Στις προκλήσεις και στις ευκαιρίες που δημιουργεί ο ραγδαίος τεχνολογικός μετασχηματισμός στον τραπεζικό τομέα αναφέρονται σε συνέντευξή τους στην «Κ» οι κ. Σπύρος Φιλάρετος, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank και Δαμιανός Χαραλαμπίδης, εντεταλμένος γενικός διευθυντής της τράπεζας. Η τράπεζα πρόσφατα ανέλαβε την πρωτοβουλία για τη δημιουργία του Fintech Challenge ’17, με στόχο την ανάδειξη καινοτόμων λύσεων που θα διαμορφώσουν τις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες του μέλλοντος. Για την οικονομία ο κ. Φιλάρετος υπογραμμίζει ότι πρέπει να προσαρμόσουμε τις δομές της ώστε να συμπλεύσει με την παγκοσμιοποίηση.
– Πόσο αλλάζει την τραπεζική ο τεχνολογικός μετασχηματισμός;
– Σ.Φ.: Πράγματι, τα δεδομένα και οι συνθήκες στις τράπεζες, στις επιχειρήσεις και ευρύτερα στην κοινωνία αλλάζουν δραστικά, και οι αλλαγές αυτές είναι ήδη αισθητές. Οι τράπεζες, ειδικότερα, καλούνται να χειριστούν μεγάλες προκλήσεις τόσο σε θέματα ανταγωνισμού όσο και σε θέματα λειτουργίας, καθώς πολλές εργασιακές εξειδικεύσεις θα φθίνουν στο νέο ψηφιακό περιβάλλον. Οι τράπεζες θα πρέπει, επίσης, να διασφαλίσουν την ομαλή συνέχιση της εξυπηρέτησης των πελατών τους, στο πλαίσιο της μετάβασης από τα παραδοσιακά στα νέα ψηφιακά τραπεζικά δίκτυα, καθώς και την έγκαιρη λήψη των κατάλληλων αποφάσεων σε ένα περιβάλλον που μεταβάλλεται γρήγορα και σε κατεύθυνση που δεν είναι εξαρχής σαφής. Πρόκειται για ζητήματα μεγάλης πολυπλοκότητας.
– Στον τραπεζικό κλάδο τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της κρίσης έχει σημειωθεί μεγάλη μείωση των θέσεων εργασίας. Αυτό θα έχει συνέχεια λόγω της τεχνολογίας;
– Σ.Φ.: Η προσαρμογή της δομής μιας τράπεζας στα νέα δεδομένα αποτελεί πρόκληση. Ωστόσο, είναι κάτι που συνέβαινε και θα συμβαίνει, καθώς η εξέλιξη πάντα οδηγεί σε απώλεια παραδοσιακών θέσεων εργασίας αλλά και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε δεύτερο χρόνο. Η αξιοποίηση του δυναμικού των τραπεζών σε νέους τομείς θα είναι μία ακόμη σημαντική πρόκληση.
– Οδηγούμαστε σε τράπεζες χωρίς καταστήματα;
– Σ.Φ.: Το ότι οι συνθήκες αλλάζουν και τα τραπεζικά δίκτυα δεν θα είναι όπως αυτά που ξέραμε, είναι δεδομένο. Αλλά το «χωρίς καταστήματα» δεν νομίζω ότι θα το δούμε τα αμέσως επόμενα χρόνια. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός είναι αναπόφευκτος, ωστόσο η προσαρμογή στις νέες συνθήκες μπορεί να γίνει σταδιακά. Σας θυμίζω την περίοδο 2000-2001, όπου και τότε είχε τεθεί το θέμα του μετασχηματισμού των τραπεζών σε διαδικτυακές. Αν το είχαμε κάνει τότε, θα το είχαμε πληρώσει ακριβά. Το timing είναι πολύ σημαντικό και όποιος προτρέξει μπορεί όχι απλά να μην επωφεληθεί αλλά και να υποστεί ζημίες.
Δ.Χ.: Ολες οι μελέτες πιστοποιούν ότι οι τράπεζες θα εξακολουθήσουν να χρειάζονται καταστήματα. Το τι θα κάνει το «κατάστημα του αύριο» είναι μια άλλη συζήτηση, ωστόσο καταστήματα θα υπάρχουν. Επιπλέον, μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για τραπεζικά καταστήματα στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου σε σχέση με τις χώρες του Βορρά.
– Ποια είναι η στρατηγική της τράπεζας στον ψηφιακό τομέα;
– Σ.Φ.: Eχουμε καταρτίσει ένα τριετές πλάνο, το οποίο δίνει έμφαση στην προώθηση των νέων καναλιών, τα οποία θα μετασχηματιστούν τα επόμενα χρόνια στα βασικά κανάλια τραπεζικών εργασιών. Θέλουμε να επεκτείνουμε, να εμβαθύνουμε και να κάνουμε πιο χρηστική την ψηφιακή πλατφόρμα μας από κάθε άποψη, από το πώς εξυπηρετούμε τον πελάτη μέχρι τον τρόπο που αρχειοθετούμε την πληροφορία. Θέλουμε να δημιουργήσουμε στέρεες βάσεις, ώστε να προχωρήσουμε σε πιο αποφασιστικά βήματα όταν οι εξελίξεις το απαιτήσουν.
– Οι fintech εταιρείες που δημιουργούν τεχνολογίες για τον χρηματοοικονομικό τομέα απειλούν τις τράπεζες;
– Δ.Χ.: Στις περισσότερες περιπτώσεις οι εταιρείες fintech μπορούν να λειτουργήσουν σε συνεργασία με τις τράπεζες. Αναπτύσσουν νέες τεχνολογίες, τις οποίες οι τράπεζες μπορούν να ενσωματώσουν στη λειτουργία τους, αναβαθμίζοντας τα οφέλη και την εμπειρία των πελατών τους στο νέο ψηφιακό περιβάλλον.
Σ.Φ.: Γενικότερα, στο ραγδαία μεταβαλλόμενο περιβάλλον του διεθνούς ανταγωνισμού, που επιτρέπει την είσοδο νέων, «μη τραπεζικών παικτών», οι τράπεζες καλούνται να προσφέρουν στους πελάτες τους ψηφιακές λύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας και όχι ομογενοποιημένες υπηρεσίες χαμηλού κόστους. Δεν θα πρέπει, δηλαδή, να μετατραπούν σε utilities, παρέχοντας υπηρεσίες με σχετικά κοινά χαρακτηριστικά, επικεντρωμένες στη βάση του κόστους. Αυτό προσπαθούμε σε κάθε περίπτωση να αποφύγουμε και να παραμείνουμε σημαντικοί στην πρωτογενή σχέση με τον πελάτη. Η αξιοπιστία του τραπεζικού ιδρύματος, που διέπεται από ένα ιδιαίτερα αυστηρό εποπτικό και ρυθμιστικό πλαίσιο, είναι αναντικατάστατη. Μόνον έτσι θα κερδηθεί το στοίχημα του ψηφιακού μετασχηματισμού.
– Η κρίση εμποδίζει τις ελληνικές τράπεζες να προχωρήσουν στον τεχνολογικό μετασχηματισμό;
– Δ.Χ.: Οι ελληνικές τράπεζες έχουν κάνει μεγάλα βήματα. Το επίπεδο του mobile και web banking που έχουν αναπτύξει οι ελληνικές τράπεζες είναι εξαιρετικής ποιότητας συγκρινόμενο ακόμα και με πολύ μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες. Ενας από τους στόχους μας, ο οποίος είναι πολύ σημαντικός, είναι να μπορέσουμε να μετατρέψουμε το μεγαλύτερο δυνατό ποσοστό της πελατειακής μας βάσης σε χρήστες του mobile και web banking.
– Πώς βλέπετε την κατάσταση στην οικονομία έπειτα από τόσα χρόνια κρίσης; Μπορεί να βελτιωθεί η κατάσταση ουσιαστικά;
– Σ.Φ.: Η Ελλάδα χρειάζεται ανάπτυξη και για να συμβεί αυτό πρέπει να επιλυθούν όλα αυτά για τα οποία συζητάμε εδώ και πολλά χρόνια: η γραφειοκρατία, το φορολογικό πλαίσιο, η ταχύτητα απόδοσης της Δικαιοσύνης, η πολυνομία. Πρέπει, επιτέλους, να προσαρμόσουμε τις δομές της οικονομίας μας, ώστε να συμπλεύσει με την παγκοσμιοποίηση, είτε το θέλουμε είτε όχι.