμένος από τις αναφορές σχετικά με τα σκλαβοπάζαρα της Λιβύης.
Δεν είναι η πρώτη φορά
Το ζήτημα της κατάφωρης παραβίασης των δικαιωμάτων των μεταναστών στη Λιβύη δεν βγαίνει για πρώτη φορά στο φως. Με το συγκεκριμένο θέμα έχει ασχοληθεί και η βρετανική εφημερίδα Guardian, η οποία, επικαλούμενη πληροφορίες του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, δημοσίευσε τον Απρίλιο άρθρο για τις σύγχρονες αγορές σκλάβων στη Λιβύη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης, υπολογίζεται πως επτακόσιες χιλιάδες έως ένα εκατομμύριο μετανάστες βρίσκονται στη Λιβύη, ενώ περισσότεροι από 2.000 έχουν χάσει τη ζωή τους στη θάλασσα αυτό τον χρόνο. Οι περισσότεροι είναι πρόσφυγες που έχουν τραπεί σε φυγή εξαιτίας των ενόπλων συρράξεων, των διωγμών και των σοβαρών οικονομικών δυσκολιών που ταλανίζουν την υποσαχάρια Αφρική. Φαινόμενα όπως η καταναγκαστική εργασία, η σεξουαλική κακοποίηση και τα βασανιστήρια θεωρούνται, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ευρέως διαδεδομένα στα πολυπληθή κέντρα κράτησης στην ακτογραμμή της Λιβύης.
Τρεις φράξιες
Από τη στιγμή που η Αραβική Ανοιξη το 2011 έβαλε τέλος στο απολυταρχικό καθεστώς του συνταγματάρχη Μουαμάρ Καντάφι, η Λιβύη βυθίστηκε στο χάος, με αποτέλεσμα να διχαστεί ανάμεσα σε τρεις φράξιες: μία ασθενική κυβέρνηση στην Τρίπολη, η οποία, ωστόσο, έχει τη στήριξη της διεθνούς κοινότητας, μία υπερσυντηρητική ισλαμιστική κυβέρνηση, και αυτή στην Τρίπολη, και μια αντιισλαμιστική κυβέρνηση στα ανατολικά. Η Λιβύη παραμένει άναρχο κράτος όπου ένοπλες ομάδες μάχονται για κομμάτια γης και πόρους, ενώ τα δίκτυα λαθρεμπορίας δρουν υπό καθεστώς ατιμωρησίας. Αυτό ακριβώς είναι ένα στοιχείο που πυροδότησε την προσφυγική κρίση που ταλανίζει την Ευρώπη από το 2014.
Οι διαδηλώσεις που ξέσπασαν το Σάββατο υπογραμμίζουν τις προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι διεθνώς αναγνωρισμένες αρχές στη Λιβύη, οι οποίες παλεύουν να επαναφέρουν την τάξη, να κερδίσουν τη λαϊκή εμπιστοσύνη και να αποκαταστήσουν βασικές παροχές υπηρεσιών, όπως είναι η ύδρευση και η ηλεκτροδότηση. Η άνθηση των αγορών σκλάβων στη Λιβύη αποδίδεται, σύμφωνα με το CNN, στην απότομη πτώση των μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη την περίοδο του καλοκαιριού. Μάλιστα, η ιταλική κυβέρνηση φέρεται να προσέφερε χρήματα σε πολέμαρχους που κατέχουν τον έλεγχο στις ακτές της Λιβύης προκειμένου να μειώσουν τα ρεύματα μεταναστών νωρίτερα αυτήν τη χρονιά.
Την Τετάρτη, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν καταδίκασε τις δημοπρασίες μεταναστών στη Λιβύη, αναφέροντας πως συνιστούν «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας», ζήτησε την έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να επιβληθούν διεθνείς κυρώσεις στη χώρα.