Δεν πέρασε απαρατήρητη, ούτε φυσικά ασχολίαστη, στην Πειραιώς η «ξαφνική» τοποθέτηση του Πάνου Καμμένου για το Σκοπιανό, καθώς ο υπουργός Εθνικής Αμυνας εμφανίστηκε κατηγορηματικός ότι δεν θα συναινέσει στη χρήση του όρου «Μακεδονία» στην ονομασία της ΠΓΔΜ. Πολύ περισσότερο, δεν πέρασε κάτω από το ραντάρ της Ν.Δ. η –με διαφορά μερικών ωρών– δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά περί συμβιβασμού και «πλειοψηφίας βουλευτών, όχι κομμάτων» –«πλειοψηφία ευθύνης», όπως σημείωσε–, που απαιτείται για την επίλυση του ονοματολογικού.
Πριν η κυβέρνηση προλάβει να μετακυλίσει, κατά την προσφιλή της τακτική, την ευθύνη στις τάξεις της αντιπολίτευσης, η Ν.Δ. άνοιξε από μόνη της το θέμα της κυβερνητικής στάσης έναντι της ονομασίας την περασμένη Τετάρτη, με δήλωση της εκπροσώπου Τύπου Μαρίας Σπυράκη, καλώντας την κυβέρνηση να εγκαταλείψει την ασάφεια και να υιοθετήσει μια κοινή γραμμή στο Σκοπιανό. Αναδεικνύοντας τις αντιφάσεις και το διαφορετικό μήκος κύματος στο οποίο κινήθηκαν ο υπουργός Εθνικής Αμυνας και ο υπουργός Εξωτερικών, η Ν.Δ. έκανε λόγο για μη σαφή θέση και «αλλοπρόσαλλη κατάσταση», καλώντας τους κυβερνητικούς εταίρους να συνεννοηθούν και να συμφωνήσουν σε μια θέση που θα παρουσιάσουν. Υπενθύμισε δε τη θέση που επέβαλε η Ν.Δ. στο Βουκουρέστι για σύνθετη ονομασία για όλες τις χρήσεις.
Η παρέμβαση δεν ήταν τυχαία. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να υιοθετήσει ιδιαίτερα επιθετική στάση έναντι της κυβέρνησης για το συγκεκριμένο ζήτημα εντός του 2018. Και κυρίως να επιμείνει να ξεκαθαρίσει η κυβερνητική πλειοψηφία τις γραμμές της και να καταλήξει σε μια κοινή πρόταση και γραμμή πριν καν τοποθετηθεί η αξιωματική αντιπολίτευση.
Κυρίαρχη εκτίμηση της Πειραιώς είναι ότι το ζήτημα εισέρχεται σε μια νέα φάση διαπραγμάτευσης και μάλιστα σε μια συγκυρία κατά την οποία η διεθνής πίεση για να κλείσει το ζήτημα είναι αυξημένη, ενώ η αλλαγή ηγεσίας στη σκοπιανή πλευρά δημιουργεί ενδείξεις ότι υπάρχει βούληση για επίλυση από τη γείτονα. Ολα αυτά υποδεικνύουν ότι μπορεί να υπάρξει πρόταση για λύση μέσα στο καλοκαίρι του 2018.
Υπέρ «εθνικής γραμμής»
Ο κ. Μητσοτάκης έχει επανειλημμένως ταχθεί υπέρ της «εθνικής γραμμής» στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και το απέδειξε ήδη με τη στάση που υιοθέτησε κατά την κορύφωση των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό. Με τον ίδιο τρόπο, όμως, έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι η αντιπολίτευση, αλλά η κυβέρνηση αυτή που διαπραγματεύεται. Και πριν από κάθε άλλη συζήτηση, προέχει η διαμόρφωση συγκεκριμένης και κοινής πρότασης από την κυβέρνηση για το Σκοπιανό. Φυσικά αυτό αφορά και τον κυβερνητικό εταίρο. Με απλά λόγια, ο κ. Μητσοτάκης δεν προτίθεται να προσφέρει την ευκαιρία στον κ. Καμμένο να εμφανιστεί ως «μακεδονομάχος» και υπερπατριώτης και μέσω Σκοπιανού να του τείνει χείρα βοηθείας για να εξασφαλίσει την είσοδό του στην επόμενη Βουλή. Πολύ περισσότερο δεν προτίθεται να επιτρέψει στην κυβέρνηση να στήσει «παγίδα» στα κόμματα της αντιπολίτευσης, προκαλώντας ρήγματα στις τάξεις τους μέσω του Σκοπιανού.
«Δεν υπάρχει πλειοψηφία βουλευτών. Οταν ψήφιζαν την περικοπή των συντάξεων, τότε δεν ήταν πλειοψηφία βουλευτών;», σχολίαζε χαρακτηριστικά στενός συνεργάτης του προέδρου της Ν.Δ. με αφορμή τη δήλωση Κοτζιά, δίνοντας μια πρόγευση για την επιθετική στάση που προτίθεται να ακολουθήσει στο συγκεκριμένο θέμα η Πειραιώς εντός του 2018. Κι αυτό, διότι –πίσω από τις γραμμές– στην Πειραιώς εκτιμούν πως το ζήτημα θα δοκιμάσει τις αντοχές της κυβερνητικής πλειοψηφίας, καθώς και ότι η κυβέρνηση θα επιδιώξει να χρησιμοποιήσει ένα εθνικό θέμα ως «πολιορκητικό κριό» για να προκαλέσει ρήγματα στα κόμματα της αντιπολίτευσης – ακριβώς ό,τι έκανε με τη ρύθμιση για την αλλαγή ταυτότητας φύλου.
Τούτων δοθέντων, θα μπορούσε να συμπεράνει κανείς ότι ο πρόεδρος της Ν.Δ. δεν είναι διατεθειμένος να εμφανιστεί σε ένα συμβούλιο πολιτικών αρχηγών για το Σκοπιανό, στο οποίο ο αρχηγός των ΑΝΕΛ θα κρυφτεί πίσω από τη Ν.Δ., παρά μόνον αν έχει προηγηθεί απόλυτη συμφωνία των κ. Τσίπρα – Καμμένου πάνω σε μια πρόταση για το Σκοπιανό. Κοινώς, η Ν.Δ. δεν δέχεται ότι υπάρχει ad hoc πλειοψηφία. Ή η κυβέρνηση θα υιοθετήσει μια ενιαία στάση, την οποία θα ψηφίσει ο κ. Καμμένος, ή δεν υπάρχει κυβερνητική πλειοψηφία.
«Με τι αξιοπιστία διαπραγματεύεται ο κ. Βασιλάκης, όταν όλοι γνωρίζουν ότι ο κ. Καμμένος που κρατά την κυβερνητική πλειοψηφία έχει τη συγκεκριμένη γραμμή, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών μιλά για συμβιβασμό;», αναρωτιόταν στέλεχος της Ν.Δ., αναδεικνύοντας τις διαφορετικές γραμμές στο κυβερνητικό μέτωπο που καταγράφονται ως τρεις, αν συνυπολογιστεί και η στάση βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ – όπως ο Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο Κώστας Γαβρόγλου που έχουν ταχθεί υπέρ της αναγνώρισης της γειτονικής χώρας με τη συνταγματική της ονομασία. «Είναι ή δεν είναι θέση της κυβέρνησης το Βουκουρέστι;», είναι ένα από τα ερωτήματα, καθώς κυρίαρχη εκτίμηση της Πειραιώς –και σε αυτή την κατεύθυνση έχει ήδη γίνει ενημέρωση των βουλευτών– είναι ότι επί της παρούσης η κυβέρνηση φαίνεται να το υιοθετεί ανεπισήμως, αλλά επισήμως η στάση της είναι ασαφής.
Συνάντηση με πρέσβεις
Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Μητσοτάκης στηρίζει τη γραμμή της διεύρυνσης της Ε.Ε. στα Δυτικά Βαλκάνια. Και το διεμήνυσε σαφώς, σύμφωνα με πληροφορίες, στη συνάντηση που είχε με δική του πρωτοβουλία –παρουσία του Γιώργου Κουμουτσάκου– την περασμένη Τετάρτη στην Πειραιώς με τους πρέσβεις στην Αθήνα των πέντε χωρών των Δυτικών Βαλκανίων (Σερβία, Αλβανία, ΠΓΔΜ, Βοσνία, Μαυροβούνιο). Στη συνάντηση ο πρόεδρος της Ν.Δ. υπογράμμισε τη στήριξή του στη διεύρυνση, ενώ επεσήμανε ότι υπάρχουν ευρωσκεπτικιστές που επιχειρούν να την ανακόψουν. Επέμεινε, ωστόσο, πως υπάρχει «μομέντουμ» αυτή τη στιγμή και ότι ο ίδιος θα το στηρίξει, ξεκαθαρίζοντας, ωστόσο, πως η κάθε χώρα πρέπει να εκπληρώσει τις προϋποθέσεις και να κριθεί με βάση την πρόοδό της. Το μήνυμα ήταν ότι η πολιτική της διεύρυνσης δεν πρέπει να ατονήσει.
Ανοιγμα στους ασθενέστερους
Θετικό πρόσημο βάζει η Πειραιώς στο 11ο συνέδριο αρχών και θέσεων της Νέας Δημοκρατίας, που ενέκρινε τους βασικούς άξονες του σχεδίου της Ν.Δ., ανέδειξε τη νέα φυσιογνωμία του κόμματος εκπέμποντας μηνύματα ανανέωσης, αλλά και ανοίγματος πέραν των κομματικών τειχών, ενώ διαμόρφωσε εικόνα ενότητας και συστράτευσης στο πρόσωπο του Κυριάκου Μητσοτάκη, παρουσία των τριών πρώην προέδρων του κόμματος και κυρίως των κ. Κώστα Καραμανλή και Αντώνη Σαμαρά που εξέπεμψαν μηνύματα ενότητας και συσπείρωσης.
Την ίδια ώρα, η καινοτομία της κάλπης που στήθηκε το πρωί της περασμένης Κυριακής και τα δεκαπέντε βασικά διλήμματα πολιτικής, στα οποία κλήθηκαν να απαντήσουν οι σύνεδροι, λειτουργούν και ως μίνι εσωκομματική δημοσκόπηση για το τι σκέφτεται η βάση για σειρά μεταρρυθμίσεων.
Η συνολική εικόνα δείχνει στήριξη στις τολμηρές μεταρρυθμίσεις με συντριπτικά ποσοστά υπέρ της ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων και της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας από τον λαό εφόσον υπάρχει αδυναμία εκλογής του από τη Βουλή, προκειμένου να μην προκληθούν εκλογές, και με πλειοψηφικά ποσοστά –αν και μικρότερα– σε αλλαγές που αφορούν τη λειτουργία του δημόσιου τομέα.
Πίσω από τις γραμμές, πάντως, τόσο από την παρέμβασή του που έκλεισε το 11ο συνέδριο αρχών και θέσεων όσο και από την ομιλία του το βράδυ της Τρίτης στη συζήτηση που έγινε στη Βουλή για τον προϋπολογισμό, καθίσταται σαφές ότι η στρατηγική στόχευση του προέδρου της Νέας Δημοκρατίας είναι να προσελκύσει νέες ομάδες ψηφοφόρων. Αιχμή παραμένει η μεσαία τάξη, αλλά ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους νέους και στις ασθενέστερες ομάδες. «Η Ν.Δ. δεν έχει ταξικό πρόσημο» και «είναι ένα μεγάλο λαϊκό κόμμα», ήταν οι αποστροφές του κ. Κυριάκου Μητσοτάκη που δείχνουν τη στόχευση προσέλκυσης ψηφοφόρων που έχουν γυρίσει την πλάτη στον ΣΥΡΙΖΑ και δηλώνουν απογοητευμένοι. Οι ψηφοφόροι αυτοί, όπως δείχνουν οι μετρήσεις που έχει στη διάθεσή η Πειραιώς, προέρχονται από τις ασθενέστερες ομάδες.