Η λεπτή σιλουέτα του Μίσελ φαν ντερ Αα και η ηρεμία που εκπέμπει η συζήτηση μαζί του ίσως δεν παραπέμπουν σε έναν ανήσυχο, πολυπράγμονα συνθέτη που για χάρη του Φερνάντο Πεσόα έγινε σκηνοθέτης και ισορροπιστής μεταξύ τριών τεχνών: της μουσικής, του θεάτρου και του κινηματογράφου, «ξαναγράφοντας» το «Βιβλίο της ανησυχίας» του Πορτογάλου συγγραφέα.
Τα φαινόμενα, όμως, απατούν και ο διάσημος Ολλανδός συνθέτης θα παρουσιάσει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση το magnum opus του μεγάλου λογοτέχνη σε μια πρωτότυπη προσέγγιση που έχει αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές στο εξωτερικό. Με αφήγηση αυθεντικών αποσπασμάτων από τον Μιλτιάδη Φιορέντζη, παράλληλη προβολή βίντεο που θα μας μεταφέρουν σε ένα ονειρικό περιβάλλον και με τη μουσική συνοδεία του Ergon Ensemble, που ειδικεύεται στη σύγχρονη μουσική υπό τον μαέστρο Κάσπερ ντε Ρο, ο Μίσελ φαν ντερ Αα θα ζωντανέψει τα άλτερ έγκο του Πεσόα με σύγχρονες αναφορές και συνδέσεις. «Προβληματιζόμουν για το πώς θα μπορούσα να βάλω μουσική σε ένα ποιητικό έργο του Πεσόα. Η ποίηση είναι αυτοτελής. Γι’ αυτό και επέλεξα άλλα αποσπάσματα και σημειώσεις από το “Βιβλίο της ανησυχίας” που μπορούσαν να μου δώσουν χώρο για προσθέσω μουσική».
«Οσο περισσότερο βυθίζομαι μέσα μου, όλα τα μονοπάτια του ονείρου με οδηγούν στα ξέφωτα της αγωνίας», λέει ο Μπερνάρντο Σουάρες, ο αφηγητής του «Βιβλίου της ανησυχίας», ένας ακόμη από τους «ετερώνυμους» μέσα από τους οποίους «ζούσε» ο Πεσόα. Το βασικό θέμα της παράστασης και ένας από τους λόγους που αρκετοί χαρακτηρίζουν τη λογοτεχνία του Πεσόα «προφητική» είναι για το πώς μπορείς να ζήσεις τη ζωή μέσα από φαντασιώσεις χωρίς να παίρνεις πραγματικά μέρος. «Ο Πεσόα ήταν ένας παρατηρητής της ζωής και νομίζω εδώ υπάρχει μια μεγάλη σύνδεση με τα social media σήμερα. Η οθόνη του υπολογιστή και το παράθυρο στο σπίτι του Πεσόα μεσολαβούν με την πραγματική ζωή και με τον πραγματικό εαυτό. Οι άνθρωποι ζουν μέσα από οθόνες, προσποιούνται συμπεριφορές και ρόλους. Επικοινωνούσε με τα όνειρα με τους φίλους του, που δείχνει μια αποσύνδεση από την αληθινή ζωή», σημειώνει ο συνθέτης και προσθέτει ότι το δεύτερο μεγάλο θέμα που πραγματεύεται το πρότζεκτ είναι για τη δύναμη της φαντασίας και κατ’ επέκταση της τέχνης στη ζωή. «Είμαι ουμανιστής όπως ήταν και Πεσόα», τονίζει.
Το «Βιβλίο της ανησυχίας» εκδόθηκε 47 χρόνια μετά τον θάνατο του Φερνάντο Πεσόα. Τα χειρόγραφα του βιβλίου με πρωταγωνιστή τον λογιστή Μπερνάντο Σουάρες, στον οποίο οι μελετητές διακρίνουν τον Φερνάντο Πεσόα, βρέθηκαν σε ένα μπαούλο και, όταν το βιβλίο εκδόθηκε το 1982, αναγνωρίστηκε ως ένα από τα σημαντικότερα του αιώνα.
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, 15 και 16 Δεκεμβρίου, 8.30 μ.μ.