Στην αναζήτηση ενέσεων ρευστότητας, προκειμένου να υλοποιηθούν τα επενδυτικά σχέδια του αναπτυξιακού νόμου, βρίσκεται η κυβέρνηση. Αν και το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται από τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι μεγάλο, συχνά λείπουν τα ίδια κεφάλαια, ενώ ακόμα η πρόσβαση στην τραπεζική χρηματοδότηση παραμένει εξαιρετικά δύσκολη. Την ίδια ώρα επιχειρείται να κλείσουν οι εκκρεμότητες των παλαιών αναπτυξιακών νόμων, με το αρμόδιο υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης να ολοκληρώνει μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα πληρωμές σε επενδυτικά σχέδια της προηγούμενης… δεκαετίας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η κυβέρνηση βρίσκεται σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), προκειμένου η τελευταία να ενισχύσει τον αναπτυξιακό νόμο. Δύο είναι τα βασικά σενάρια που φέρεται να μελετώνται: πρώτον, μέσω της απευθείας ενίσχυσης των κρατικών ταμείων για τους πόρους που κατευθύνονται στον αναπτυξιακό νόμο και, δεύτερον, μέσω της έμμεσης χρηματοδότησης από την ΕΤΕπ, για παράδειγμα μέσω της παροχής εγγυήσεων για επιχειρήσεις που έχουν ήδη ενταχθεί στον αναπτυξιακό νόμο. Στελέχη της αγοράς και του Δημοσίου, με γνώση των διαπραγματεύσεων, εκτιμούν ότι αυτές θα έχουν ολοκληρωθεί σε περίπου έναν μήνα και τότε θα γίνει γνωστό το ύψος και το είδος της νέας συμφωνίας της ελληνικής κυβέρνησης με την ΕΤΕπ.
Βεβαίως, αυτό που προέχει είναι να ολοκληρωθεί, επιτέλους, η αξιολόγηση των επενδυτικών σχεδίων του νέου αναπτυξιακού νόμου, η οποία έχει ξεκινήσει από το καλοκαίρι, με σημαντική καθυστέρηση σε σύγκριση με τα αρχικά χρονοδιαγράμματα. Από αρμόδιους παράγοντες του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης διατυπώνεται η αισιοδοξία ότι μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα ή το αργότερο στις αρχές Ιανουαρίου θα έχουν καταρτιστεί οι προσωρινοί πίνακες για τα επιλέξιμα σχέδια που αφορούν το καθεστώς «Γενική επιχειρηματικότητα», που αποτελεί και το δημοφιλέστερο. Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο της πρώτης προκήρυξης κατατέθηκαν 427 επενδυτικά σχέδια για το καθεστώς της «Γενικής επιχειρηματικότητας», συνολικού προϋπολογισμού 1,27 δισ. ευρώ. Εως τα τέλη Ιανουαρίου 2018, εξάλλου, αναμένεται να έχουν εκδοθεί οι πίνακες με τα επιλέξιμα επενδυτικά σχέδια για τα δύο άλλα καθεστώτα, τις «Νέες ανεξάρτητες μικρομεσαίες επιχειρήσεις» και τις «Ενισχύσεις μηχανολογικού εξοπλισμού». Στο πλαίσιο της πρώτης προκήρυξης των δύο αυτών καθεστώτων κατατέθηκαν 210 και 162 επενδυτικά σχέδια αντιστοίχως.
Ηδη, πάντως, «τρέχει» η προθεσμία για την κατάθεση αιτήσεων υπαγωγής στη β΄ προκήρυξη για το καθεστώς της «Γενικής επιχειρηματικότητας». Η υποβολή έχει ξεκινήσει από τις 15 Δεκεμβρίου 2017, με καταληκτική προθεσμία τη 15η Φεβρουαρίου 2017. Ειδικά για τα επενδυτικά σχέδια του τομέα πρωτογενούς γεωργικής παραγωγής, όπως αυτά καθορίζονται στην κοινή υπουργική απόφαση 129229/24-11-2017, η υποβολή των αιτήσεων υπαγωγής θα ξεκινήσει στις 10 Ιανουαρίου 2018. Μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα αναμένεται να ξεκινήσει η υποβολή των αιτήσεων για τον β΄ κύκλο των άλλων τριών καθεστώτων του αναπτυξιακού νόμου («Νέες ανεξάρτητες ΜμΕ», «Ενισχύσεις μηχανολογικού εξοπλισμού» και «Επενδύσεις μείζονος μεγέθους»).
Το παρήγορο στον κύκλο αυτό είναι αφενός ότι πλέον έχουν γίνει οι περισσότερες από τις αναγκαίες τεχνικές προσαρμογές στο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ), αφετέρου έχουν συγχωνευθεί σε μία οι δύο φάσεις υποβολής των αιτήσεων υπαγωγής και θα κατατίθενται σε ένα στάδιο η αίτηση και ο οικείος φάκελος τεκμηρίωσης.
Την τελευταία εβδομάδα του 2017 αναμένεται να ολοκληρωθούν και οι πληρωμές συνολικού ύψους 200 εκατ. ευρώ για 550 επενδυτικά σχέδια που υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο των δύο προηγούμενων αναπτυξιακών νόμων, με το 95% των εν λόγω αναπτυξιακών σχεδίων να πρόκειται για εκκρεμότητες του νόμου 3299/2004.
Μηδενικό ενδιαφέρον για τις επενδύσεις μείζονος μεγέθους
Χαρακτηρίστηκε, και ήταν, μία από τις βασικές καινοτομίες του αναπτυξιακού νόμου που θεσπίστηκε το 2016. Μέχρι τώρα, ωστόσο, έχει πλήρως αποτύχει, γεγονός που προβληματίζει τους ιθύνοντες στο υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης. Ο λόγος, για το καθεστώς «Επενδύσεις μείζονος μεγέθους», στο πλαίσιο του οποίου δεν κατατέθηκε, τελικά, κανένα επενδυτικό σχέδιο.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες, αν και αρχικά στο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) εκδηλώθηκε ενδιαφέρον από τρεις μεγάλες επιχειρήσεις για επενδύσεις συνολικού ύψους 65 εκατ. ευρώ, αυτές δεν ολοκλήρωσαν τη σχετική διαδικασία.
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με όσα προβλέπει ο νέος αναπτυξιακός νόμος, ο νόμος 4399/2016 για τα σχέδια που υπάγονται στο καθεστώς «Επενδύσεις μείζονος μεγέθους» προβλέπει σταθερό φορολογικό συντελεστή για 12 χρόνια από την ολοκλήρωση της επένδυσης. Σε περίπτωση μείωσης του φορολογικού συντελεστή, εφαρμόζεται ο μειωμένος. Εναλλακτικά, ο φορέας της επένδυσης μπορεί να κάνει χρήση του κινήτρου της φοροαπαλλαγής με ποσοστό ενίσχυσης έως 10% και έως του ποσού των 5 εκατ. ευρώ. Επενδύσεις μείζονος μεγέθους χαρακτηρίζονται εκείνες που το επιλέξιμο κόστος επένδυσης υπερβαίνει τα 20 εκατ. ευρώ και δημιουργούν δύο θέσεις εργασίας ανά ένα εκατ. ευρώ επιλέξιμου κόστους επένδυσης.
Αν και υπάρχουν σκέψεις προκειμένου να επέλθουν βελτιώσεις σε αυτό το σημείο του αναπτυξιακού νόμου, έτσι ώστε το συγκεκριμένο καθεστώς ενισχύσεων να γίνει πιο ελκυστικό, ακόμη δεν υπάρχει κατάληξη και μετουσίωση των σκέψεων αυτών σε συγκεκριμένες νομοθετικές διατάξεις. Ας σημειωθεί ότι ούτε σε ένα παρεμφερές ζήτημα, αυτό του νόμου για το καθεστώς ταχείας αδειοδότησης των στρατηγικών επενδύσεων (γνωστό ως fast track), δεν έχει υπάρξει, τελικά, καμιά αλλαγή έως τώρα, παρά τις εξαγγελίες περί του αντιθέτου.
Και μπορεί στο καθεστώς «Επενδύσεις μείζονος μεγέθους» να μην έχουν υπαχθεί ακόμη επενδυτικά σχέδια, τουλάχιστον, όμως, αυτό προκηρύχθηκε. Το ίδιο δεν ισχύει για ακόμη τέσσερα καθεστώτα του νέου αναπτυξιακού νόμου που παραμένουν ακόμη «στα χαρτιά». Πρόκειται για το καθεστώς «Επενδύσεις καινοτομικού χαρακτήρα για μικρομεσαίες επιχειρήσεις», για το καθεστώς «Συνέργειες και δικτυώσεις», το καθεστώς «Ταμεία Συμμετοχών» και, τέλος, για το καθεστώς «Ολοκληρωμένα χωρικά και κλαδικά σχέδια – αλυσίδες αξίας». Για τα μεν δύο πρώτα οι υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομίας φέρεται να βρίσκονται στην τελική ευθεία για να προχωρήσουν στις πρώτες προκηρύξεις.
Σε ό,τι αφορά το «Ταμείο Συμμετοχών», το προσεχές διάστημα πρόκειται να διενεργηθεί διεθνής διαγωνισμός, έτσι ώστε να προσέλθουν ως διαχειριστές ελληνικά και ξένα funds. Η συμμετοχή του Δημοσίου προβλέπεται να είναι 40% και των funds 60%. Οι ενισχύσεις στο πλαίσιο αυτού του καθεστώτος θα είναι είτε με τη μορφή δανείων είτε με τη συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο των επιχειρήσεων.
Αγνωστη, τέλος, είναι η τύχη των «Ολοκληρωμένων χωρικών και κλαδικών σχεδίων», παρά το γεγονός ότι επενδύσεις αυτού του τύπου θα μπορούσαν να έχουν πολλαπλασιαστικό όφελος, ειδικά για την περιφέρεια.