Αναζητώντας το αμερικανικό όνειρο εκτός… Αμερικής

Αναζητώντας το αμερικανικό όνειρο εκτός… Αμερικής

4' 4" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι ΗΠΑ διαφέρουν σε έναν βασικό παράγοντα από τις περισσότερες χώρες του κόσμου: είναι ένα κράτος χτισμένο από μετανάστες. Εδώ και χρόνια, η μετανάστευση παραμένει βασικό κομμάτι του DNA της κοινωνίας και της οικονομίας της χώρας – σε έρευνα του Forbes υπολογίζεται πως το 40% των μεγαλύτερων εταιρειών των ΗΠΑ ιδρύθηκε από μετανάστες πρώτης γενιάς. Βασικό γρανάζι αυτής της διαδικασίας είναι τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Αμερικής, κορυφαία πανεπιστήμια όπως το Χάρβαρντ, το Γέιλ ή το ΜΙΤ, που κάθε χρόνο προσελκύουν χιλιάδες μυαλά από όλη την υφήλιο στην αυτοαποκαλούμενη «γη των ευκαιριών». Σταθερά, οι διεθνείς φοιτητές δράττονται της ευκαιρίας και απορροφούνται στην οικονομία των ΗΠΑ, συνεισφέροντας δυναμικά.

Ωστόσο, φέτος, ολοένα και περισσότεροι διεθνείς φοιτητές γυρνούν την πλάτη στην αγορά εργασίας των ΗΠΑ, είτε από ανάγκη είτε από επιλογή. Πράγματι, για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, οι αιτήσεις για την αμερικανική εργασιακή βίζα H1B –το «κλειδί» που ανοίγει την πόρτα στην προοπτική δουλειάς στις ΗΠΑ– παρουσίασαν σημαντική πτώση. Ταυτόχρονα, πολλοί μετανάστες με εξειδίκευση που ήδη εργάζονται στις ΗΠΑ αναζητούν εργασία σε χώρες του εξωτερικού. «Δεν έχω ξαναδεί ποτέ υποψηφίους να κάνουν αίτηση για καναδικές θέσεις, ενώ δουλεύουν ήδη στη Silicon Valley», δήλωσε ο Ρόι Περέιρα, διευθύνων σύμβουλος της καναδικής εταιρείας Zoom.ai. «Αυτό δεν συνέβαινε ποτέ».

Για να βρει κανείς τα αίτια της αντίστροφης αυτής μετανάστευσης χρειάζεται απλώς να ταξιδέψει έναν χρόνο πίσω, στο Καπιτώλιο της Ουάσιγκτον. Το βροχερό απόγευμα της 20ής Ιανουαρίου, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ παρουσίασε το όραμά του για τη χώρα στον παραδοσιακό λόγο της ορκωμοσίας. Το μήνυμά του ήταν απλό: «Προσλαμβάνετε πρώτα Αμερικανούς».

Χρόνιος «πονοκέφαλος»

Παρά την αυστηρότητα του δόγματος Τραμπ, η πρόθεση του Αμερικανού προέδρου φαίνεται πως δεν ήταν να στοχεύσει τα κορυφαία διεθνή μυαλά που αναζητούν εργασία στις ΗΠΑ. Για αρκετά χρόνια, η βίζα H1B αποτελούσε «πονοκέφαλο» για την Ουάσιγκτον, καθώς οι αιτήσεις ξεπερνούσαν το προκαθορισμένο όριο και χορηγούνταν μέσω λοταρίας, και όχι με αξιοκρατικά κριτήρια. Για την έκδοση της βίζας, οι εταιρείες έπρεπε να αποδείξουν πως κανένας Αμερικανός πολίτης δεν θα μπορούσε να προσληφθεί σε αυτήν τη θέση, ένα κριτήριο σαφώς νεφελώδες. Σε δηλώσεις του, ο Αμερικανός πρόεδρος υποσχόταν πως θα βελτιώσει τη διαδικασία προσελκύοντας μόνο τους «λαμπρότερους μετανάστες». Πέρα από τις συχνές, αμφιλεγόμενες δηλώσεις του, η μόνη μέχρι στιγμής παρέμβασή του είναι ένα Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο καλεί για περαιτέρω ελέγχους και περιέχει προτάσεις ώστε να μειωθεί η εκμετάλλευση του συστήματος.

Παρ’ όλα αυτά, το ξενοφοβικό αφήγημα του Τραμπ από μόνο του φαίνεται πως είναι αρκετό για να ταρακουνήσει την αμερικανική αγορά. Σχεδόν καθημερινά διαρρέουν καινούργιες –και ενίοτε αντιφατικές– πληροφορίες από τον Λευκό Οίκο, για το πώς τελικά θα αναδιαμορφωθεί το σύστημα χορήγησης της εργασιακής βίζας. Η αβεβαιότητα αυτή «παγώνει» τις αμερικανικές εταιρείες, που διστάζουν να προσλάβουν μετανάστες από φόβο ότι ενδεχομένως δεν θα καταφέρουν να τους κρατήσουν. «Βρέθηκα σε τέσσερις διαφορετικές συνεντεύξεις που μου ανακοίνωσαν πως, παρότι θα ήθελαν πολύ να με προσλάβουν, φοβούνται πως θα έχουν μελλοντικό γραφειοκρατικό πρόβλημα», μου ανέφερε σε τηλεφωνική μας συνομιλία ο Ντάνιελ Σνοκ, μεταπτυχιακός φοιτητής στον τομέα της Κυβερνοασφάλειας από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια.

«Πρώτα Αμερικανούς»

Ταυτόχρονα, η ρητορική «προσλαμβάνετε πρώτα Αμερικανούς» επιτρέπει στους αξιωματικούς των υπηρεσιών ιθαγένειας και μετανάστευσης να παίρνουν ακόμα πιο αυθαίρετες αποφάσεις. Σε πρόσφατη επιστολή της στους New York Times με τίτλο «Υπάρχει άραγε κανένας αρκετά ικανός για τη βίζα H1B;», η Κινέζα απόφοιτος του Στάνφορντ και της Οξφόρδης και startupper, Φρίντα Γου, εξιστορεί την ταλαιπωρία της με τις Αρχές. Παρότι παρέδωσε όλα τα προαπαιτούμενα έγγραφα, συμπεριλαμβανομένης και μιας συστατικής επιστολής από έναν νομπελίστα, η υπηρεσία μετανάστευσης τελικά αρνήθηκε να της εκδώσει τη βίζα, κρίνοντας πως δεν είχε τις κατάλληλες δεξιότητες για τη χορήγησή της. «Εάν δεν είχα τα κατάλληλα προσόντα ώστε να μείνω στις ΗΠΑ, τότε ποιος τα έχει;» αναρωτιέται η Φρίντα στο άρθρο της.

Παράλληλα με το γραφειοκρατικό κομφούζιο που παραλύει ή καθυστερεί τις προσλήψεις ειδικευμένων μεταναστών, φαίνεται πως οι δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου οδηγούν τους διεθνείς φοιτητές στο να βλέπουν την παραμονή τους στις ΗΠΑ με άλλο μάτι. «Παρατηρούμε σαφώς αυξανόμενο άγχος και αβεβαιότητα στους φοιτητές μας», μου ανέφερε ο αναπληρωτής διευθυντής του Γραφείου Διεθνών Φοιτητών του Πανεπιστημίου Γέιλ. Παρόμοιες αντιδράσεις συναντά κανείς και στον κλάδο της τεχνολογίας, όπου η παρουσία ειδικευμένων μεταναστών είναι απαραίτητη, καθότι πρόσφατες έρευνες δείχνουν πως υπάρχουν δέκα φορές περισσότερες θέσεις εργασίας απ’ ό,τι Αμερικανοί φοιτητές με πτυχία Πληροφορικής.

Πολλοί φοιτητές και εργαζόμενοι εγκαταλείπουν το «αμερικανικό όνειρο» με απογοήτευση, κατευθυνόμενοι κυρίως στον Καναδά, στην Ευρώπη αλλά και στην Κίνα για την επαγγελματική τους κατάρτιση. Ισως, όμως, τελικά το μεγαλύτερο πλήγμα το δεχτεί η ίδια η οικονομία των ΗΠΑ – εξάλλου, η «φυγή των εγκεφάλων» θα μπορούσε σταδιακά να δημιουργήσει και αλλού ισάξιες ευκαιρίες. «Παρότι δεν είχα την πρόθεση να επιστρέψω στη Γερμανία, τελικά βρήκα μια αντίστοιχη δουλειά με αυτήν που έψαχνα στις ΗΠΑ», μου δήλωσε ο Ντάνιελ, προσθέτοντας πως εκτιμά πολύ τη σιγουριά και την αίσθηση του ανήκειν που νιώθει στον εργασιακό του χώρο. «Εξάλλου, η προσφορά γνώσεων και πρακτικών του εξωτερικού στην ίδια σου τη χώρα περιέχει κάτι το ρομαντικό».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή