Η ομάδα 1Youth1Sea, η οποία ξεκίνησε την ομώνυμη πρωτοβουλία για την εξασφάλιση ενός καλύτερου αύριο για τη Μεσόγειο, παρευρέθηκε το περασμένο Οκτώβριο στη Βαρκελώνη, στα πλαίσια της πρόσκλησης από την κοινότητα Ένωση για τη Μεσόγειο, η οποία και εδρεύει εκεί.
Η εν λόγω κοινότητα, αποτελείται από κράτη-μέλη της ΕΕ και άλλα κράτη που διαβρέχονται από τη Μεσόγειο αλλά δεν ανήκουν στην ΕΕ. Οι συζητήσεις με την ομάδα, η οποία αποτελείται από μέλη διάφορων χωρών γύρω από τη Μεσόγειο, σχετικά με την εξασφάλιση ενός καλύτερου αύριο για ολόκληρη τη Μεσόγειο κατέληξαν στην ανάγκη επίτευξης μιας βαθύτερης συνεργασίας μεταξύ των κρατών της. Αποτέλεσμα της προαναφερθείσας απόφασης είναι η παρακάτω έκκληση.
«Μεσόγειος: Έχουμε πολλά περισσότερα να κάνουμε μαζί»
Είμαστε Έλληνες, Αιγύπτιοι, Ισπανοί, Γάλλοι, Ιταλοί, Λιβανέζοι, Μαροκινοί, Παλεστίνιοι, Σύροι, Τυνήσιοι, Τούρκοι· είμαστε Μεσόγειοι. Είμαστε νέοι και εργαζόμαστε στον ιδιωτικό τομέα, στα ΜΜΕ, στην ανθρωπιστική δράση, στην καινοτομία, στη δημόσια διοίκηση, στην έρευνα και στα νομικά. Το 2014 είχαμε γράψει την πρώτη μας διακήρυξη υποστηρίζοντας την υιοθέτηση μιας θετικής ατζέντας για τη Μεσόγειο. Το 2017, οι κρίσεις συνεχίζουν να ταρακουνούν την περιοχή μας.
Οι νέοι κάτω των 30 αποτελούν το 60% του συνολικού πληθυσμού των μεσογειακών χωρών. Είναι στο χέρι μας να βρούμε τις απαντήσεις στις κοινές προκλήσεις της περιοχής και να επιτρέψουμε, κατ' επέκταση, στη γενιά μας να μπορέσει να χτίσει ζωή και καριέρα με προοπτική για το μέλλον. Θεωρούμε αναγκαίο, γι' αυτό τον λόγο, να επικεντρωθούμε σε 4 τομείς-κλειδιά για την ανάπτυξη της περιοχής.
Δημιουργία πρωτοβουλιών και επιχειρήσεων με θετικό κοινωνικό αντίκτυπο
Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα δημιουργικών νέων που έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν την κατάσταση περιθωριοποιημένων πληθυσμών. Πρωτοβουλίες όπως η SINGA, η MEnt, ή ακόμα και το Techfugees προσπαθούν να επιτύχουν την κοινωνικό-οικονομική ένταξη των προσφύγων στη Γαλλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Στην πρόσφατή μας συνάντηση με την Ένωση για τη Μεσόγειο, βρήκαμε την ίδια αυτή βούληση. Από το 2008, η Ένωση για τη Μεσόγειο εργάζεται για την οικονομική και κοινωνική αυτονόμηση των πλέον ευάλωτων πληθυσμών, ενώ προωθεί την ευαισθητοποίηση και την συνεργασία μεταξύ των χωρών της περιοχής, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι εν λόγω προκλήσεις. Οι «Γυναίκες του μέλλοντος στη Μεσόγειο» είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα ενίσχυσης γυναικών του πανεπιστημίου Sciences Po του Παρισίου με στόχο να αναδείξει τις ηγετικές τους ικανότητες. Το «Med4Jobs» έχει στόχο να βοηθήσει νέους και νέες από τη Μεσόγειο στην εξεύρεση εργασίας. Η πρωτοβουλία «Plastic Busters» στοχεύει στη μείωση των θαλάσσιων απορριμάτων της Μεσογείου. Η προστασία του περιβάλλοντος, η προώθηση της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, η κατάσταση των νέων και η ενίσχυση της δημοκρατικής διοίκησης στις επιχειρήσεις (η οποία συχνά θεωρείται τροχοπέδη για την κερδοφορία) είναι σημαντικότατοι παράγοντες για την οικονομική βιωσιμότητα της περιοχής.
Βελτίωση της θέσης των νέων στην αγορά εργασίας μέσω της αξιοποίησης των δυνατοτήτων τους στο χώρο εργασίας και μέσω ευκολότερης πρόσβασης σε εκπαιδευτικά προγράμματα
Η δημιουργία ενός οικοσυστήματος που να μπορεί να προκαλέσει μια νέα κοινωνικο-οικονομική δυναμική είναι απαραίτητη. Ωστόσο, δεν θα είναι αρκετή έαν δεν βρεθούν οι τρόποι για να αντιμετωπιστούν τα δομικά προβλήματα που ταλανίζουν τις αγορές εργασίας των χωρών της Μεσογείου.
Σήμερα, η πανεπιστημιακή εκπαίδευση είναι ακόμα αρκετά αποσυνδεδεμένη από την πραγματικότητα της αγοράς εργασίας, κάνοντας δύσκολη την προσαρμογή των νέων αποφοίτων σε αυτήν. Είναι, λοιπόν, επείγον να προωθηθούν οι απαραίτητες αλλαγές στα εκπαιδευτικά συστήματα των χωρών της περιοχής, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί με την ανταλλαγή τεχνογνωσίας μεταξύ τους.
Μέχρι το 2023, πρέπει να δημιουργηθούν περίπου 83 εκατομμύρια θέσεις εργασίας για να ανταπεξέλθει η περιοχή μας στις ανάγκες που δημιουργεί η δημογραφική αύξηση. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε. Η πρωτοβουλία «YouMatch» της Ένωσης για τη Μεσόγειο είναι ένα παράδειγμα που δείχνει προς τη σωστή κατεύθυνση για την αντιμετώπιση του προβλήματος της περιορισμένης πρόσβασης των νέων στην αγορά εργασίας. Τέτοιες πρωτοβουλίες πρέπει να πολλαπλασιαστούν και να προωθηθούν από τα μέσα επικοινωνίας προκειμένου να φτάσει το μήνυμα στους αποδέκτες: τους νέους στις πόλεις και τις επαρχίες των χωρών της Μεσογείου.
Στήριξη στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, για να μπορέσουν οι εθνικές οικονομίες να δημιουργήσουν αξία και θέσεις εργασίας
Η οικονομική στήριξη στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις θα δώσει στις εθνικές οικονομίες πρόσθετη αξία και θα οδηγήσει στην ανάπτυξη των συγκριτικών τους πλεονεκτημάτων. Έτσι θα δοθεί μια νέα δυναμική, η οποία θα έχει πολλαπλά οφέλη για το σύνολο της περιοχής. Οι κοινοί άξονες επαγγελματικής εκπαίδευσης και ο διαμοιρασμός πληροφοριών σχετικά με τις προσοδοφόρες αγορές θα δημιουργήσουν το κατάλληλο περιβάλλον για τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων, που θα φέρουν, με τη σειρά τους, νέες θέσεις εργασίας.
Ωστόσο, είναι καθήκον όλων των παραγόντων, τόσο δημοσίων όσο και ιδιωτικών, να λύσουν τα δεσμά που κρατούν τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις των χωρών της Μεσογείου, δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για την χορήγηση νέων δανείων σε αυτές. Ένα μεσογειακό ταμείο εγγυήσεων, χρηματοδοτούμενο από κρατική συνεισφορά σύμφωνα με το μοντέλο της Αφρικανικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, θα μπορούσε να επιλέγει συγκεκριμένες επιχειρήσεις που πληρούν κάποια κριτήρια (να είναι πρότζεκτ για τη Μεσόγειο, να είναι σε παραγωγικό τομέα, να προσλαμβάνουν νέους και νέες, να έχουν θετικό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο) και να καλύπτει τις επιχειρήσεις αυτές σε περίπτωση αποτυχίας και αδυναμίας αποπληρωμής των δανείων τους. Αυτό το σύστημα «δανείων τιμής» που παρέχει, επί της ουσίας, εγγύησεις στις τράπεζες εκ μέρους των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, θα βοηθούσε πολλές νέες επιχειρήσεις και για το λόγο αυτό θα έπρεπε να προωθηθεί στην ατζέντα.
Δημιουργία ενός σταθερού οικοσυστήματος καινοτομίας
Η εφαρμογή ενός σχεδίου που θα ευνοεί τις νεοφυείς (start-ups) και τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις θα οδηγήσει στη δημιουργία νέων πρωτοβουλιών και στη χρηματοδότηση αυτών. Στο Λίβανο, η Ψηφιακή Συνοικία της Βυρητού που ξεκίνησε το 2016, είναι το αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και στεγάζει νεοφυείς επιχειρήσεις που επωφελούνται των εγγύησεων που παρέχει η Τράπεζα του Λιβάνου. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν προνομιακή πρόσβαση σε δομές, σε μια χώρα όπου η ηλεκτροδότηση και η πρόσβαση στο Ίντερνετ είναι περιορισμένες.
Το Πάρκο Καινοτομίας της Ιερουσαλήμ είναι μια πρωτοβουλία που στοχεύει στη δημιουργία ενός συστήματος καινοτόμας εκμάθησης στους τομείς της επιστήμης, της μηχανικής, της τεχνολογίας και των μαθηματικών. Όσον αφορά στην έρευνα και την ανάπτυξη, το Διεθνές Κέντρο Έρευνας που έχει δημιουργήσει το UK Lebanon Tech Hub στοχέυει στην υποστήριξη πρότζεκτ εφαρμοσμένης έρευνας. Το κέντρο ξεκίνησε τη δράση του στις αρχές του 2017 και λειτουργεί ως σύνδεσμος μεταξύ ευρωπαϊκών ερευνητικών κέντρων και λιβανέζικων πανεπιστημίων. Οι παραπάνω πρωτοβουλίες αποτελούν λαμπρά παραδείγματα υποστήριξης στην καινοτομία, την έρευνα και την ανάπτυξη σε χώρες όπου η κρατική χρηματοδότηση είναι ελλιπής (π.χ. μόλις 0,22 % του ΑΕΠ του Λιβάνου πηγαίνει στην έρευνα και την ανάπτυξη). Χωρίς την ώθηση που χρειάζεται να δώσουν οι επίσημοι θεσμοί, όμως, τα αποτελέσματα τέτοιων πρωτοβουλιών θα είναι περιορισμένα και οι περιπτώσεις αυτές θα παραμείνουν μικρές εστίες φωτός σε ένα κατα τ'άλλα σκοτεινό τοπίο.
Γνωρίζουμε πως η Μεσόγειος, παρά τα όσα προβλήματα που αντιμετωπίζει ως αποτέλεσμα των συγκυριών, έχει μεγάλα αποθέματα ενέργειας τα οποία περιμένουν να χρησιμοποιηθούν προς όφελος των ανθρώπων που ζουν στις ακτές της. Η ευχή μας είναι να γίνει μία συνειδητοποίηση: να καταλάβουμε πως το μέλλον απαιτεί κοινή ανάληψη της ευθύνης από όλους τους λαούς της Μεσογείου. Η διατήρηση και ανάπτυξη των οικονομιών, των εδαφών, του ανθρώπινου δυναμικού, της πολιτιστικής κληρονομιάς και των φυσικών πόρων της περιοχής μας δεν μπορεί παρά να επιτευχθεί μέσω της συνεργασίας μεταξύ κρατών, διεθνών οργανισμών και ιδιωτικού τομέα, με την ενεργή συμμετοχή των νέων της περιοχής.
Συνυπογράφουν οι: Mael M’Baye, Louis Boillot, Ines Abdelrazek, Akram Zaoui, Karim Arnaout, Leonardo Frisani, Hind Al Aissi, Antoun Meroueh, Lara Younes, Πέτρος Κωνσταντινίδης, Claudia Del Prado Sartorius, Nil Eyuboglu.
Παρακάτω ακολουθούν τα 12 μέλη της ομάδας, συνοδευόμενα από ένα μικρό βιογραφικό σημείωμα για το καθένα.
1) Γαλλο-τουρκάλα με ιταλικές ρίζες, η Nil Eyuboglu είναι κάτοχος Bachelor στις πολιτικές επιστήμες, τις μεσοανατολικές και μεσογειακές σπουδές, καθώς και κάτοχος Master Διεθνούς Ασφάλειας από τη σχολή Sciences Po Paris. Σήμερα, εργάζεται στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας στην Τουρκία.
2) Ο Leonardo Frisani είναι κάτοχος Bachelor Ιστορίας (Πανεπιστήμιο του Μιλάνου), Advanced Diploma στις Βρετανικές και Ευρωπαϊκές σπουδές (Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης) και Master Διεθνούς Ασφάλειας (Sciences Po Paris). Σήμερα είναι αναλυτής στην The Red (Team) Analysis Society.
