«Η εγχώρια αγορά είναι πολύ περιορισμένη για να στηρίξει συνεχή και σημαντική άνοδο των εισοδημάτων και της συνολικής ζήτησης». Οσο πιο απλά είναι διατυπωμένη μια αλήθεια, τόσο βαθύτερα πηγαίνει. Η φράση είναι του προέδρου της Ακαδημίας Αθηνών, Λουκά Παπαδήμου, από την προ ολίγων ημερών ομιλία του που υπoστήριξε ότι η διεθνής ανταγωνιστικότητα είναι η ουσιαστική προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας. Παρόμοιες παρατηρήσεις μπορεί να μοιάζουν αυτονόητες, πλην όμως, στην καθημερινότητα η χρησιμοποίησή τους συναντά σοβαρά εμπόδια.
Θα το καταλάβετε αν σταθείτε δύο λεπτά στους «άλλους προσδιοριστικούς παράγοντες ανταγωνιστικότητας» που αναφέρει ο πρώην πρωθυπουργός. «Συνθήκες χρηματοδότησης»: άθλιες, αφού οι τράπεζες είναι παγιδευμένες στα κόκκινα δάνεια και αδυνατούν να δανείσουν τους καλούς πελάτες τους. «Κόστος ενέργειας»: πολύ υψηλό, όχι μόνον για τον καταναλωτή αλλά και για τον παραγωγό επειδή επί πάμπολλα χρόνια πολιτικές σκοπιμότητες αρνούνται ή διαστρεβλώνουν το άνοιγμα της ΔΕΗ. «Θεσμικό πλαίσιο»: γηρασμένο, περίπλοκο και αποτρεπτικό για τη δημιουργικότητα, την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα. «Αποτελεσματικότητα δημόσιας διοίκησης»: ανύπαρκτη, αφού πρόκειται για έναν από τους σπουδαιότερους παράγοντες παράλυσης και επιβάρυνσης του κόστους, όπως αποδεικνύουν οι παράλογοι φόροι.
Ο κ. Παπαδήμος χρησιμοποιεί όλους τους διαθέσιμους δείκτες και χωρίς περιστροφές επισημαίνει ότι η Ελλάδα είναι πάντοτε στην τελευταία θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, ενώ συχνά νέα κράτη (Αλβανία, Σερβία, Τουρκία) μας προσπερνούν. Το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας και καινοτομίας δεν οφείλεται στην κρίση. Υπήρχε πριν απ’ αυτήν και συνετέλεσε αποφασιστικά στη δημιουργία του τεράστιου εξωτερικού χρέους. «Οι τρεις ολιγότερο ανταγωνιστικές χώρες (πριν από την κρίση) σημείωσαν τον μικρότερο ρυθμό ανάπτυξης», ενώ μεταξύ των προηγμένων οικονομικά χωρών, «οι τρεις χώρες με τη χαμηλότερη ανταγωνιστικότητα, που συμπεριλαμβάνουν την Ελλάδα και την Ιταλία, είχαν αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης», εξηγεί.
Η ανάγκη ουσιώδους ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας «είναι τεράστια» λέει για να προσθέσει, όμως, ότι η δυνατότητα της χώρας μας να επιτύχει αυτό τον στόχο είναι μεγάλη. «Δεν είμαι απαισιόδοξος ως προς τις δυνατότητες» αναφέρει, για να ζητήσει μια ολιστική προσέγγιση και ένα οικοσύστημα ανάπτυξης, στηριγμένα στο κυνήγι της ανταγωνιστικότητας και στην ενίσχυση της καινοτομίας. Ο καθένας από εμάς έχει τη δική του απάντηση κατά πόσον το διπλό αυτό αίτημα του κ. Παπαδήμου απηχεί μια υπεραισιόδοξη αντίληψη για το άμεσο μέλλον.