Ως προσπάθεια εξισορρόπησης της θέσης της σε σχέση με τις τάσεις που υπάρχουν μέσα στην ιεραρχία, συνακόλουθα και τον λαό, για τις διαπραγματεύσεις της Ελλάδος με την ΠΓΔΜ και τη συμμετοχή στα συλλαλητήρια, ερμηνεύεται η προχθεσινή απόφαση της Διαρκούς Ιερά Συνόδου (ΔΙΣ). Ενδεικτικά, η ΔΙΣ μιλά για συμμετοχή… κατά συνείδηση, δημιουργώντας νέα δεδομένα ενόψει του συλλαλητηρίου της προσεχούς Κυριακής.
Ειδικότερα, η ΔΙΣ υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου ανέβασε τους τόνους υπέρ όσων ζητούν τη μη χρήση του ονόματος «Μακεδονία» και παραγώγων του από το γειτονικό μας κράτος. Σε σχέση με την προηγούμενη συνεδρίαση στις 10 Ιανουαρίου, αυτή τη φορά οι 12 μητροπολίτες –τέσσερις εκ της Βορείου Ελλάδος– της ΔΙΣ μίλησαν για «αλυτρωτικές διαθέσεις των Σκοπίων που περικλείονται στο όνομα “Μακεδονία”». «Στα άκριτα συμπεράσματα και τις εκ του πονηρού εύκολες αποφάνσεις όσων συνειδητά δεν αντιλαμβάνονται τις προθέσεις αυτής και του προέδρου της, η ΔΙΣ ρητά δηλώνει ότι δεν μετέχει σε πολιτικές διεργασίες και μεθοδεύσεις, ούτε αποδέχεται να παίζει ο οιοσδήποτε πολιτικά παίγνια εις βάρος της. Αλλωστε, στα εθνικά θέματα δεν χωρούν μικροκομματικές ή μικροπολιτικές προσεγγίσεις και ερμηνείες», τόνισε η ΔΙΣ. Πρόκειται για σαφείς απαντήσεις τόσο σε πολιτικές τοποθετήσεις για τον ρόλο της Εκκλησίας στο θέμα όσο και σε ενδοεκκλησιαστικές γκρίνιες σχετικά με τη θέση και τους τόνους που έπρεπε να τηρήσει η ΔΙΣ στο θέμα, ήδη από την πρώτη της συνεδρίαση στις 10/1.
Μετά τη Θεσσαλονίκη
Βεβαίως, μείζον θέμα είναι η στάση της Εκκλησίας στα συλλαλητήρια, ύστερα και από την υψηλότερη των αρχικών προσδοκιών συμμετοχή των πολιτών στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης, με την παρουσία εννέα μητροπολιτών της Βορείου Ελλάδος. Μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα στις 18/1, ο κ. Ιερώνυμος υπογράμμισε ότι «αυτή την ώρα δεν χρειάζονται συλλαλητήρια και φωνές, αλλά εθνική συναίνεση, συνεννόηση και ομοψυχία», ενώ επισήμανε ότι οι 9 είναι μικρός αριθμός μπροστά στους 82 μητροπολίτες της Ελλάδος.
Η προχθεσινή δήλωση της ΔΙΣ ότι «στο πλαίσιο της ελευθερίας εκφράσεως των κληρικών και λαϊκών μελών της, σέβεται το δικαίωμα αυτών να πράττουν κατά συνείδηση, με σύνεση και υπευθυνότητα, αρκεί αυτή να είναι γνήσια, ανιδιοτελής και πηγαία, και πάντα στο πνεύμα μιας νόμιμης και δημοκρατικής εκδήλωσης», αποτελεί ξεκάθαρο «ελευθέρας» προς μητροπολίτες και λαό για συμμετοχή στα συλλαλητήρια.
Τέλος, η απόφαση για τέλεση στις 17/2 συνοδικής θείας λειτουργίας «υπέρ αναπαύσεως των ψυχών του ήρωα του Μακεδονικού αγώνος Παύλου Μελά και όλων των Μακεδονομάχων, στον τόπο όπου ηρωικώς έπεσαν, τη Στάτιστα της Καστοριάς» δίνει ακόμη ένα επιχείρημα σε όσους εκτιμούν ότι ο κ. Ιερώνυμος χειρίζεται το θέμα πολιτικά.