Ψυχικώς πάσχοντες που παραμένουν στα δημόσια ψυχιατρεία για χρόνια με βάση δικαστικές αποφάσεις, που τους έκριναν με έλλειψη καταλογισμού, χωρίς ποτέ ώς σήμερα να υπάρξει επανέλεγχος των προϋποθέσεων εγκλεισμού τους, αποτελούν για πρώτη φορά στην ιστορία της ελληνικής δικαιοσύνης, αντικείμενο εισαγγελικών ερευνών, σε μια προσπάθεια να ερευνηθεί, αν πράγματι οι άνθρωποι αυτοί δικαίως μένουν για ολόκληρα χρόνια μέσα στα ψυχιατρικά ιδρύματα ή αν πληρούν τις προϋποθέσεις πλέον να βγούν.
Οι άνθρωποι αυτοί, στην ουσία στα αζήτητα, παραμένουν στις δημόσιες ψυχιατρικές μονάδες χωρίς ουδέποτε μέχρι σήμερα οι δικαστικές ή άλλες αρχές να επιδείξουν ενδιαφέρον για το αν μπορούν να ζήσουν εκτός ή αν η αρχική απόφαση για τον εγκλεισμό τους έχει αξία για να συνεχιστεί. Η πρωτοβουλία, που θέτει για πρώτη φορά τους ψυχικώς πάσχοντες στη φροντίδα των εισαγγελικών αρχών, ανήκει στην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου, η οποία όρισε δύο εισαγγελείς σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όπου υπάρχουν δημόσια ψυχιατρικά καταστήματα, προκειμένου να μελετήσουν λεπτομερώς τους φακέλους των μακροχρόνια ψυχικά ασθενών, που βρίσκονται στα ψυχιατρεία με δικαστικές αποφάσεις με τις οποίες κρίθηκαν ως μη έχοντες καταλογισμό.
Πρόκειται για 55 άτομα στο δημόσιο Ψυχιατρείο της Θεσσαλονίκης και 75 στα ψυχιατρικά καταστήματα της Αθήνας, Δαφνί και Δρομοκαΐτειο, που κρίθηκαν ως μη έχοντες καταλογισμό, πριν από πολλά χρόνια, –ορισμένοι πριν δεκαετίες ολόκληρες– και έκτοτε ουδέποτε επανελέγχθηκαν οι εν λόγω δικαστικές αποφάσεις.
Οι εισαγγελικοί λειτουργοί ήδη ζήτησαν τους φακέλους των ανθρώπων αυτών προκειμένου να τους μελετήσουν και να δουν αν σωστά μένουν για χρόνια μέσα ή αν η κατάστασή τους έχει βελτιωθεί. Σημειωτέον ότι οι περισσότεροι από αυτούς παραμένουν κυριολεκτικώς στα αζήτητα μέσα στα ψυχιατρεία, καθώς δεν διαθέτουν πρόσωπα από το συγγενικό και το φιλικό τους περιβάλλον τα οποία να ενδιαφερθούν για την τύχη τους και την κατάστασή τους και επιπλέον δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που η αρχική δικαστική απόφαση περί ελλείψεως καταλογισμού βολεύει κάποιους συγγενείς για οικογενειακές και οικονομικές διεκδικήσεις. Οι εισαγγελικοί λειτουργοί αναμένεται σε εύλογο χρόνο να έχουν εξετάσει τις εν λόγω περιπτώσεις και να έχουν σχετικά αποφανθεί.