Τη δυνατότητα μεταγωγής κρατουμένων για οποιονδήποτε λόγο με απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης και του γενικού γραμματέα Αντεγκληματικής Πολιτικής προβλέπει το προσχέδιο του νέου Σωφρονιστικού Κώδικα. Μετά την πρόβλεψη, που αποδυναμώνει το βέτο του εισαγγελέα ως προς τη χορήγηση αδειών, μία ακόμη διάταξη, αυτή για τις μεταγωγές, προκαλεί έντονο προβληματισμό αλλά και ερωτήματα. Ειδικότερα, στο άρθρο 74 που αφορά τη «Μεταγωγή για λόγους σχετικούς με την εύρυθμη λειτουργία του καταστήματος κράτησης και τις συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων» επισημαίνεται πως «σε κάθε περίπτωση, τη μεταγωγή ή τη μη μεταγωγή οποιουδήποτε κρατουμένου και για οποιονδήποτε λόγο μπορούν να διατάξουν ο υπουργός Δικαιοσύνης καθώς και ο γενικός γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής».
Λόγοι ασφαλείας
Το θέμα έθεσε κατά την ενημέρωση των βουλευτών που μετέχουν στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή της Βουλής για το σωφρονιστικό σύστημα, ο πρόεδρος της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής εισαγγελέας Εφετών Παναγιώτης Μπρακουμάτσος, επισημαίνοντας ότι η ρύθμιση αυτή δεν αποτελεί πρόταση της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής αλλά της ηγεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης. Από την πλευρά του υπουργείου, πάντως, επισημαίνεται ότι αντίστοιχη ρύθμιση υπάρχει και στον ισχύοντα Σωφρονιστικό Κώδικα και αποδίδεται σε λόγους ασφαλείας. Οπως χαρακτηριστικά τονίζουν πηγές του υπουργείου Δικαιοσύνης, σπάνια γίνεται χρήση της συγκεκριμένης διάταξης και μόνον εφόσον συντρέχουν λόγοι σωματικής ασφάλειας των κρατουμένων ή όταν πρόκειται για έκτακτο περιστατικό και δεν υπάρχουν χρονικά περιθώρια για τη σύγκληση του αρμόδιου οργάνου που αποφασίζει για τις μεταγωγές.
Αδειες
Στο προσχέδιο του νέου Σωφρονιστικού Κώδικα περιλαμβάνεται διάταξη η οποία μειώνει το βέτο του εισαγγελέα στη χορήγηση αδείας. Βάσει του νόμου που ισχύει σήμερα, αν ο εισαγγελέας είναι αρνητικός στην αίτηση χορήγησης αδείας, αυτή απορρίπτεται. Ωστόσο, με τη νέα διάταξη, αν ο εισαγγελέας μειοψηφήσει για τη χορήγηση αδείας, η άδεια αναστέλλεται μόνο αν ο εισαγγελέας ασκήσει προσφυγή και φέρει την υπόθεση προς κρίση ενώπιον δικαστικού συμβουλίου. Αρα, εφόσον ψηφιστεί η συγκεκριμένη διάταξη, μόνη η άρνηση του εισαγγελέα δεν θα αρκεί για την απόρριψη αδείας κρατουμένου. Το ζήτημα των αδειών των κρατουμένων είναι μείζον και πρόσφατα βρέθηκε στο προσκήνιο με αφορμή τη χορήγηση αδείας στον καταδικασμένο σε 11 φορές ισόβια για συμμετοχή στη «17 Νοέμβρη» Δ. Κουφοντίνα. Στην περίπτωση του Δ. Κουφοντίνα, βεβαίως, συνετέλεσαν δύο παράγοντες για τη χορήγηση αδείας. Αφενός η κατάργηση των φυλακών υψίστης ασφαλείας, το καθεστώς των οποίων προέβλεπε αυστηρότερες διατάξεις για τις άδειες, αλλά και η συναίνεση του αρμόδιου εισαγγελικού λειτουργού. Κατά τα λοιπά, με τον νέο Σωφρονιστικό Κώδικα αναθεωρούνται, μεταξύ άλλων, το σύστημα εισαγωγής κρατουμένων, ο καθορισμός των χώρων διαβίωσης, η υγειονομική περίθαλψη, η εκπαίδευση, η εργασία κ.ά.