Λαϊκή εξέγερση στο Ιράν: To προοίμιο μιας μακράς διαδικασίας;

Λαϊκή εξέγερση στο Ιράν: To προοίμιο μιας μακράς διαδικασίας;

3' 18" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η σύγχρονη πολιτική ιστορία του Ιράν είναι γεμάτη από λαϊκές εξεγέρσεις και πολιτικές ανατροπές. Ήδη από την περίοδο που η ιθύνουσα τάξη της Περσίας επέλεξε να ακολουθήσει τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων που άνοιξε το ρεύμα του εκδυτικισμού στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, η ιρανική κοινωνία βρέθηκε αντιμέτωπη με σαρωτικής υφής πολιτικές ανατροπές και εξεγέρσεις.

Το 1979 μια τέτοιου είδους λαϊκή εξέγερση έφερε το τέλος της μοναρχίας και άνοιξε τον δρόμο για την δημιουργία της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Το 2009, οι μάζες βγήκαν για μια ακόμη φορά στους δρόμους, αντιδρώντας στον αυταρχισμό και στην εκλογική νοθεία. Σήμερα, 9 χρόνια μετά από την «Πράσινη Εξέγερση (Επανάσταση)» του 2009, οι Ιρανοί διαδηλωτές επιστρέφουν για μια ακόμη φορά στους δρόμους. Από την Πέμπτη, σε διάφορες ιρανικές πόλεις χιλιάδες διαδηλωτές έρχονται αντιμέτωποι με τους εκπρόσωπους του κρατικού μηχανισμού της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Ποιο ήταν το σημείο εκκίνησης των νέων, σαρωτικών εξελίξεων στο Ιράν; Οι τρέχουσες πληροφορίες δείχνουν ότι οι πρώτες διαδηλώσεις ξεκίνησαν την Πέμπτη με αφορμή τα αιτήματα των οικονομικά ασθενέστερων τάξεων του Ιράν, σε ότι αφορά το πεδίο της οικονομίας. Ως γνωστόν, οι κυρώσεις που επιβάλλει η διεθνής κοινότητα σε συνδυασμό με τα πολλά, συστημικής υφής, προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζει το σύγχρονο Ιράν, όπως για παράδειγμα η ανεργία, η οποία εξακολουθεί να σημειώνει ανοδική πορεία, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για το μέλλον της ιρανικής οικονομίας.

Σε κάποιες περιπτώσεις, το Ιράν, το οποίο έχει πλούσια ενεργειακά αποθέματα, δυσκολεύεται να καταβάλλει τους βασικούς μισθούς και τις συντάξεις. Αυτή η πραγματικότητα λοιπόν, ωθεί στην νέα περίοδο χιλιάδες διαδηλωτές στους δρόμους. Μπορεί την Πέμπτη οι διαδηλώσεις να ξεκίνησαν με αφορμή το οικονομικό αδιέξοδο της χώρας, ωστόσο μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα η λαϊκή εξέγερση άλλαξε χαρακτήρα και αυτό για δυο βασικούς λόγους. Πρώτον, η ταξική εξέγερση έλαβε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα πολιτική χροιά και ένωσε τα ποικίλα αιτήματα διάφορων αντιπολιτευόμενων ομάδων. Μέσα στα εν λόγω πλαίσια Κούρδοι διαδηλωτές ένωσαν τις δυνάμεις τους με διαδηλωτές από το ιρανικό Αζερμπαϊτζάν, το Βελουχιστάν και άλλα τμήματα της χώρας. Την ίδια ώρα, μια μικρή μερίδα των διαδηλωτών έθεσε το αίτημα της επιστροφής του σάχη στην χώρα. Κάποιοι διαδηλωτές προχώρησαν ένα βήμα πιο πέρα, απαιτώντας επιβεβλημένα την άμεση ανατροπή του ιρανικού θρησκευτικού καθεστώτος. Δεύτερον, οι ΗΠΑ, το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία τάχθηκαν με το πλευρό των διαδηλωτών, μετατρέποντας κατ’ αυτό τον τρόπο τη νέα λαϊκή εξέγερση στο Ιράν σε ένα διπλωματικό θρίλερ.

Ποιος θα μπορούσε να είναι ο τερματικός σταθμός της νέας εξέγερσης στο Ιράν; Κινδυνεύει η Ισλαμική Δημοκρατία; Είναι εφικτή η άμεση ανατροπή του καθεστώτος; Οι πρώτες πληροφορίες της «Κ» από διάφορες πηγές στο Ιράν και στην Τουρκία αποκλείουν ένα τέτοιου είδους ενδεχόμενο, και αυτό για μια σειρά λόγων. Πρώτον, η συμμετοχή στις διαδηλώσεις εξακολουθεί να είναι περιορισμένη παρά το γεγονός ότι ο αριθμός των διαδηλωτών έχει αρχίσει να αυξάνεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς κατά τις τελευταίες ώρες. Δεύτερον, το μέτωπο της ιρανικής αντιπολίτευσης φαίνεται να είναι πιο διασπασμένο παρά ποτέ. Τρίτον, η διεθνής κοινότητα προσεγγίζει με αμηχανία τις εξελίξεις στο Ιράν. Απ' ό,τι φαίνεται, σε επίπεδο διπλωματίας και μυστικών υπηρεσιών δεν υπάρχει διεθνές consensus για μια κοινή γραμμή όσον αφορά το Ιράν. Τέταρτον, οι σύμμαχοι του Ιράν είναι ισχυροί. Η Ρωσία, η Κίνα, το Ιράκ, η Συρία, ο Λίβανος, αλλά και μεγάλες μερίδες της σιιτικής κοινότητας εξακολουθούν να βρίσκονται στο πλευρό της Τεχεράνης. Τέλος, η ιρανική κυβέρνηση διαθέτει διάφορα μέσα για να αναχαιτίσει το νέο κοινωνικό ρεύμα αμφισβήτησης (ειδικές δυνάμεις, αστυνομία, προπαγάνδα, οικονομικά κίνητρα, ταξικές συμμαχίες, δυνατότητες κρατικού μηχανισμού κ.ο.κ.) και να καταπνίξει κάθε πιθανότητα επιτυχίας οποιασδήποτε εξέγερσης.

Υπό το πρίσμα των προαναφερόμενων, καλά ενημερωμένες κουρδικές πηγές που παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις, από την σκοπιά του κουρδικού αυτονομιστικού κινήματος, επισημαίνουν χαρακτηριστικά στην «Κ», ότι στο Ιράν του 2018 βρισκόμαστε στο κατώφλι μιας «Άνοιξης» που ξεκινά με ''δειλά'' βήματα και η οποία ενδέχεται να καθυστερήσει, ώστε να έρθει στο προσκήνιο ολοκληρωτικά. Οι τελευταίες εξελίξεις και τα δεδομένα συνηγορούν με την εν λόγω άποψη και μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι όντως βρισκόμαστε στις απαρχές μιας μακράς διαδικασίας με όλα τα σενάρια να έχουν πέσει πλέον στο «τραπέζι».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή