Η οδός Τσακάλωφ, στο πεζοδρομημένο τμήμα της από την Ηρακλείτου ώς την πλατεία Κολωνακίου, συμπυκνώνει όσα η ελληνική καθημερινότητα δεν μας αφήνει να ξεχάσουμε. Περπατώντας τα λίγα μέτρα του πεζόδρομου, δεν μπορείς να φανταστείς ότι στον δρόμο αυτόν υπάρχουν κάτοικοι, αλλά και καταστήματα, όσα απέμειναν, με βιτρίνες. Είναι η πατρίδα της παρανομίας, με τους λίγους νόμιμους να επιβεβαιώνουν τον κανόνα της αυθαιρεσίας. Η κατάληψη του πεζόδρομου από καταστήματα εστίασης, καφέ, σουβλατζίδικα και μηχανάκια αποκαλύπτει την επικράτηση της ανομίας, καθώς αυτή δεν «κοστίζει». Τα όποια πρόστιμα είναι πολύ χαμηλότερα του προσδοκώμενου κέρδους.
Οι κάτοικοι έχουν, φυσικά, αγανακτήσει και, δικαίως, αισθάνονται όμηροι μέσα στα σπίτια τους.
Οι σιδερόφρακτες είσοδοι των πολυκατοικιών είναι παλιό φαινόμενο, από τότε που η νυχτερινή ζωή του Κολωνακίου συγκέντρωνε πλήθη που ξενυχτούσαν, αλλά πλέον η ηχορρύπανση, η τσίκνα, ο θόρυβος των ομιλιών και των εγκαταστάσεων, ο περιορισμένος ζωτικός χώρος διέλευσης και η καθημερινή επιβεβαίωση ότι στην πόλη αυτή το πάνω χέρι έχουν η παρανομία και ο ευτελισμός του πολίτη, έχουν οδηγήσει τους κατοίκους σε απόγνωση.
Μπορεί να επιβληθεί ο νόμος στην Τσακάλωφ και να αποκατασταθεί η τάξη; Ουσιαστική απάντηση δεν υπάρχει, γιατί αφενός η ώς τώρα αδυναμία του Δήμου Αθηναίων να επιβληθεί με πυγμή και αφετέρου το διάχυτο πνεύμα ανομίας στην πόλη δεν αφήνουν πολλές ελπίδες. Αλλά τώρα ο Δήμος Αθηναίων, που δίνει δίκιο στους κατοίκους (χωρίς να μπορεί ώς τώρα να τους προστατεύσει), ελπίζει πως η νέα κανονιστική απόφαση που θα ισχύσει πολύ σύντομα και θα αφορά το σύνολο των κοινόχρηστων χώρων στην Αθήνα θα βελτιώσει την κατάσταση.
Ας μην περιμένουμε θαύματα, γιατί μπορεί η νέα διάταξη να προβλέπει επαναδιευθέτηση του δημόσιου χώρου, αλλά θα πρέπει και κάποιος να επιβάλει τον νόμο και όπως γνωρίζουμε η Δημοτική Αστυνομία έχει περιορισμένες δυνάμεις και, επιπλέον, δεν έχει πείσει ότι μπορεί να είναι παρούσα επί της ουσίας. Μένει να το δούμε και σαφώς πρώτα από όλους οι κάτοικοι της οδού Τσακάλωφ. Σύμφωνα με τη νέα κανονιστική (που δεν έχει όμως ακόμη πάρει την τυπική έγκριση από την αποκεντρωμένη διοίκηση) θα ισχύσει αυστηρότερο πλαίσιο για τα τραπεζοκαθίσματα, που στην περίπτωση των πεζόδρομων δεν θα μπορούν να τοποθετούνται εάν το πλάτος του δρόμου είναι μικρότερο των 5,5 μέτρων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, θα ισχύει μια σειρά τραπεζοκαθισμάτων και σαφώς το αίσχος με τις ομπρέλες και τέντες πάνω σε κακοποιημένα δέντρα (όπως στην Τσακάλωφ), όπως και τα προτεταμένα διαχωριστικά από πλαστικό, θα ελέγχονται. Η πρόθεση είναι καλή, αλλά είναι βέβαιον ότι σε επίπεδο εξαγγελίας κανείς δεν αισθάνεται ασφαλής ότι η απόφαση του Δήμου Αθηναίων για τάξη στον δημόσιο χώρο της Αθήνας θα μπορεί να εφαρμόζεται συστηματικά. Θα πρέπει ο δήμος να αποδείξει ότι είναι σε θέση να εφαρμόσει τον νόμο καθολικά και μόνιμα και όχι κατά περίπτωση. Εως τώρα, ο δήμος μαζεύει παράνομα τραπεζοκαθίσματα που την επομένη ξαναστήνονται. Στη διάρκεια του 2017, σύμφωνα με στοιχεία του δήμου, έγιναν περίπου 90 έλεγχοι στην οδό Τσακάλωφ από κλιμάκια της Δημοτικής Αστυνομίας και των υπολοίπων διευθύνσεων του δήμου αλλά η κατάσταση εξακολουθεί και είναι ιδιαιτέρως αρνητική. Στο σύνολο των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην Τσακάλωφ, περίπου οι 9 στους 10 έχουν κάνει κατάχρηση της άδειας λειτουργίας και έχουν επεκταθεί παράνομα.
Θράσος και επιβράβευση
Η εικόνα του δρόμου είναι απογοητευτική. Οχι μόνο για την επιβράβευση της αυθαιρεσίας αλλά και για το θράσος της αισθητικής παράβασης εις βάρος ακόμη και των δέντρων, που λειτουργούν κατά περίπτωση ως αντιστήριγμα σε άθλιες τέντες. Αυτή είναι η Τσακάλωφ πλέον. Οι κάτοικοι μιλούν για «αλητεία» και «υπόκοσμο», ιδίως τη νύχτα, για ένα δρόμο που εξυπηρετεί μεταφερόμενο πληθυσμό εις βάρος των μόνιμων κατοίκων. Η δουλειά του Δήμου Αθηναίων είναι δύσκολη, αλλά είναι ένα στοίχημα που οφείλει να κερδίσει για να αποδείξει ότι στα δύσκολα προτεραιότητα έχει ο φορολογούμενος πολίτης και η έννομη τάξη. Η Τσακάλωφ είναι αιχμή του δόρατος, σε μια Αθήνα που θέλει μόνιμους κατοίκους αλλά ευχαριστημένους μόνιμους κατοίκους, πολίτες ικανοποιημένους από μια μίνιμουμ έστω παροχή υπηρεσιών. Αυτό το αυτονόητο, για την Αθήνα, είναι όνειρο θερινής νυκτός. Η νέα κανονιστική απόφαση του δήμου για τους δημόσιους χώρους της Αθήνας προβλέπει επίσης αυστηρές διατάξεις για καταλήψεις πεζοδρομίων και περίπτερα. Δεν υπάρχει περιθώριο αποτυχίας. Η αποτυχία και αυτού του μέτρου θα είναι μία ακόμη ήττα της Αθήνας. Ο Δήμος Αθηναίων ισχυρίζεται ότι θέλει να πετύχει. Το ευχόμαστε, αλλά οφείλει να βρει τον μηχανισμό, τον τρόπο και την πειθώ. Η οδός Τσακάλωφ είναι μεγάλη πρόκληση.