Αφοσίωση στην τέχνη, παραμελώντας τους ανθρώπους

Αφοσίωση στην τέχνη, παραμελώντας τους ανθρώπους

3' 24" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η «Φθινοπωρινή σονάτα» (1978) είναι από τα αριστουργήματα του Ινγκμαρ Μπέργκμαν που αγαπήσαμε στον κινηματογράφο με την Ινγκριντ Μπέργκμαν και τη Λιβ Ούλμαν. Καταπιάνεται με τις διαπροσωπικές σχέσεις ανάμεσα σε μια διάσημη πιανίστα και την παραμελημένη της κόρη, ένα έργο για την αγάπη και την αποδοχή. Ενα δράμα δωματίου το οποίο, όπου κι αν ανέβηκε, από το Αμβούργο, την Πράγα, το Μιλάνο, το Οσλο μέχρι το Μπουένος Αϊρες, το Ρίο ντε Τζανέιρο και το Τόκιο, γνώρισε επιτυχία. Στην Ελλάδα το είδαμε στη σκηνή μόνο τρεις φορές από το 2002. Φέτος, 100 χρόνια από τη γέννηση του κορυφαίου σκηνοθέτη δεν είναι μόνο το Teater Giljotin στη Στοκχόλμη που ανεβάζει τη «Φθινοπωρινή σονάτα», αλλά και το Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας (26/1) σε σκηνοθεσία Αρη Τρουπάκη, μετάφραση από τα σουηδικά του Ζαννή Ψάλτη, με τους Μπέττυ Αρβανίτη (Σαρλότ), Δέσποινα Κούρτη (Εύα), Δημήτρη Ημελλο.

Από τις σημαντικότερες δραματικές ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ, προσφέρεται για μεγάλες ερμηνείες και στη σκηνή. «Είναι πολύ θεατρικό κείμενο μολονότι προέρχεται από ταινία», λέει η ταλαντούχα ηθοποιός Δέσποινα Κούρτη, η οποία χρόνια τώρα ξεχωρίζει σε δραματικούς ρόλους: από το Ανοιχτό Θέατρο όπου ξεκίνησε, το Αμόρε, το Εθνικό, το ΚΘΒΕ, το Θέατρο του Νέου Κόσμου μέχρι τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Μιλάει με θαυμασμό για τον Σουηδό σκηνοθέτη και σεναριογράφο, ο οποίος, όπως σημειώνει, λάτρευε τους ηθοποιούς. Στα έργα του, τη γοητεύει ο τρόπος που εστιάζει στη λεπτομέρεια. «Για μένα ο Μπέργκμαν είναι ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής. Παίρνει το νυστέρι και φτάνει μέχρι το κόκαλο. Λέει αλήθεια διότι αντλεί υλικό από την έντονη ζωή του και μας παροτρύνει να βάλουμε έναν καθρέφτη απέναντί μας για να δούμε τις πιο σκοτεινές πτυχές της ζωής μας». Η σημαδεμένη παιδική του ηλικία είναι παρούσα κι εδώ. «Είχε τραυματική σχέση με τους γονείς του αλλά και ο ίδιος αργότερα με τα παιδιά του». Γιος πάστορα, γνώρισε βασανιστήρια και ταπεινώσεις. Οι γονείς του τον τιμωρούσαν σκληρά, τον έδερναν για τις αταξίες του, ακόμη και με τον κόπανο χαλιών (ο πατέρας του), τον κλείδωναν στην ντουλάπα, τον έβαζαν να φορά κόκκινο φουστάνι επειδή έβρεχε το κρεβάτι του μικρός.

Το βάθρο και το μίσος

Η σύγκρουση των δύο διαφορετικών κόσμων στη «Φθινοπωρινή σονάτα» τής θυμίζει την τραγωδία. «Η Εύα που υποδύομαι ζητάει πράγματα από τη Σαρλότ, όπως κάθε κόρη από τη μητέρα της. Μόνο που η μητέρα της δεν κάνει γι’ αυτόν τον ρόλο. Πολύ σοφά ο Μπέργκμαν την παρουσιάζει ως μια μεγάλη πιανίστα, αφοσιωμένη σε μια τέχνη που απαιτεί απόλυτο δόσιμο. Στην πραγματικότητα η σχέση της κόρης προς τη μάνα είναι ερωτική. Στις πρόβες, σύντομα καταλάβαμε ότι για να βρω αντιστοιχίες ως ηθοποιός στην προσωπική μου ζωή, έπρεπε να τις αναζητήσω σε ερωτικές εμπειρίες. Επρεπε να καταλάβω σε τι βάθρο τοποθετεί η ηρωίδα τη μητέρα της και μοιραία τι μίσος μπορεί να δημιουργήσει η τοποθέτηση αυτή. Είναι ένα καθαρά ερωτικό μοτίβο».

Ωστόσο, κατανοεί κι αυτό που εκπροσωπεί η ηρωίδα που ερμηνεύει η Μπέττυ Αρβανίτη. «Καταλαβαίνω τι σημαίνει τάσσομαι στην τέχνη μου και παραμερίζω πολλά γι’ αυτήν». Η ίδια έχει ανάγκη τη γλυκιά οικογενειακή ζωή «και τις ανθρώπινες σχέσεις με τους δικούς μου ανθρώπους. Δεν μπορώ να υπάρξω αλλιώς. Αλλά καταλαβαίνω και τις δύο γυναίκες. Εχει τρομερό ψυχαναλυτικό ενδιαφέρον το έργο. Αυτή η προσπάθεια για την αναζήτηση της ευτυχίας».

«Δεν θέλω να ταυτίζομαι»

Τη ρωτάω αν αγαπάει τόσο πολύ τους δραματικούς ρόλους. «Στην πραγματικότητα ως ηθοποιός δεν θέλω να ταυτίζομαι με τίποτα. Μου αρέσει να αισθάνομαι πως είμαι σε μια πλατιά θάλασσα, χωρίς να γνωρίζω από ποιο ταξίδι θα γοητευθώ. Δεν αρνούμαι το υλικό μου, όμως μου αρέσουν τα άγνωστα τοπία. Εχω πάντως μνήμες από την ευφορία που προκαλούν οι κωμικοί ρόλοι όπως στον Μαριβό χρόνια πριν. Εχει σημασία, όμως, πώς σε φαντάζεται κάθε σκηνοθέτης».

Το θέατρο ήταν ανομολόγητος έρωτας από παιδί και έπρεπε να μπει στο πανεπιστήμιο για να τον αποδεχθεί. «Σπούδασα Φυσική που αγαπάω πολύ όπως τα μαθηματικά. Γι’ αυτό μου αρέσει ο Γιώργος Γραμματικάκης. Με μεγάλη απόλαυση διαβάζω βιβλία όπως η “Αυτοβιογραφία του φωτός”». Τι βρήκε στο θέατρο όταν πήρε την απόφαση να το ακολουθήσει; «Βρήκα έναν παιχνιδότοπο για μεγάλους, όπου το πρώτο ζητούμενο ήταν η βαθιά επικοινωνία με τους άλλους την οποία δεν την έχουμε στην καθημερινότητά μας».

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή