Σαφώς επικριτικός για τη στάση που παίρνει και τον ρόλο που διεκδικεί η Εκκλησία της Ελλάδας όχι μόνο για το Σκοπιανό αλλά και ευρύτερα για κρίσιμες πολιτικές αποφάσεις, είναι –μιλώντας στην «Κ»– ο ομότιμος καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, Νίκος Αλιβιζάτος. Βεβαίως, σύμφωνα με τον ίδιο, η Πολιτεία, και η κυβέρνηση, είναι εκείνη που πρέπει να θέτει και να τηρεί τις διαχωριστικές γραμμές των διακριτών ρόλων Εκκλησίας και πολιτείας.
– Πώς αξιολογείτε τη στάση της Εκκλησίας στο Σκοπιανό;
– Τελικά και ο σημερινός Αρχιεπίσκοπος ενέδωσε στον πειρασμό. Παρότι αρχικά φάνηκε να τηρεί μια πιο ουδέτερη στάση, ήδη έδωσε την ευλογία του για το συλλαλητήριο της προσεχούς Κυριακής. Είναι η πέμπτη φορά από τη Μεταπολίτευση που η Εκκλησία πρωτοστατεί στις πολιτικές εξελίξεις με συλλαλητήρια και λαοσυνάξεις. Το 1977 αντιτάχθηκε στην ηπιότερη μεταχείριση των αντιρρησιών συνείδησης. Το 1987 στον νόμο Τρίτη για την εκκλησιαστική περιουσία. Το 1992 για το Μακεδονικό. Το 2000 για τις ταυτότητες και σήμερα πάλι για το Μακεδονικό. Και ενόσω για ζητήματα που την αφορούσαν άμεσα, όπως ο νόμος Τρίτση, θα μπορούσε εύλογα να υποστηρίξει ότι δικαιούται όχι μόνο να εκφέρει γνώμη αλλά και να κινητοποιεί το ποίμνιο, για ζητήματα που ανήκουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα της πολιτικής εξουσίας, ο ισχυρισμός αυτός είναι παντελώς έωλος. Επαναφέρει στη μνήμη σελίδες της νεότερης ιστορίας μας όπως το περίφημο ανάθεμα κατά του Ελευθέριου Βενιζέλου τον Δεκέμβριο του 1916. Να ζήλωσε άραγε ο κ. Ιερώνυμος τη δόξα του αλήστου μνήμης Κωνσταντινικού Αρχιεπισκόπου Αθηνών Θεόκλητου;
– Τι συμβαίνει σε άλλες χώρες;
– Για τις σχέσεις Πολιτείας και Εκκλησίας, υπόδειγμα είναι η στάση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Οχι μόνο σέβεται τους διακριτούς ρόλους, αλλά και τιμά την παρηγορητική παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας που στέκεται δίπλα στον πάσχοντα, τον διαφορετικό, τον αδύναμο. Αντιθέτως, αν κρίνει κάποιος από τη στάση ορισμένων ιεραρχών όπως οι μητροπολίτες Αμβρόσιος και Σεραφείμ, η Εκκλησία της Ελλάδος αντιτίθεται σε κάθε προσπάθεια προόδου και ανοίγματος της νομοθεσίας στα ρεύματα των καιρών. Τι να πρωτοθυμηθώ; Το πώς χαρακτηρίζει τους ομοφυλόφιλους; Το ότι ο πολιτικός γάμος θεωρείται πορνεία ή την αντίθεσή της στην αποτέφρωση νεκρών;
– Ωστόσο, η Πολιτεία δεν πρέπει να ορίζει τους διακριτούς ρόλους Εκκλησίας – Πολιτείας;
– Η ευθύνη βαρύνει κυρίως τους πολιτικούς. Για να σταθώ στον σημερινό πρωθυπουργό, θυμηθείτε την απομάκρυνση του Νίκου Φίλη από το υπουργείο Παιδείας μόλις έβηξε ο κ. Ιερώνυμος για τα νέα προγράμματα σπουδών των Θρησκευτικών. Προχθές άλλωστε, ο κ. Τσίπρας, πηγαίνοντας ο ίδιος στον Αρχιεπίσκοπο, δεν νομιμοποίησε άραγε εκ των προτέρων τη χθεσινή «ευλογία» του μεθαυριανού συλλαλητηρίου; Κοντολογίς, αν οι πολιτικοί μας δεν πάψουν να αντιμετωπίζουν την Εκκλησία ως «συναποφασίζοντα» σε θέματα που δεν την αφορούν, η σημερινή κατάσταση θα διαιωνίζεται. Ο μόνος που ακολούθησε την επιβεβλημένη στάση ήταν ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης.