Η Ευρωζώνη απολαμβάνει ευρεία οικονομική ανάκαμψη, με όλες τις χώρες και όλους τους τομείς να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη και στη ζήτηση. Πρόκειται για επιστροφή στις κανονικές συνθήκες, καθώς μετά τις δύο κρίσεις, 2008-09 και 2011-12, είχε ακολουθήσει περίοδος επιφυλακτικότητας από το 2013 μέχρι το 2016 κατά την οποία επιχειρήσεις και νοικοκυριά δίσταζαν να ξοδέψουν και να δανειστούν. Το αποτέλεσμα ήταν η ανάκαμψη να είναι αδύναμη έως το 2017. Η οικονομία της Ευρωζώνης έχει αναπτυχθεί κατά μέσον όρο 2,5% τα τέσσερα τελευταία τρίμηνα και τα έμμεσα στοιχεία από τις έρευνες υπευθύνων αγορών (PMI) και του δείκτη οικονομικού κλίματος της Κομισιόν δείχνουν ακόμη ισχυρότερη ανάπτυξη το επόμενο διάστημα. Θεωρούμε πως η πρόβλεψή μας για ανάπτυξη της Ευρωζώνης κατά 2,4% το 2018 και κατά 2,1% το 2019 είναι πιθανό να αποδειχτεί συντηρητική. Μία βασική απειλή είναι επιχειρήσεις και νοικοκυριά να κινηθούν, χωρίς να υπάρξει σημαντικό χρονικό μεσοδιάστημα, από το ένα άκρο, την επιφυλακτικότητα, στο άλλο, την υπερβολή, κάτι που θα οδηγούσε σε υπερθέρμανση της οικονομίας και σε τερματισμό του ανοδικού κύκλου πολύ πιο σύντομα απ’ όσο προβλέπουμε.
Ωστόσο, θεωρούμε πως κάτι τέτοιο είναι απίθανο να συμβεί και πως η μετάβαση θα είναι πολύ πιο σταδιακή. Τρεις παράγοντες μπορούν να «σκοτώσουν» μια κυκλική ανάκαμψη: Πρώτον, η υπερβολική αύξηση του πληθωρισμού, που θα ανάγκαζε την κεντρική τράπεζα να σκληρύνει πολύ έντονα τη νομισματική της πολιτική. Δεύτερον, η δημιουργία «φούσκας» στην αγορά ακινήτων και μεγάλου πλεονάσματος παραγωγής θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλη διόρθωση, που θα ρίξει την οικονομία σε ύφεση. Τρίτον, ένα εξωτερικό σοκ. Ο πληθωρισμός δεν αποτελεί απειλή για τα επόμενα τρία χρόνια, διότι ο δομικός πληθωρισμός εξακολουθεί να κινείται κοντά στο 1% και οι μισθοί αυξάνονται στην Ευρωζώνη με ρυθμό 1,6% το πρώτο τρίμηνο του 2017.
Η Ευρωζώνη έχει ακόμη πολύ δρόμο μπροστά της μέχρι οι μισθοί να αυξάνονται με ρυθμό 3,5%, επίπεδο όπου θα απειλούνταν ο στόχος της ΕΚΤ για πληθωρισμό 2%. Σε σχέση με τη δεύτερη απειλή, οι επενδύσεις στην Ευρωζώνη αυξάνονταν το πρώτο εξάμηνο του 2017 με ρυθμό 3,7%, δηλαδή πολύ πιο αργά απ’ ό,τι τους δύο προηγούμενους ανοδικούς κύκλους του 1999 και του 2006, όταν είχαν φτάσει το 5,8%. Επίσης δεν εντοπίζουμε σημάδια πλεονάσματος παραγωγής στη μεταποίηση ή στην αγορά ακινήτων. Απομένει η πιθανότητα ενός εξωτερικού σοκ. Είναι πιθανό υπερβολές, υπερπαραγωγή και υψηλός πληθωρισμός να εμφανιστούν στις ΗΠΑ πολύ πιο σύντομα απ’ ό,τι στην Ευρωζώνη. Αν υπάρξει ύφεση της αμερικανικής οικονομίας, η Ευρωζώνη θα δεχτεί πλήγμα. Επειδή όμως η ανάκαμψη στις ΗΠΑ θα συνεχιστεί για τουλάχιστον δύο ακόμη έτη και επειδή δεν υπάρχουν σημαντικές εσωτερικές ανισορροπίες στην Ευρωζώνη, ενώ η ανάκαμψη δεν βασίζεται (ακόμη) στον δανεισμό, θεωρούμε πως η Ευρωζώνη είναι ασφαλής.
* O κ. Holger Schmieding είναι επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank.