– Σας καλώ από την Ελληνική Ακτοφυλακή, με ακούτε;
– Συγγνώμη, επαναλάβετε.
– Σας καλώ από την Ελληνική Ακτοφυλακή, με ακούτε;
– Ναι, σας ακούω.
– Θέλω να επιβεβαιώσω κάποιες πληροφορίες, ποιος είναι ο προορισμός σας;
– Ο προορισμός μου Πορτ Σάιντ, Πορτ Σάιντ.
– Α, Πορτ Σάιντ, μπορείς να μου πεις τι είναι το φορτίο σου;
– Το φορτίο μου κοντέινερ.
– Πόσα κοντέινερ έχεις στο πλοίο;
– Επιβεβαιώνουμε ότι… ακούστε έχουμε 81 κοντέινερ.
– 81 κοντέινερ εντάξει, ο προορισμός σου μετά το Πορτ Σάιντ;
– Ναι, ναι ο προορισμός μου Πορτ Σάιντ.
– Ναι, μετά το Πορτ Σάιντ, μπορείς να μου πεις το λιμάνι;
– Μετά το Πορτ Σάιντ πηγαίνουμε στο Πορτ Σουδάν, Πορτ Σουδάν.
– Σουδάν;
– Ναι…
Η παραπάνω συνομιλία –μέσω ασυρμάτου– μεταξύ του 37χρονου αξιωματικού του Λιμενικού και του Ουκρανού καπετάνιου του πλοίου «Mekong Spirit» πραγματοποιήθηκε στις 4 μ.μ. της 23ης Μαΐου και ενώ το υπό σημαία Μάλτας φορτηγό είχε αποπλεύσει από το λιμάνι της Σμύρνης μεταφέροντας 81 κοντέινερ με εκρηκτικά. Αποθηκεύτηκε στο σύστημα καταγραφής που λειτουργεί στον θάλαμο επιχειρήσεων του Λιμενικού και ρίχνει φως στο θρίλερ που εκτυλίσσεται τους τελευταίους έξι μήνες με τη δέσμευση τεράστιας ποσότητας εκρηκτικών στη ναυτική βάση της Σούδας, στα Χανιά. Στα 16 μέλη του πληρώματος έχουν απαγγελθεί κατηγορίες για εφοδιασμό τρομοκρατών με εκρηκτικές ύλες και παραβίαση του εμπάργκο του ΟΗΕ στο Νότιο Σουδάν. Παραμένουν υπό περιορισμό εντός του πλοίου πλην του καπετάνιου, που στις 2 Ιουνίου κρίθηκε προφυλακιστέος και οδηγήθηκε στη φυλακή.
«Βρίσκομαι έξι μήνες φυλακισμένος δίχως να έχω διαπράξει έγκλημα», λέει στην «Κ» μέσα από τη ΣΤ΄ Πτέρυγα των φυλακών Κορυδαλλού ο 61χρονος Oυκρανός πλοίαρχος του «Mekong Spirit», Sergii Nevecherya. «Μας κατηγορούν ότι μεταφέραμε εκρηκτικά σε τρομοκράτες, ενώ όλα τα κοντέινερ έχουν ελεγχθεί από τα τελωνεία», συμπληρώνει.
Το χρονικό
Η υπόθεση άρχισε να εκτυλίσσεται στις 12 το μεσημέρι της 23ης Μαΐου, όταν στη διεύθυνση ηλεκτρονικής επικοινωνίας του αρχηγείου του Λιμενικού έφτασε ένα μυστηριώδες email με τίτλο «Warning Warning Warning». Ανέφερε τα ακόλουθα: «Θέλουμε να σας ενημερώσουμε ότι το “Mekong Spirit” μεταφέρει παράνομα κοντέινερ με πλαστά έγγραφα. Υπάρχουν 29 κοντέινερ που φορτώθηκαν στο Newport (σ.σ. αναφέρεται στο λιμάνι Nemport της Σμύρνης), που προορίζονται για εταιρεία στο Σουδάν καταχωρισμένη στη μαύρη λίστα του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών. Πρόκειται να αποπλεύσει απόψε ή αύριο το πρωί. Ελπίζουμε να λάβετε σοβαρά υπόψη την προειδοποίηση και να ελέγξετε το πλοίο». Ως αποστολέας εμφανιζόταν μια ανύπαρκτη εταιρεία με επωνυμία «African Brindge Shipping».
Το απόγευμα της 23ης Μαΐου, το φορτηγό πλοίο απέπλευσε από την Τουρκία φορτωμένο με 81 κοντέινερ με εκρηκτικά και κινήθηκε νότια με κατεύθυνση προς Αίγυπτο. Τα 29 κοντέινερ είχαν προορισμό το Πορτ Σουδάν και τα υπόλοιπα θα εκφορτώνονταν διαδοχικά στο Τζιμπουτί, στην Ινδονησία και στην Αυστραλία. Ενώ έπλεε στη θαλάσσια περιοχή ανοικτά της Κω, οι αξιωματικοί από τον θάλαμο επιχειρήσεων του Λιμενικού κάλεσαν μέσω VHF τον πλοίαρχο και ζήτησαν πληροφορίες για το πλοίο και το φορτίο του. Το απομαγνητοφωνημένο κείμενο της συνομιλίας περιλαμβάνεται σε εμπιστευτικό έγγραφο του τμήματος Κρατικής Ασφάλειας του Λιμενικού, που βρίσκεται στη διάθεση της «Κ».
– Ποιο είναι το περιεχόμενο των κοντέινερ, μπορείς σε παρακαλώ να μου πεις;
– Εχουμε επικίνδυνο φορτίο.
– Ολα τα κοντέινερ είναι για το Σουδάν;
– Α, τι;
– Ολα τα κοντέινερ είναι για το Σουδάν;
– Ναι, ναι, ναι όλα –ακατάληπτη ομιλία– για Σουδάν.
Τα έγγραφα
Αμέσως μετά ο πλοίαρχος πήρε εντολή να αλλάξει ρότα και να καταπλεύσει για περαιτέρω έλεγχο αρχικά στην Κω και στη συνέχεια, λόγω της ιδιαιτερότητας του φορτίου του, στη ναυτική βάση της Σούδας όπου παραμένει μέχρι σήμερα. «Ενημερώθηκα κάποια στιγμή ότι το πλοίο κατόπιν απαίτησης της Ελληνικής Ακτοφυλακής άλλαξε πορεία και κατευθύνθηκε στην Κω. Κατά τον έλεγχο που επακολούθησε παραδόθηκαν από τον πλοίαρχο στις αρμόδιες λιμενικές αρχές τα έγγραφα που συνόδευαν το φορτίο χωρίς να γνωρίζω περαιτέρω λεπτομέρειες», αναφέρει σε υπόμνημά του προς την ανακρίτρια Χανίων (την 29η Αυγούστου) ένας από τους Ουκρανούς ναύτες.
Οι ισχυρισμοί των μελών του πληρώματος περί νομιμότητας του φορτίου μοιάζουν να επιβεβαιώνονται από έγγραφα – διασαφηνίσεις που κοινοποίησαν στις ελληνικές αρχές τα τελωνεία της Ισπανίας και της Τουρκίας. Σε έγγραφά του προς την Εισαγγελία Πειραιά, το τελωνείο Χανίων διευκρινίζει ότι υπάρχει πλήρης ταύτιση των εγγράφων που παρέδωσε ο πλοίαρχος με αυτά που υπάρχουν ως συνοδευτικά έγγραφα εξαγωγής στις απαντήσεις των ισπανικών και τουρκικών τελωνειακών αρχών. Η ανακρίτρια Πειραιά, πάντως, ενώπιον της οποίας κλήθηκαν την 27η Οκτωβρίου να δώσουν συμπληρωματική απολογία τα 16 μέλη του πληρώματος, συνεχίζει την έρευνα για να διαπιστώσει εάν το φορτίο με τα εκρηκτικά είχε πράγματι τελικό προορισμό το Πορτ Σουδάν ή εάν θα κατέληγε στην περιοχή του Νταρφούρ, που υπόκειται σε εμπάργκο πώλησης όπλων. «Κατά την κρίση μας προκύπτουν σοβαρές ενδείξεις ενοχής» επισημαίνει σε διάταξή της, με την οποία ανανέωσε τους περιοριστικούς όρους που έχουν επιβληθεί στους Ουκρανούς ναυτικούς του «Mekong Spirit».
«Είμαστε θύματα»
«Δουλεύω στη θάλασσα πάνω από 40 χρόνια, τα τελευταία 15 ως πλοίαρχος. Ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχα μια τόσο κακή εμπειρία. Η γυναίκα μου και ο 28 ετών γιος μου είναι άνεργοι στην Οδησσό. Ανησυχούν για μένα. Είμαστε θύματα πολιτικού παιχνιδιού που μας ξεπερνάει», λέει ο 61χρονος καπετάνιος του «Mekong Spirit». Tα επόμενα εικοσιτετράωρα θα συζητηθεί το αίτημα αποφυλάκισής του, ενώ στη φυλακή κινδυνεύει να βρεθεί και ο υποπλοίαρχος, καθώς αδυνατεί να πληρώσει τις 40.000 ευρώ που ορίστηκαν ως εγγύηση. Νομικοί κύκλοι συσχετίζουν την υπόθεση με την εμπορική συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης του Σουδάν και της Ρωσίας για την εξόρυξη και εκμετάλλευση των τεράστιων κοιτασμάτων χρυσού και ουρανίου που βρίσκονται στο υπέδαφος της αφρικανικής χώρας. Σύμφωνα, εξάλλου, με τους ισχυρισμούς των μελών του πληρώματος και των εταιρειών που εμπλέκονται στην αγοραπωλησία του φορτίου, παραλήπτης των εκρηκτικών ήταν, μεταξύ άλλων, η κρατική εταιρεία εξορύξεων του Σουδάν, που σημειωτέον βρίσκεται εκτός της «ζώνης» του εμπάργκο στο Νταρφούρ. Για την υπόθεση βρέθηκαν πρόσφατα στην Αθήνα Σουδανοί διπλωμάτες…