Με αφορμή τις προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπη σήμερα η Δημοκρατία, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποτύπωσαν την άποψη τους απαντώντας στο ερώτημα «Απειλείται η Δημοκρατία;». Ο πρωθυπουργός σημειώνει ότι «η απροθυμία των εξουσιών να εμπιστευτούν τους πολίτες είναι αυτή που έχει θέσει σε κίνδυνο όλα αυτά τα χρόνια το νόημα και τη λειτουργία της Δημοκρατίας. Από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΝΔ, Κυριάκος Μητσοτάκης, χαρακτηρίζοντας τον «λαϊκισμό» ως τη μεγαλύτερη απειλή για τη Δημοκρατία άσκησε κριτική στην κυβέρνηση λέγοντας ότι η Ελλάδα ήταν «η πρώτη χώρα» όπου οι λαϊκιστικές δυνάμεις κέρδισαν την εξουσία στις εκλογές του 2015 και τις κατηγορεί ότι έριξαν την προηγούμενη κυβέρνηση μέσω της μη εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.
Η αρθογραφία του πρωθυπουργού και του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης είναι στο πλαίσιο αφιερώματος των New York Times και του Euro2day.gr, ζητώντας την γνώμη προσωπικοτήτων διεθνώς.
Α. Τσίπρας: «Ύβρις» και τιμωρία
Στην αρχαιοελληνική έννοια της «ύβρεως» αναζητεί ο Αλέξης Τσίπρας τη μεγαλύτερη απειλή για τη Δημοκρατία. Εν προκειμένω, στην αποξένωση-εκδικητικότητα των πολιτών, ακριβώς επειδή στα δύσκολα χρόνια της κρίσης, οι αποφάσεις ελήφθησαν ερήμην τους, από μη εκλεγμένα «κέντρα». Όπως επισημαίνει ο πρωθυπουργός, το ίδιο το νόημα και η λειτουργία της Δημοκρατίας έχουν τεθεί σε κίνδυνο όλα αυτά τα χρόνια, εξαιτίας της απροθυμίας των εξουσιών να εμπιστευτούν τους πολίτες. Δηλαδή, να εμπιστεύονται τη συλλογική δύναμη της Δημοκρατίας. «Το πολιτικό κατεστημένο έπεσε σε μια παγίδα, άφησε τη χάραξη πολιτικής και τη λήψη των αποφάσεων στα χέρια των τεχνοκρατών και των κακοήθων οργάνων μη εκλεγμένων συμβούλων», σημειώνει. Τονίζοντας ότι αυτή ακριβώς «η ‘ύβρις’ που έλεγαν οι αρχαίοι πρόγονοί μου οδήγησε στη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των πολιτών και των κυβερνήσεών τους». Το χειρότερο, κατά τον κ. Τσίπρα, είναι ότι «οι άνθρωποι άρχισαν να χάνουν την πίστη τους όχι μόνο στην πολιτική ηγεσία αλλά και στην ίδια τη Δημοκρατία» και «υπό αυτές τις συνθήκες, οι εχθροί της Δημοκρατίας και των αξιών της, η άκρα Δεξιά, οι φασίστες και οι νεοναζί, τείνουν να κερδίζουν έδαφος στις κοινωνίες μας». Συνεπώς, εμφανίζει ως βασικό προαπαιτούμενο για την εξάλειψη της απειλής, την «επανατοποθέτηση» της εμπιστοσύνης στα χέρια των πολιτών, την «επένδυση» στη σκληρή δουλειά και στην αποφασιστικότητα του λαού «να κάνουν τη χώρα τους καλύτερη για τους ίδιους και για τις επόμενες γενιές». Ειδικά στην Ελλάδα που, όπως τονίζει ο πρωθυπουργός, επανακτά το «κλειδί» της ανάπτυξης, αφήνοντας πίσω την ύφεση.
Στην αρχαιοελληνική έννοια της «ύβρεως» αναζητεί ο Αλέξης Τσίπρας τη μεγαλύτερη απειλή για τη Δημοκρατία. Εν προκειμένω, στην αποξένωση-εκδικητικότητα των πολιτών, ακριβώς επειδή στα δύσκολα χρόνια της κρίσης, οι αποφάσεις ελήφθησαν ερήμην τους, από μη εκλεγμένα «κέντρα».
Όπως επισημαίνει ο πρωθυπουργός, το ίδιο το νόημα και η λειτουργία της Δημοκρατίας έχουν τεθεί σε κίνδυνο όλα αυτά τα χρόνια, εξαιτίας της απροθυμίας των εξουσιών να εμπιστευτούν τους πολίτες. Δηλαδή, να εμπιστεύονται τη συλλογική δύναμη της Δημοκρατίας.
«Το πολιτικό κατεστημένο έπεσε σε μια παγίδα, άφησε τη χάραξη πολιτικής και τη λήψη των αποφάσεων στα χέρια των τεχνοκρατών και των κακοήθων οργάνων μη εκλεγμένων συμβούλων», σημειώνει. Τονίζοντας ότι αυτή ακριβώς «η ‘ύβρις’ που έλεγαν οι αρχαίοι πρόγονοί μου οδήγησε στη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των πολιτών και των κυβερνήσεών τους».
Το χειρότερο, κατά τον κ. Τσίπρα, είναι ότι «οι άνθρωποι άρχισαν να χάνουν την πίστη τους όχι μόνο στην πολιτική ηγεσία αλλά και στην ίδια τη Δημοκρατία» και «υπό αυτές τις συνθήκες, οι εχθροί της Δημοκρατίας και των αξιών της, η άκρα Δεξιά, οι φασίστες και οι νεοναζί, τείνουν να κερδίζουν έδαφος στις κοινωνίες μας».
Συνεπώς, εμφανίζει ως βασικό προαπαιτούμενο για την εξάλειψη της απειλής, την «επανατοποθέτηση» της εμπιστοσύνης στα χέρια των πολιτών, την «επένδυση» στη σκληρή δουλειά και στην αποφασιστικότητα του λαού «να κάνουν τη χώρα τους καλύτερη για τους ίδιους και για τις επόμενες γενιές».
Ειδικά στην Ελλάδα που, όπως τονίζει ο πρωθυπουργός, επανακτά το «κλειδί» της ανάπτυξης, αφήνοντας πίσω την ύφεση.
Κ. Μητσοτάκης: Περί ελληνικού λαϊκισμού
Για τον Κυριάκο Μητσοτάκη, η απειλή για τη Δημοκρατία είναι ο λαϊκισμός. Σε μία παρέμβαση που επικεντρώνεται στην κριτική του προς την κυβέρνηση, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης υποστηρίζει ότι η Ελλάδα ήταν «η πρώτη χώρα» όπου οι λαϊκιστικές δυνάμεις κέρδισαν την εξουσία στις εκλογές του 2015. Σε αντίθεση, όπως προσθέτει, με «τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες αντιμετώπιζαν παρόμοιες προκλήσεις αλλά κατάφεραν να διατηρήσουν τους λαϊκιστές μακριά από την εκτελεστική εξουσία». Για την εξέλιξη αυτή ο κ. Μητσοτάκης επικαλείται τη δυσαρέσκεια και την απογοήτευση των Ελλήνων πολιτών, ως αποτέλεσμα της δημοσιονομικής αυστηρότητας που επιβλήθηκε για να αντιμετωπισθεί η οικονομική κρίση το 2010.
Εκτιμά ότι οι λαϊκιστές ήταν «επιδέξιοι και τυχεροί» και τους κατηγορεί ότι έριξαν την προηγούμενη κυβέρνηση μέσω της μη εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας. Και προσάπτει στην κυβέρνηση αυταρχισμό και μη σεβασμό στη διάκριση των εξουσιών και εξυπηρέτηση συμφερόντων «είτε πρόκειται για απλούς πολίτες στους οποίους παρέχεται εργασία στο δημόσιο τομέα είτε για μια νέα τάξη ολιγαρχών».
Διαβεβαιώνει ωστόσο ότι «οι λαϊκιστές στην Ελλάδα δεν έχασαν ακόμη την κυβέρνηση αλλά τελικά θα τη χάσουν». Όπως υποστηρίζει, όμως, η Δημοκρατία από μόνη της είναι πολύ ισχυρότερη και το «δημοκρατικό ήθος των Ελλήνων είναι ήδη ένα βήμα μπροστά έναντι οποιουδήποτε προσπαθεί να το υπονομεύσει».